Zencefil nedir?
Zencefil (zingiber officinale), sarı-kırmızı renkte çiçekleri olan, kökü çok eski dönemlere dayanan bir bitkidir.
Zencefil, Hindistan ve Çin’de ağırlıklı olarak baharat olarak kullanılmaktadır. Günümüzde de sıklıkla çay olarak değerlendirilmekle birlikte, taze, kuru ve toz hali ile yemeklerde kullanılabilen zencefil yağ, parfüm ve ilaç olarak da değerlendirilmektedir.
Zencefil yaklaşık 150 bileşen içerir. Uçucu yağlar açısından zengindir Bitkinin ana yetiştirme alanları dünyanın tropikal ve subtropikal bölgelerindedir. Zencefil, esas olarak uçucu yağlar, reçine ve reçine asidi ile gingerolden oluşur. Gingerol, bitkinin keskin tadını oluşturur. Ayrıca borneol ve sineol gibi sindirim ve dolaşımı uyarıcı maddeler içermektedir. C vitamini, demir, magnezyum, kalsiyum, potasyum, fosfor ve sodyum zencefilin içerdiği vitamin ve mineraller arasında yer almaktadır. Zencefil yaklaşık yüzde 2 uçucu yağ içerir; yağ, gıda, parfüm ve ilaç endüstrilerinde kullanılmaktadır. Zencefil biraz acı bir tada sahiptir ve genellikle kurutulup öğütülerek baharat olarak ekmekleri, sosları, köri yemeklerini, şekerlemeleri, turşuları ve içecekleri tatlandırmak için kullanılır.
Zencefilin faydaları nelerdir?
Antik çağlardan beri tıbbi olarak kullanılan zencefin sağlığa birçok faydası bulunmaktadır.
Zencefil sindirime yardımcı olan ve mide rahatsızlıklarını gideren fitokimyasallar açısından zengindir. Bu sindirim özellikleri, atıkları ve toksinleri ortadan kaldırarak vücudun doğal temizlik ve detoks sürecini canlandırmaya yardımcı olur. Kabızlığı, şişkinlik ve gazı önler, sindirimi rahatlatır. Zencefil mide bulantısını da azaltabilecek kimyasallar içermektedir. Taşıt tutması, sabah bulantısı, kolik, mide rahatsızlığı, ishal, irritabl bağırsak sendromu (IBS), kanser tedavisinin neden olduğu mide bulantısı dahil olmak üzere çeşitli “mide problemlerini” tedavi etmek için yaygın olarak kullanılır. Zencefil, baş dönmesi semptomlarını azaltmaktadır.
Bağışıklığı güçlendirmeye yardımcı olabilir. İltihap önleyici özelliği bulunan zencefil enfeksiyonlarla savaşmaya ve bağışıklığı artırmaya yardımcı olacak antiviral, antimikrobiyal ve antifungal özelliklere sahiptir. İçerdiği C vitamini ile bağışıklığı desteklemektedir.
Zencefil soğuk algınlığını önler ve tedavisinde yardımcıdır. Zencefilin üst solunum yolu hastalıklarına neden olan belirli virüslere karşı antiviral aktiviteye sahip olduğu kanıtlanmıştır. Ayrıca öksürüğe iyi gelir ve balgam söktürücü etkiye sahiptir. Soğuk algınlığı için zencefil çayı, bazı solunum yolu virüslerinden korunmaya yardımcı olmak için soğuk algınlığı ve grip mevsiminde tüketilebilir.
Zencefilin iltihap önleyici etkileri hafif ağrıların giderilmesine yardımcı olur. Hafif eklem ve kas ağrısında zencefil kullanımı önerilir. Yapılan bir araştırma zencefilin osteoartrit (kireçlenme) ve romatizmal şikayetlere iyi geldiğini göstermiştir. Ayrıca adet kramplarının hafiflemesinde de etkilidr.
Zencefil antioksidan etkiye sahiptir. Antioksidanlar vücuttaki serbest radikallerin bağlanmasına ve hücrelerin sağlıklı kalmasına yardımcı olarak tümörlerin ve kanser hücrelerinin ilk etapta gelişmemesini sağlar. Zencefilin antioksidan içeriği ayrıca cildin elastikiyetini ve pürüzsüzlüğünü destekleyen kolajen üretimini korumaya yardımcı olmaktadır.
Yüksek kolestorolü düşürür ve kalp hastalığı riskini azaltır. Yapılan araştırmalar düzenli zencefil tüketmenin yüksek kolesterolü olan kişilerde trigliserit ve kolesterol seviyelerini düşürdüğünü göstermektedir. Zencefil, kan dolaşımını düzenleyerek damarlarda yağ birikmesini engeller ve kalp krizi ya da felç riskini azaltır. Tip 2 diyabet hastalarında kan şekeri kontrolünü sağlamaya, A1C ve insülini azaltmaya yardımcı olabilir.