Yumurta topuk ayakkabıların, bir döneme imzasını atan, eski filmlerde sık sık gördüğümüz bir tarz olarak nostaljik objeler arasına karıştığını biliyorduk.
Ta ki “yumurta topuk Çarşamba” ayakkabısının Samsun’da üretildiğini ve gurbetçilerin ilgi gösterdiğini öğrenene kadar.
Çarşamba’da bir asırdır yumurta topuk ayakkabı üretiliyor
Yumurta topuk ayakkabı Samsun’un Çarşamba ilçesinde küçük dükkanlarda geleneksel yöntemlerle üretilmeye devam ediliyor. Çarşamba’da 1 asrı aşkın süredir geleneksel yöntemlerle imal edilen yumurta topuk ayakkabı, hâlâ güncelliğini koruyor.
Çarşamba’da yapımına 1900’lü yıllarda başlanan yumurta topuk ayakkabı, ilerleyen yıllarda yaygınlaştı.
Geçmişte ünlülerin bile yoğun ilgi gösterdiği yumurta topuk ayakkabı, hâlâ rağbet görüyor.
Ayakkabı tescillendi
Ayakkabı, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 2020 yılında “yumurta topuk Çarşamba ayakkabısı” olarak tescil edildi.
“Yıldıray Çınar ve Orhan Gencebay giyince ayakkabılara olan ilgi arttı”
Ünlü Samsunlu sanatçılar Orhan Gencebay ve Yıldıray Çınar’ın filmlerinde ve gündelik hayatlarında giydiği ayakkabılar, o dönemde Türkiye’de ve yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları arasında da popüler oldu.
Zamanla popülerliğini yitiren ayakkabılar şimdilerde ise gurbetçiler tarafından yoğun ilgi görüyor.
“Yumurta topuk ayakkabılar el yapımı”
İHA’nın haberine göre, ayakkabı ustası Faruk Koç, “Çarşamba yumurta topuk ayakkabılarının özelliği; el yapımı olması, hakiki deri kullanılması, her tarafı deri olmak üzere tek parça olmasıdır. Sığır derisinden yapılan bu ayakkabılar gerekirse terlik niteliğinde, gerekirse de ayakkabı niteliğinde giyilir.
Topuk uzunluğu 3,5 santim
Bu ayakkabıların topuğu 3,5 santim olmak üzere yumurta burun ve yumurta topuk olarak nitelendirilir. Aralarında ünlülerin de olduğu her kesimden insanın giydiği ayakkabı türleridir. 1970’li yıllar ve 1980’li yıllar arasında bu ayakkabıların satışı çok yoğundu.
70’li ve 80’li yıllarda modaydı
O zamanlar piyasa fazla spor ayakkabısı ve düztaban ayakkabılar olmadığından bağcıklı yumurta topuklu ve sade yumurta topuklu ayakkabılarımız 70’li ve 80’li yıllarda modaydı. Yıldıray Çınar, Orhan Gencebay gibi Samsunlu ünlülerimiz zamanında bu tür ayakkabıyı giymişler ve onların sayesinde her yere satışı yapılmış.” dedi.
“Ayakta küçük ve kibar görünüyor”
Şu anda ayakkabılara gurbetçilerin ilgi gösterdiğini ifade eden Koç, “Ayakkabılarımızı bugünlerde genelde yurt dışından gelen gurbetçilerimiz alıyor. Çok memnun olduklarını dile getiriyorlar. Ayakkabılarımız en az 1 ve 2 sene ömrü var. Normalde bir insanın ayakkabı numarası 42 ise bizim ayakkabılarımızda giydiği 42 numara ayağında 40 numara giymiş gibi kibar durur. Ayağınızda ayakkabı var mı yok mu hissetmezsiniz. Bu ayakkabıların arkası olduğu zaman ayakkabı yerine, arkasında bastığın zaman ise terlik şeklinde giyiliyor.
Gençler de ilgi gösteriyor
Gençlerimiz ayakkabılara yeni yeni ilgi göstermeye başladılar. Genelde bağcıklı topuklu ayakkabılarımız hoşlarına gidiyor.
Fiyatı 600 liraya kadar yükseliyor
Ayakkabılarımız fiyat aralığı 400 lira ve 600 lira aralığındadır.” diye konuştu.
“Bazı dost Almanya’da hep bu ayakkabıları giyiyor”
Almanya’da yaşayan Türklerin genelde yumurta topuk Çarşamba ayakkabısı giydiğini ifade eden gurbetçi Bayram Değirmenci ise, “Ben Almanya’da yaşıyorum. Arkadaşlarım geçen sene buradan Çarşamba topuklu ayakkabısı sipariş etmişlerdi. Ben de onların tavsiyesi üzerine geldim. Ayakkabılardan memnunuz. Benim bir Çarşambalı dostum var Almanya’da. Hep böyle ayakkabı giyer. Onun için biz de bu ayakkabıları tercih ediyoruz. Diğer marka ayakkabılar örneğin 1 sene dayanıyorsa bu ayakkabılar 2-3 sene dayanıyor. Ben mesela bu ayakkabılardan Samsun’dan başka bir yerde almıştım ve 4-5 sene giydim ve ayakkabılara hiçbir şey olmadı. Yalnız bu ayakkabıların altları Avrupa’daki asfaltlara pek dayanıklı gelmiyor. Buraya izine geldiğimizde ayakkabıların altlarını kaplama yaptırıyoruz. Avrupa’daki arkadaşlarım Samsun’a gelenlerden bu tür ayakkabıları sipariş veriyorlar.” şeklinde konuştu.