Milliyet.com.tr/ÖZEL Fahiş aidat ücretleri, site sakinlerinin tepkisine neden oluyor. Yeni yılın ilk haftasında bu kez maliyetlerdeki artışı gerekçe gösteren site yönetimleri, zam kararları aldı. Güncellenen rakamlarla bazı aidat ücretleri kiralara yaklaştı. Peki bu durumla karşılaşan vatandaş ne yapmalı? İtiraz hakları var mı? İşte cevabı…
VATANDAŞLARA DİKKATLİ OLUN UYARISI!
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu milliyet.com.tr’ye açıklamasında şu ifadeleri kullandı: “Apartman site aidatları üzerinden rant elde etmek bazıları için gelir kapısı oldu. Özellikle son yıllarda artan enflasyonla birlikte aidatlar kiralarla yarışır hale gelince kat malikleri isyan noktasına geldiler. Bu noktada işini düzgün yapan profesyonel apartman site yöneticileri ya da kat malikleri kurulu içerisinde seçilmiş yönetim kurullarını bir kenara koyarak kendilerine çıkar sağlayan gruplara yönelik dikkatli olunmasını öneriyoruz.
FAHİŞ AİDATLARA KARŞI NE YAPILMALI?
Aşırı artan aidatlara karşı yapılması gereken ilk hareket kat malikleri genel kuruluna katılmak olmalıdır. Kat malikleri toplantısında geçmiş yılların bilançosu ile birlikte önümüzdeki yıl yapılacak harcamalarla ilgili tahmini bütçe kat maliklerinin inceleme ve onayına sunulur.
Sunulan tahmini bütçede şeffaflık yok ise ve aidatlarda yüksek oranda artış talep ediliyorsa toplantıya katılan kat maliki divan heyetine itirazını belirterek toplantı tutanağına yazılmasını isteyebilir.
‘1 AY SÜRE İLE DAVA AÇIP İPTALİ İSTENEBİLİR’
Örneğin yüzme havuzu yapılması, basket sahası genişletilmesi, cephe yenilemesi gibi zorunlu olmayan birtakım harcama kalemleri varsa ve bunlar fahiş bedellerle bütçeye konulmuşsa itirazda bulunan kat maliki toplantıdan bir ay zarfında Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak toplantı tutanağındaki itirazını da delil olarak göstermek suretiyle dava açıp yüksek aidatla ilgili alınan kararın iptalini veya düzeltilmesini talep edebilirler.
‘TOPLANTIYA KATILMAYANLARIN HAKKI 3 AY’
Toplantıya katılmayan kat malikleri ise toplantı tarihinden itibaren azami 3 ay zarfında mahkemeye gitme hakkına sahiptirler. Ne var ki toplantıya katılmış ve oradaki itirazlarını tutanağa geçirmiş olan kat maliklerinin elleri yargı sürecinde daha güçlü olacaktır.
Şunu da hatırlatmak isterim ki kat maliklerinden seçilen apartman veya site yönetim kurulunun başkanı genel giderlere katılmaktan muaf olabilir. Ancak yönetim kurulunda bulunan ve denetim kurulunda yer alan diğer kişiler şayet kat maliki ise onlara herhangi bir imtiyaz sağlanamaz sadece gönüllü olarak bu hizmeti yaparlar.
‘YÖNETİM KURULU BAŞKANINA MAAŞ BAĞLANAMAZ’
Kat malikleri içinden seçilmiş yönetim kurulu başkanına maaş da bağlanamaz. Ne var ki uygulamada en sık görülen durum çok sayıda bağımsız bölümü olan büyük projelerin sahibi şirketler kendi kurdukları yönetim firmalarına 10 yıl boyunca yönetim hakkı verdiklerine dair bir yönetim planını tapuya işletiyorlar.
Yönetim planını değiştirilmesi için kanun gereği kat maliklerinin yüzde 80’inin oyu gerekir. Binlerce bağımsız bölüm olan sitelerde böyle bir çoğunluğu bir araya getirmek mümkün olmadığından müteahhit firmanın kendisine ait diğer şirketi durumundaki yönetici şirket 10 yıl boyunca orayı dilediği gibi yönetebiliyor.
