Mine Özdemir Güneli – Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı ilk ve ortaöğretim kurumlarında 2023-2024 eğitim öğretim yılı 11 Eylül pazartesi günü başlayacak. Okulla ilk kez tanışacak ya da yeni bir kademeye geçecek olan okul öncesi, ilkokul bir ve lise 9’uncu sınıf öğrencileri ise “uyum programı” kapsamında bugün sınıflarda yerini alıyor. Bakanlık, yeni öğretim yılında hem eğitimin kalitesini artırmak hem okullar arası fırsat eşitliğini sağlamak hem de öğrencilerin sağlıklı gelişimlerine katkı sağlamak amacıyla bir dizi önlem aldı.
DİJİTAL BAĞIMLILIK
21 Ağustos’ta Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’in imzasıyla illere gönderilen genelgede en dikkat çekeni, son yıllarda pek çok ülkede okullarda kullanımı yasaklanan cep telefonlarıyla ilgili olanıydı. Genelgeye göre, öğrencilerin okul içinde ve sınıflarda derslerini aksatacak şekilde cep telefonu kullanmaları ve bu türden cihazlarla sınıflara girilmemesi konusunda önlemler alınacak; okul dışında dijital ortamlarda zaman geçirmelerine sebebiyet verecek durumlardan ve ödev ya da benzeri bilgilendirmelerde sosyal medya uygulamalarının kullanımından da kaçınılacak. Ayrıca obezite ve dijital bağımlılığa karşı tedbir mahiyetinde öğrencilerin doğal ortamlarda arkadaşlarıyla uyum içerisinde oynayarak sosyal yönlerinin gelişmesine imkân sağlamak amacıyla okullarda iyileştirmeler yapılacağını da duyuran Bakanlık, öğrencileri dijital ekranlardan uzaklaştırmakta kararlı.
DÜNYADA DA GÜNDEM
Cep telefonu ya da bilişim araçlarının sınıflarda kullanılmasının konsantrasyonu bozduğu, derse uyumu zorlaştırdığı, başarının düşmesine sebep olduğu tüm dünyada tartışılıyor. Son olarak UNESCO, öğrencilerin okullarda akıllı telefon kullanmasının yasaklanması için küresel çağrıda bulunmuş, cep telefonu kullanımının düşük eğitim performansıyla bağlantılı olduğuna dikkat çekmişti. Fransa, Rusya, Çin ve Suudi Arabistan’da da okulda cep telefonu kullanımı yasak. ABD ile İspanya’da bölgesel yasak uygulanıyor. Hollanda 1 Ocak 2024 itibariyle uygulamaya geçecek. Finlandiya ve İngiltere’de de yasak gündemde.
AKILLI SAATLER YASAĞI DELİYOR
Çocukların kreş ya da anaokullarına cep telefonu ya da tablet getirmesi yasak. Ancak bazı aileler, çocuklarını takip etmek akıllı saatleri kullanmalarını istiyorlar. Milliyet’e konuşan Özel Anaokulları Derneği Başkanı Hacı Murat Kuş, anaokullarında cep telefonu kullanılmasının yasak olduğunun altını çizerek, “Bırakın telefon, tablet kullanımını televizyon ya da akıllı tahtaların bile kullanılması taraftarı değiliz” dedi. Bazı anaokullarında, ailelerin talebi üzerine son zamanlarda cep telefonu da olabilen akıllı saatlerin kullanıldığını belirten Kuş, “Çocuğun annesi dersin ortasında bile arayabiliyor” diye konuştu. Bazı okulların kayıt kaygısıyla buna göz yumduğunu belirten Kuş, MEB’in konuyla ilgili arada denetimler yaptığını da dile getirdi.
Telefon kullanımı ve ekrana bakmanın çocuğun algısını dağıttığına dikkat çeken Kuş, “Anaokullarının yüzde 98’inde tam ya da yarı zamanlı bir psikolog çalışıyor. Öğretmenler okula geldiği andan itibaren bir çocuğun telefon ya da tablete maruz kaldığını o kadar net anlıyor ki çünkü algılarında problem yaşanıyor” dedi.
‘SİNİR HÜCRELERİNİ ETKİLİYOR’
ÇİĞDEM YILMAZ İstanbul – Teknolojinin hızlı ilerleyişiyle çocukların günlük yaşamlarında artan ekran kullanımı, çocukların alışkanlıklarını değiştirip, ruhsal ve sosyal gelişimini de olumsuz etkiledi. Kanada’da yapılan bir araştırma, 1-3 yaş arası çocukların uzun süre ekrana maruz kalmalarının dil ve sosyalleşme becerilerinin gelişimini geciktirebileceği sonucuna vardı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hilal Mocan, şunları dedi:
“Çocukların uzun süre ekrana maruz kalmaları durumunda sinir hücreleri arasındaki bağlantı azalıyor. Bu da dikkat eksiliği, hiperaktivite gibi sonuçlara yol açabiliyor. Çocukta kamburlaşma ve skolyoz bozukluğu görülüyor. Baş ve boyun ağrısı yapıyor. Zihinsel performans düşüyor. Özellikle 0-2 yaş grubunun ekrandan tamamen uzak tutulmalı. Çünkü çocuklarda konuşma geriliği yaşanabiliyor. Televizyonun da radyasyon yaydığı için fişinin de çekilmesi gerekiyor. Radyasyon 0-2 yaş grubunun zihinsel fonksiyonunu azaltıyor. 0-2 yaş grubunun en fazla 1 saat ekrana maruz kalmalı. Eğer online eğitim söz konusu ise bu süre biraz daha uzatılabilir ama 2 saati asla geçmemeli.”
CİHAZI SİZ YÖNETEBİLİRSİNİZ
Etik hacker Tamer Şahin de ailelerin ekran sürelerini azaltabileceğine dikkat çekerek, şu önerilerde bulundu: “Telefon, tablet ve bilgisayarların işletim sistemlerinde, ekran süresiyle ilgili bir kısıtlama getirebiliyorsunuz. Aileler, çocukların kendi odalarında değil de ortak alanda bu cihazları kullanmasını sağlamalı. Çünkü, kendi odalarında kontrolsüz ilerleyebiliyor”