Uzmanlara göre, şu anda uluslararası düzeyde bir deprem yönetmeliğimiz var ancak denetim eksikliği ve kalitesiz malzeme binaların güvenirliğini azaltıyor.
Doğru zemin, doğru malzeme ve doğru sistem
Doğru zemin, doğru malzeme ve doğru sistem bir araya geldiğinde asla çökme olmayacağı belirtiliyor.
Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan Türkkan, Kahramanmaraş merkezli, 10 ili etkileyen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerde binlerce binanın, on binlerce konutun tamamen yıkıldığını, hasarlı yapı sayısının henüz bilinmediğini söyledi.
“Güçlendirme çalışmalarına hemen başlanılmalı”
Türkkan, ülke genelindeki riskli konut stokuna işaret ederek, şunları kaydetti:
Türkiye genelinde 6-7 milyon riskli konuttan bahsediliyor. Şiddetli bir depremde hasar alması beklenen bu konutların 5 milyonu güçlendirmeyle kurtarılabilir. Bu hanelerin 600 bin adedi İstanbul’da bulunuyor. Bu 600 bin konuttan 150 bin adedi için ise hemen harekete geçilmesi gerekiyor. Türkiye’nin beklemeye tahammülü yok. Bir an önce başlanılması gerekiyor. Başta İstanbul olmak üzere bu riskli yapılardan bir an önce kurtulmamız hayati önemde.
“Riskli yapılar, hızlı ve düşük maliyetle güçlendirilerek kurtarılabilir”
Sinan Türkkan, güçlendirmenin yıkıp yeniden yapmaya göre çok daha hızlı ve düşük maliyetle yapılabildiğini, şiddetli bir depremde hasar alması beklenen konutların bu sayede yıkılmasının önüne geçilebileceğini söyledi.
“Elimizi çabuk tutmamız gerekiyor”
Muhtemel deprem senaryolarının hep konuşulduğunu ancak kayıpları engellemek için yapılan çalışmaların yetersiz olabildiğini aktaran Türkkan, şu değerlendirmelerde bulundu:
Elimizi çabuk tutmamız gerekiyor. Depreme karşı güçlendirme, tamamen bilimsel metotlarla ve uzun süren çalışmalar sonrası belirlenen en ideal yöntemlerle gerçekleştiriliyor. Riskli binayı tespit ederken öncelikle laboratuvar çalışması ve zemin etütleri yapılıyor. Ardından sırasıyla statik analiz, maliyet analizi ve uygunluk analizini çıkarıyoruz. Son olarak, yapılması gerekenleri tespit ediyoruz ve binanın güçlendirileceğine ya da dönüştürüleceğine karar veriyoruz. Yeni yapılmış bina da, güçlendirilmiş bina da depremde can güvenliğini sağlamak üzere projelendirilir.
“Doğru zemin, doğru malzeme ve doğru sistem bir araya geldiğinde asla çökme olmaz”
Türkkan, Kahramanmaraş merkezli depremlerde yıkılan binaların bazılarında taşıyıcı kolonların tuzla buz olduğunu gördüklerini belirterek, şu ifadelerini kullandı:
Deprem belki kader olabilir ancak binaların yıkılması ve çökmesi asla kader değildir. Bina, hasar görür ancak çökmemesi gerekir. Yıkılan binada un ufak olan kolonları görüyorum. Hatta bazılarının yeni olduğunu duyuyorum. Normalde bu şekilde yıkılması mümkün değil. Bunun nedeni yanlış zemin üzerine yanlış malzemeyle yapılan yanlış proje. Malzemenin kalitesizliğinden ve denetimin eksikliğinden kaynaklanıyor. Şu anda binaları yapı denetim firmaları ile belediyeler denetliyor.
Türkkan, yeni yapılan bir binanın yıkılmasının çok büyük bir ayıp olduğunu ifade etti ve belediyelerin güçlendirmenin önündeki engelleri kaldırmasını talep etti.