‘5 YIL BOYUNCA MÜTEAHHİTLER KARŞILAMALI’
Bu arada üretim hatasından oluşan masrafların da 5 yıl boyunca müteahhit tarafından karşılanması gerekmesine rağmen kat maliklerinden talep edebiliyorlar.
Aslında çatı akıyorsa, dairenin içinde veya ortak alanlarda eksik bırakılmış işler varsa, asansör arızalıysa bunların giderilmesi teslimden itibaren 5 yıl boyunca inşaat şirketinin sorumluluğundadır. Ne var ki yönetici şirket inşaat firmasının yan kuruluşu olunca bu masraflar müteahhit firma yerine kat maliklerine yansıtılmaktadır.
Haklarını bilmeyen veya çoğunluğu sağlayamayan pek çok kat maliki de haksız ve hukuka aykırı olan bu bedelleri ödemektedirler.
İŞTE FAHİŞ ARTIŞA KARŞI YAPILMASI GEREKEN
Fahiş aidatlarla mücadele için yapılması gereken kat malikleri genel kuruluna katılmak, orada sunulması zorunlu olan harcama kalemlerini dikkatlice inceleyip gereksiz harcama görüldüğünde bunu itirazla tutanağa yazdırmaktadır.
ÇOK YÜKSEK TUTARLI AİDAT ARTIŞLARI VAR MI?
Aidat fiyatları 3 kat arttı. Yüzde 200 artış yapıyorlar. 400 lira 1200 lira olarak karşılarına çıkıyor. 300 lira olan bir aidat 900 küsür liraya çıkıyor.
KİRACILARIN HAKLARI NELERDİR?
Kiracıların kat malikleri genel kurulunda oy hakları bulunmamaktadır. Fakat apartman ya da site genel giderlerine katılmak durumundalardır. Bu nedenle kiracı olanların ev sahiplerini toplantıya katılmaları konusunda ikna etmeleri ya da vekalet alarak ev sahipleri adına kendilerinin toplantıda yer almalarında fayda var. Ayrıca demirbaşla ilgili giderler apartman ve sitelerde yatırım giderleri kalemindedir ve kiracının değil, ev sahibinin ödeme yükümlülüğü vardır.
‘3 YERDEN TEKLİF ALIP KİRADAN DÜŞEBİLİRLER’
Son zamanlarda kombilerle ilgili yoğun şikayet olmuştur. Kış aylarında eski, 15 yıllık kombiler arıza yapıyor, soğukta kalan kiracı çaresizce ev sahibine haber vermesine rağmen ev sahibi sorumluluk üstlenmeyip kiracının yaptırmasını istiyor. Böyle bir durumla karşılaşan kiracılar ev sahibi ile iletişimini yazılı kursunlar en az 3 yerden teklif alıp kombiyi değiştirmeleri halinde bunu kiradan düşebileceklerdir.
Yazılı iletişim çok önemlidir. 3 yerden teklif alacak, kiracılar rutin bakım giderlerine katılmak durumundadır ama demirbaşların onarımı, kullanıcı hatasından kaynaklanmıyorsa bunlar ev sahipleri tarafından karşılanmalıdır.
HER DAİRENİN METREKARESİNE GÖRE FARKLI BİR AİDAT BELİRLENEBİLİR Mİ?
Yönetim planında kat mülkiyetine aykırı olmamak kaydıyla bir düzenleme varsa o düzenlemeye göre yok ise arsa payına göre herkes ortak giderlere katılmak zorundadır.
Kat maliki ile yönetim arasındaki itilaflar 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nda olup tüketici mevzuatına göre değerlendirilmez. Yani tüketici hakem heyeti ve tüketici mahkemelerine başvurmasınlar. Uyuşmazlık içinde olanlar Sulh Hukuk Mahkemeleri’ne başvurmalıdırlar.”