Bir süredir astronomi ve astrobiyoloji camiasının saygın köşelerinde James Webb Uzay Teleskobu‘nun (JWST veya Webb) güçlü yaşam kanıtlarına sahip bir gezegen bulduğuna dair söylentiler dolaşıyor. İngiliz haber dergisi The Spectator’da “Uzaylıları mı keşfettik?” başlıklı bir haber yayınlandığında bu konuşmaların bir kısmı kamuoyuna da yansıdı. “Uzaylıları mı keşfettik?”
İngiliz medyasının hazırladığı önemli haber ve başlığının kısa bir cevabı var: hayır. Ancak, makalede alıntılanan bilim insanlarına göre elbette bu basit ve kesin bir “hayır” değil. Neden mi? Gelin anlatalım.
Spectator, aralarında astrofizikçi Rebecca Smethurst‘ün de bulunduğu bazı ciddi İngiliz bilim insanlarının yorumlarına yer veriyor: “Bence çok yakında bir ötegezegende biyo-imza olduğuna dair güçlü kanıtlar içeren bir makale yayınlayacağız.”
Ayrıca, İngiliz astronot Tim Peake de şu yorumuyla alevleri körükledi: “Potansiyel olarak, James Webb teleskobu yabancı yaşamı çoktan bulmuş olabilir… sadece tamamen emin olana kadar bu sonuçları yayınlamak ya da onaylamak istemiyorlar, ancak biyolojik yaşamın güçlü sinyallerini veriyor gibi görünen bir gezegen bulduk.”
Aşağıdaki görselde gezegenin atmosfer bileşiklerini görebilirsiniz.
Birçok bilim insanının gözünü diktiği bahsi geçen bu gezegen, Dünya’dan 8,6 kat daha büyük bir ötegezegen olan K2-18 b ve onun bir “okyanus” ötegezegeni olduğuna inanılıyor. Bu da yüzeyinde okyanuslar bulunan ve hidrojen bakımından zengin bir atmosfere ve su bakımından zengin yüzeye sahip olduğu anlamına geliyor. Bu ötegezegen ilk olarak NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu tarafından keşfedildi, ancak Webb tarafından yapılan daha ileri analizler, birçok bilim insanının uzaylı yaşamına dair iddialarını ortaya koyduğu bir biyo-imzayı ortaya çıkardı. Bu biyo imza Dimetil Sülfit adı verilen bir molekülün keşfedilmesine dayanıyor. Dünya’da bu molekül sadece canlı organizmalar tarafından üretiliyor. JWST’nin ötegezegenlerin atmosferini analiz edebilen ve moleküler yapılarını belirleyebilen araçları bulunuyor ancak bunlar Dünya dışında yaşam olduğunu kesin olarak kanıtlamıyor, ya da en azından kesin bir kanıt sunmuyor.
NASA’nın cevabı “Hayır”
Ars Technica bu söylentileri doğrudan NASA’ya ulatırdı ve yetkililere yaşam bulup bulmadıklarını sordu. Beklendiği gibi NASA’nın cevabı “hayır“. Ama bu kesin bir hayır değildi. Teleskobun ötegezegen biliminden sorumlu proje bilimci yardımcısı Knicole Colon, “JWST bir ötegezegende yaşam olduğuna dair kesin bir kanıt bulamadı” diyor.
Ancak Colon’a göre JWST gözlemlerinin, belirli bir dış gezegen için yaşanabilirliği daha fazla veya daha az olası hale getirebilecek potansiyel biyo-imzaların tanımlanmasına yol açması bekleniyor. Colon açıklamasının devamında şunu da söylüyor: “Bir ötegezegenin yaşanabilirliğini kesin olarak belirlemek için gelecekteki görevlere ihtiyaç duyulacaktır.” Colon, doğrudan K2-18 b’den bahsetmemiş olsa da ona atıfta bulunuyor.
Dimetil Sülfit nedir?
Dimetil Sülfit, daha önce lahana pişirmişseniz kokusunu almış olabileceğiniz bir organik bileşiktir. Dünya okyanuslarındaki fitoplanktonlar tarafından metabolizma süreçlerinin bir parçası olarak ortaya çıkıyor. Kritik olarak, Dünya’da dimetil sülfür sadece canlılar tarafından üretiliyor. Bu K2-18 b’de yaşam olduğunu kanıtlamaz ama eğer orada dimetil sülfit varsa, bu kesinlikle heyecan verici bir işaret olacaktır. Bilim insanları Webb’in K2-18 b ötegezegeni üzerinde yaptığı gözlemlerden kesinlikle etkilenmiş durumdalar. Ancak teleskobun su, metan ve dimetil sülfür ölçümleri hakkında devam eden güçlü bir tartışma olduğunu belirtmek gerekiyor. NASA’daki JWST yetkililerinin de dediği gibi kesin bir kanaate varmak için daha fazla veriye ihtiyaç duyuluyor.