AYLİN RANA AYDİN – Havayolu seyahati giderek pahalı hale gelirken uçak biletlerini daha ucuza getirmek için her geçen gün yeni bir yöntem deneniyor. Son olarak ‘skiplagging’ de denilen ve ‘atlama’ ya da ‘gizli şehir bileti’ olarak da bilinen yöntemin sıkça tercih edildiği gündemde.
Bu yöntemle bir yolcu gitmek istediği şehre direkt uçmak yerine, gitmek istediği şehirden aktarma yapılan farklı bir bölgeye uçak bileti satın alıyor. Fakat yolcu nihai hedefe uçmak yerine aktarma durağında limandan ayrılıyor. Ucuz bir yöntem olarak görülse de fark edildiği takdirde birçok yaptırımı var. Örneğin, uçuşun iptali, tasarruf edilen tutarın yolcudan talep edilmesi ve yolcunun söz konusu havayolları tarafından yasaklı listeye alınması gibi risklerin söz konusu da olduğu ifade ediliyor.
Rekabet artıyor
Enuygun.com Ticaret Direktörü Orkun Özkan, bu durumun yıllardır gündemde olduğunu belirterek, “Burada kritik olan nokta, havayolunun ilgili pazardaki politikası. Trafikten pay almak isteyen havayolu aktarmalı uçuşlarını çok daha ucuza satabilir. Bütün havayolları bunu yapıyor” dedi.
Havayollarının ‘gizli şehir bileti’ gibi yöntemlere tamamen karşı olduğunu dile getiren Özkan, “Tüm organizasyonları böyle uygulamalar yapmamaları konusunda uyarıyorlar. Keza acenteler de kurallara uyum sağlıyor. Ancak kullanıcı çok daha ucuza uçak bileti bulduğu bir rotada bunu yapabilir. Bunu engelleyecek bir mekanizma yok. Burada kullanıcılar için vize riski de var. Kullanıcının son nokta için vizeye sahip olması gerekiyor yoksa uçağa binemez” diye konuştu. Özkan, havayollarının böyle bir durumu tespit ettiği halde yolcuyu hiç uçurmama ya da kara liste protokolünü uygulayabileceğini söyledi.
İşte örnek bir rota
Konuyla ilgili olarak örnek bir uçuşu da inceledik. 7 Eylül’de Sao Paulo’dan direkt Doha’ya uçmak isteyen bir yolcunun 36.474 lira ödemesi gerekiyor. Ancak aynı tarihte, aynı havayoluyla Sao Paulo’dan Bangkok’a Doha aktarmalı bilet alırsa bunun fiyatı 27 bin lira. Yani bu yolcu Sao Paulo’dan Doha’ya uçtuktan sonra havalimanını terk edip seyahatin Bangkok ayağını iptal ederse Doha’ya 10 bin lira ucuza uçmuş oluyor. Havayolları aktarmalı yolcu çekerek ‘hub’ olmak isterken ‘gizli şehir bileti’ gibi açıkların önüne geçmeye çalışıyor.
Tercihler vizesiz
Son dönemdeki seyahat verilerine ilişkin de bilgiler paylaşan Orkun Özkan, genellikle son dönemde vizesiz noktaların ön plana çıktığını söyledi. Özellikle Mısır’da Şarm El-Şeyh, Hurgada gibi bölgelerin ilgi gördüğünü belirten Özkan, şöyle konuştu: “Balkanlar’daki vizesiz noktalar da önemini koruyor. Saraybosna oldukça revaçta. Bakü’nün artan bir trafiği var. Kışa doğru Dubai’de bir artış bekliyoruz. Körfez bölgesi, Suudi Arabistan’ın turizm açısından bir atılımı var.”
17 yaşındaki yolcuya 3 yıl yasak geldi
İngilizce’de ‘skiplagging’ adı verilen ve atlama ya da ‘gizli şehir bileti’ olarak da bilinen uygulama, direkt uçuştan daha düşük fiyatlı bir bağlantılı uçuş rezervasyonu yaptırıp; uçuşun son ayağını uçmama şeklinde gerçekleşiyor. Genel olarak bu durum yasadışı olarak kabul edilmese de çok sayıda havayolu şirketi bu yönteme adeta göz açtırmıyor.
ABD’nin en büyük havayolu şirketlerinden American Airlines geçen hafta bir seyahat sitesine bu yönteme izin verdiği için dava açtı. Guardian gazetesinin haberine göre, davada American Airlines seyahat sitesi Skiplagged’i yolcuların aktarmalı uçuş için rezervasyon yaptırıp aktarma noktasından sonrasına uçmamasını sağladığı için aldatmaca yapmakla suçladı.
Zaten yolcuların da bu yöntemde karşılaşacağı çok ciddi zorluklar var. Örneğin bagajlar varış noktasına göre etiketlendiği için bu tip bir yönteme başvuran yolcu uçağa bagaj veremiyor. Guardian gazetesi geçen ay American Airlines’ın 17 yaşındaki bir yolcuyu Florida’dan aktarmalı olarak New York’a uçacakken aktarma noktası olan Kuzey Carolina’da uçuşunu sonlandırmak isteyince 3 yıl kara listeye aldığını yazdı.