Yapılan araştırmalar ısı pompalarını emisyonları azaltmak için en etkili araçlar olarak nitelendiriyor. Birçok ülke ısı pompalarını yaygınlaştırmayı planlıyor ve bu sayede çok ciddi miktarda karbon salınımlarını azaltmayı hedefliyor. Heat the Streats girişimi ise ölçeği büyüterek dev ısı pompaları kurmayı teklif ediyor. Bu şehirlerin veya kasabaların ihtiyacını giderebilir. Projenin detaylarına geçmeden evvel bazı temel bilgileri vermek yararlı olacaktır. Bu bağlamda, ısı pompaları herhangi bir yakıt yakmak yerine havada, toprakta veya suda zaten mevcut olan ısı yoğunlaştırıp eve transfer etmeyi sağlıyor. Bir nevi ısıyı bir yerden alıp bir yere taşımak denilebilir. Isı pompaları bu işlemi 1 kilovat (kW) elektriği 3-5kW ısıya dönüştürerek inanılmaz bir verimlilikle yapıyor. Yani pratikte bedava denilebilir.
Üstüne üstlük ısı pompaları için elektrik kaynağı da yenilenebilir enerjiyse ısı pompalarının herhangi bir emisyon salınımı da olmaz. Heat the Streats projesi Birleşik Krallık’ta pilot bir bölgede uygulanıyor ve ülkenin şebekesine sağlanan elektriğin neredeyse yarısı yenilenebilir kaynaklardan geliyor. Yani proje İngiltere’nin net sıfır hedefleri için büyük bir potansiyele sahip. Birleşik Krallık hükümetinin iklim danışma kuruluna göre, 2030 yılına kadar Birleşik Krallık binalarının yaklaşık dörtte biri, 2050 yılına kadar dörtte ikisi ısı pompası kullanacak. Ülkedeki ısıtma endüstrisi, emisyonların üçte birini oluşturduğunu da belirtelim.
Dev ısı pompaları
Heat the Streats, ısı pompalarının nasıl çalışabileceği konusunda yepyeni bir şablon vadediyor. Proje, toprak kaynaklı ısı pompalarının kullanılmasını gerektiriyor. Zaten oprak kaynaklı ısı pompaları, hava kaynaklı muadillerine göre daha verimlidir çünkü zemin sabit bir sıcaklığa sahiptir. Ancak bu, bir kazı çalışması -daha çok sondaj- gerektirdiği için diğer türlerine göre daha maliyetlidir. Heat the Streats, ısı pompaları için bireysel kazılardan ziyada sokağın 100 metreye kadar erişen 200’den fazla sondaj deliği kullanarak ölçeği devasa bir boyuta çıkarıyor. Bu deliklere yerleştirilen ısı boruları evlerde ısı pompalarıyla eşleştiriliyor. Yapılan işlem sonucunda ısı pompaları yaklaşık 50C’ye kadar ısıtma gerçekleştirebiliyor. Heat the Streats, esasında ısınma ihtiyacını bir nevi geniş bant internet veya su bağlantısı gibi sunuyor. Altyapıda olan hizmeti kullanmak için ısı pompasını takmak yeterli oluyor. Dolayısıyla bireysel anlamda da maliyet noktasında ciddi bir düşüş söz konusu.
Toprak kaynaklı ısı pompaları evin ihtiyacı olan tüm ısıtma ve sıcak suyu sağlamakta ve bunların saldığı sera gazı emisyonlarını yüzde 70 oranında azaltmakta. Heat the Streats, ısı pompalarına enerji sağlamak için güneş enerjisi panelleri de kurmayı planlıyor. Dolayısıyla sıfır emisyona da böylece ulaşılmış olacak. Şehirlerde dev ısı pompaları nasıl kullanılacak?
Dev ısı pompalarını kasabalara, müstakil evlerin olduğu bölgeye kurmak nispeten kolay. Enfield, Londra’daki bir diğer Kensa projesi, çok katlı dairelere toprak kaynaklı ısı pompalarını kurmayı hedefliyor. Firma sondajlar için otopark alanlarını kullanmayı hedefliyor.
Sonuç olarak, uygun yerlerde ve uygun şartlarda dev ısı pompaları bireysel ısınma değil bölgesel ısınma kaynağı olarak kullanılabilir. Elbette bu her şehre veya ev yapısına uygun değil zira ısıyı 15. kata taşımak verimliliği düşürecektir. Bu noktada da bireysel ısı pompalarının kullanılması daha uygun olmakta.