Türkiye’nin ilk aşı enstitüsü olan Hacettepe Üniversitesi Aşı Enstitüsü’nde Covid-19’un yeni varyantlarına dayanıklı aşının geliştirme çalışmaları sürüyor. Yeni varyantlara kolayca uyarlanabilen sentetik peptit yöntemiyle geliştirilenaşının klinik öncesi çalışmaları tamamlanmak üzere.
Omicron’un BA.4 ve BA.5 alt varyantlarına dayanıklı olarak geliştirilen aşı, mevcut kullanılan aşılara göre daha fazla bağışıklık sunacak. Mevcut aşılar, Covid-19’un Wuhan’da ortaya çıkan versiyonuna göre hazırlanmıştı. BA.4 ve BA.5 alt varyantları, aşılı kişilere kolayca bulaşabilecek şekilde mutasyon geçiren türlerden birisi. Özellikle de yaz aylarının ortasında BA.4 ve BA.5 kaynaklı olarak vakalarda artış yaşanmıştı. Kışın kapalı alanlarda yaşamanın artmasıyla birlikte Avrupa genelinde vakalarda artış yaşanması bekleniyor.
Yeni varyantlara dayanıklı
Wuhan varyantı üzerinden ilerleyen aşının hayvan deneylerinden olumlu sonuçlar alınmasıyla birlikte BA.4 ve BA.5 varyantlarına karşı etkinlik değerlendirmesi başladığını söyleyen Aşı Enstitüsü Aşı Teknolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Semra Aydın, şunları söyledi:
“Şimdi aynı çalışmayı, diğer varyantları da içerecek bir hale dönüştürüyoruz. Yani aşının Delta, Omicron’un BA.4, BA.5 varyantlarına karşı etkinliğini değerlendiriyoruz. Şu an bu varyantlara yönelik geliştirdiğimiz formülasyonların deney hayvanları üzerinde çalışmaları sürüyor, klinik öncesi çalışmalar tamamlanma aşamasına geldi. Yakın zamanda klinik aşamaya geçmeyi umut ediyoruz. Şu ana kadar elde ettiğimiz sonuçlar oldukça olumlu, formülasyonlarımızda kontrol grubuna göre 3 katı civarında antikor oluşumu sağladık.”
Geç mi kalındı?
Doç. Dr. Semra Aydın, yerli aşı çalışmalarına yönelik “Geç kalındı.”, “Geriden mi geliyor?” gibi algıların oluşabildiğine işaret ederek, durumun aslında böyle algılanmaması gerektiğini vurguladı.
Piyasadaki Kovid-19 aşılarının tamamının ilk Wuhan varyantına göre üretildiğine ve sonrasında çok sayıda varyant ortaya çıkması nedeniyle bu aşıların etkinliğinin bir miktar azaldığına dikkati çeken Aydın, şunları kaydetti:
“Bu çalışmalar aynı zamanda aşı üretiminin Türkiye’de tekrar başlamasını sağladı. Ülkemizde yeniden bir aşı üretim kültürü, bununla ilgili altyapılar oluşuyor. Bunu yanı sıra aşı çalışmalarımız devam eden enfeksiyonlarla mücadelede çok işe yarayacak. Ülkemizde aşı üretimiyle ilgili tekrar ciddi bir farkındalık oluştu. Bundan sonra da tüm çocukluk çağı aşılarının ülkemizde üretildiği, gençlerimizin aşı AR-GE ve üretim çalışmalarında aktif olarak yer aldığı bir döneme geçmeyi ümit ediyoruz.”