Uzun yıllardır Güney ve Orta Amerika‘dan kaçak yollarla getirilen büyük kokain balyaları, genellikle kaçakçılara teslim edilmek veya kolluk kuvvetlerinden kaçmak amacıyla denize atılmakta ve deniz akıntıları ve gelgitler de bu paketleri kıyılara taşımaktadır. Haziran ayında, Amerika Birleşik Devletleri Sahil Güvenlik, Karayip Denizi ve Atlantik Okyanusu’nda toplam 6.400 kilogram kokain ele geçirdi ve bu kokainin değeri 186 milyon dolar olarak tahmin ediliyor. Sulara bu kadar çok kokain girince Tom “The Blowfish” Hird, Florida açıklarındaki binlerce köpekbalığının atılan uyuşturucuyu yutup yutmadığını ve yutuyorlarsa uyuşturucunun onlar üzerinde herhangi bir etkisi olup olmadığını öğrenmek istedi. Discovery’nin Köpekbalığı Haftası’nın bir parçası olan Kokainman Köpekbalıkları’nda, Hird ve Florida Üniversitesi’nden çevre bilimci Tracy Fanara bunu öğrenmek için bir dizi deney gerçekleştirdi.
Köpekbalıkları olağandışı davranıyorlar
Live Science’a konuşan Hird, “Buradaki daha derin hikaye, kimyasalların, ilaçların ve yasadışı uyuşturucuların su yollarımıza – okyanuslarımıza – nasıl girdiği ve daha sonra bu hassas okyanus ekosistemleri üzerinde nasıl bir etkiye sahip olabileceğidir” dedi.
Hird ve Fanara gözlerini, balıkçıların köpekbalıklarının okyanus akıntılarıyla bölgeye taşınan uyuşturucuları tükettiğine dair hikâyeler anlattığı Florida Keys’e dikti. Programda, olağandışı davranışları araştırmak için köpekbalıklarıyla birlikte dalış yaptılar ve beklenmedik şekillerde hareket eden köpekbalıkları görmeye başladılar.
Normalde insanlara karşı temkinli olan köpekbalığı türlerinden büyük çekiç balığının (Sphyrna mokarran) doğrudan ekip üyelerine doğru gelerek tuhaf bir şekilde yüzdüğü gözlemlendi. Hird, yüzeyin 60 fit (18 metre) altındaki bir gemi enkazında, görünürde hiçbir şey olmamasına rağmen bir şeye sabitlenmiş gibi görünen ve dar daireler çizerek yüzen bir kum köpekbalığıyla (Carcharhinus plumbeus) karşılaştı.
Farklı deneyler yaptılar
Hird ve Fanara daha fazla araştırma yapmak için köpekbalıklarının suya bırakılan “kokain” balyalarına nasıl tepki verdiğini görmek üzere üç deney tasarladılar ve boyut ve görünüm olarak gerçek kokain balyalarına benzer paketler oluşturdular. İlkinde, köpekbalıklarının neye gittiğini görmek için bu sahte balyaları kukla kuğuların yanına koydular. Sürpriz bir şekilde, köpekbalıkları doğrudan balyalara yöneldi ve onlardan ısırıklar aldılar. Hatta bir köpekbalığı bir balyayı kaptı ve onunla birlikte yüzerek uzaklaştı.
Sonraki deneyde, köpekbalıklarının dopamin artışına neden olacak yüksek konsantrasyonda balık tozlu bir yem topu yaptılar. Bu, kokain etkisine en yakın tepkiyi verecek şekilde yapıldı ve köpekbalıklarının çılgınca tepki verdiği görüldü. Hird, “Köpekbalıklarına kokain verseydiniz nasıl görüneceğine dair potansiyel bir senaryo olduğunu düşünüyorum. Onlara benzeri olabilecek şeyi verdik ve beyinlerini alevlendirdi. Çok çılgındı.” dedi.
Okyanuslardaki tek sorun kokain değil
Son olarak ekip, gerçek hayattaki bir uyuşturucu düşüşünü simüle etmek için sahte kokain balyalarını bir uçaktan attı ve kaplan köpekbalıkları (Galeocerdo cuvier) da dahil olmak üzere birçok köpekbalığı türü harekete geçti.
Hird, ortaya çıkardıkları bulguların Florida’daki köpekbalıklarının kesin olarak kokain tükettiğini göstermediğini söyledi. Çekimler sırasında gözlemlenen davranışı birçok faktör açıklayabilir ve tam sonuçlara varmak için bu deneylerin defalarca tekrarlanması gerekir dedi.
Ancak programın bu alanda daha fazla araştırma yapılmasına yol açmasını umduğunu ve köpekbalıklarının vücutlarında kokain olduğuna dair kanıt olup olmadığını anlamak için doku ve kan örnekleri de dahil olmak üzere daha fazla test yapmak istediğini söyledi. Ve sorun sadece kokain de olmayabilir. Hird, “Bulabileceğimiz diğer bir şey de aslında kafein, lidokain, kokain, amfetamin, antidepresanlar, doğum kontrol hapları ve bunların şehirlerden okyanusa sürüklenişi… Bu hayvanları vurmaya başlıyor” dedi.