HABER ARAŞTIRMA – Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Projesi’nin ilk toplantısı Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Ofisi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında gerçekleştirildi. Depremden etkilenen 11 ilde yürütülecek çalışmaların yanı sıra Türkiye’de deprem riski yüksek olan illerde yürütülecek çalışmalar ile afet anı ve afet sonrası atılacak adımların değerlendirildiği toplantıda, TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, deprem bilimciler hazır bulundu.
Geniş katılımlı toplantıda konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu felaketin yaralarını sarmak için gece gündüz çalışıyoruz” derken, “Milletçe 6 Şubat’ta yaşadığımız Kahramanmaraş merkezli iki depremin devamında gelen 12 bin artçı sarsıntının etkilerini yaşadığımız sıkıntılı bir dönemden geçiyoruz. Bu depremler ülkemizin 11 şehrinde büyük can kayıplarına ve ağır yıkımlara yol açtı. Hayatını kaybeden 45 binin üzerindeki her bir vatandaşımızın, yaralanan 115 bin insanımızın her birinin acısı yüreklerimizdedir. Yaklaşık 14 milyon insanımızın hayatını doğrudan etkileyen bunların 3,5 milyonunun ülkemizin diğer yerlerine göç etmesine yol açan bu felaketin yaralarını sarmak için gece gündüz çalışıyoruz” diye konuştu.
214 bin bina
Hasar tespit çalışmalarının bitmesinin ardından şehirlerde yapılacak yeni konutların ve köy evlerinin sayılarının netleşeceğini ifade eden Erdoğan, şöyle devam etti:
”Şu an için yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı 214 bin binada 608 bin bağımsız bölüm belirledik. Depremzede vatandaşlarımızı şimdilik çadır kentlerde, konteyner kentlerde, yurtlarda, kamu misafirhanelerinde, otellerde misafir ediyoruz. Ayrıca köylerine ve diğer şehirlerde kiraladıkları veya kendilerine tahsis edilen evlere giden çok sayıda vatandaşımız da var. Bu kadar büyük yıkım karşısında hayatı süratle normalleştirmek için önce insanlarımızın temel ihtiyaçlarını karşılamamız şart. Zemin ve etüt çalışmaları bitmiş olan projelerimizden başlayarak hızla yeni konutların yeni yaşam alanların inşasına başladık. Kadim şehir yerleşimlerimizi ise tarihi ve kültürel varlıklarımızı da yaşatacak aynı zamanda afetlere karşı güçlendirecek bir anlayışla ihya etmeyi hedefliyoruz. Yatay mimariden taviz vermeyeceğiz. TOKİ’nin inşa edeceği konutlar zemin artı 3 katlı veya 4 katlı 3 oda bir salon olarak yapılarak hak sahiplerine verilecektir. Yerinde ihya edilebilecek alanlarda da düşük yoğunluk düşük kat ve güvenlik önceliğimiz olacaktır. Elbette yeni yerleşim yerlerini belirlerken bilim insanlarımızın mimarlarımızın, mühendislerimizin, şehir planlayıcılarımızın onlarla birlikte yöre halkının görüşlerine göre hareket ediyoruz. Ancak acil işleri yaparken ülkemizi daha bütüncül bir afet hazırlığı ve yönetimi sistemine kavuşturacak vizyonu da ihmal etmemek gerekiyor.”
Öneri istedi
Toplantının gayesine de değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerinin devamında şöyle konuştu: “Türkiye’nin karşı karşıya bulunduğu afet kavramı altında toplanabilecek tüm tehlike ve tehditleri birlikte değerlendirmeliyiz. Yaşadığımız jeopolitiğin dayattığı terör, savaş, sosyal kaos gibi hususları da hesaba katmalıyız. Özetle ülkemizin ve milletimizin varlığını, hayatını, geleceğini tehdit eden her krizi bir afet olarak görmek, öncesi ve sonrası tedbirleri buna göre düşünmek kanaatindeyiz. Devletin bekasını vatandaşımızın bekası ile bütünleştiren böyle bir yaklaşımın siyaset üstü bir afet yönetiminin en doğru yol olduğuna inanıyorum. Şüphesiz, asıl olan sizlerin değerlendirmeleri, analizleri, tespitleri ve teklifleridir.”
‘Çok verimli geçti’
Toplantıya katılan isimler, çıkışta Milliyet’e bilgi verdiler. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, “Çok verimli bir toplantı oldu. Devletin en üst kademesi 7 saat boyunca herkesi dinledi. Kandilli Rasathanesi’nde yapılan çalışmaları anlattıktan sonra kurumlar arası eş güdümün önemini belirttik” dedi. Mimar Sinan Genim de “102 bilim insanı 5’er dakika söz alarak fikirlerini beyan etti. Afet Yönetimi Politikaları Kurulu oluşturulacağı toplantıda gündeme gelirken, sayın Cumhurbaşkanı katılan herkese tek tek teşekkür etti. Fay hatları ve sıvılaşma riskli alanlara konut yapılmaması da gündeme geldi” diye konuştu.
Toplantıya bilim insanları katıldı
Toplantıya YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar, AFAD Başkanı Yunus Sezer, TOKİ Başkanı Ömer Bulut, AFAD Deprem Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar’ın yanı sıra, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr.Naci İnci, Galatasaray Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ertuğrul Karsak, İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Gülfettin Çelik, İstanbul Teknik Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Kumral, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Rektörü Prof. Dr. Nuri Aydın, Marmara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Kurt, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Handan İnci Elçi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cevdet Erdöl, Türk Alman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cemal Yılmaz, Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tamer Yılmaz, Türk Japon Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bekir Sami Yılbaş, Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nükhet Hotar ve Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak da katıldı.