Antalya’da TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un başkanlık ettiği Asya Parlamenter Asamblesi 13’üncü Genel Kurulu’nda, katılımcı ülkelerin meclis başkanları ve vekilleriyle yoğun ikili ve üçlü görüşme trafiği yaşandı. İlk olarak Azerbaycan, Yemen ve KKTC meclis başkanları ve heyetleriyle görüşen Şentop, ardından Türkmenistan, Irak, İran meclis başkanları veya vekilleriyle görüştü. Şentop, Azerbaycan ve İran’la da üçlü ülke görüşmesi gerçekleştirdi.
TÜRKMENİSTAN
Türkmenistan Milli Konseyi Meclis Başkanı Gülşat Mammedova ile görüşmede, iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi yönünde güçlü ivme yakalandığını söyleyen Mustafa Şentop, “Kardeş halklarımızı temsil eden meclislerimizin arasındaki bağlar da doğal olarak halklarımız kadar yakın olmalıdır. Bu çerçevede TBMM ile Halk Maslahatı arasında imzaladığımız Mutabakat Muhtırası’nın, iş birliğimize büyük katkı sağlayacağına inanıyorum. Türk dünyası olarak birlik ve dayanışma içinde hareket etmemizin, şimdi olduğu gibi gelecekte de barış, istikrar ve refahımızın güvencesi olduğunu düşünüyoruz” diye konuştu.
İRAN
İran İslami Şura Meclisi Başkanı Muhammed Bager Galibaf ile görüşen Meclis Başkanı Şentop, dünyada güvenlik ortamının hızla değiştiği, bölgesel sınamaların yoğunlaştığı dönemde ilişkilerin öneminin giderek arttığını kaydetti. Türkiye’nin, her zaman komşularının güvenlik ve istikrarına önem verdiğini söyleyen Şentop, iki ülke arasındaki ticaret hacminin artış eğilimine girmesinin ilerleyen dönem için umut verici olduğu, ekonomilerin büyüklüğü ve iyi ilişkilerin daha büyük potansiyele işaret ettiği vurgusunu yaptı. Terörün, bölge güvenlik ve istikrarını tehdit eden önemli unsur olmaya devam ettiğini belirten Şentop, “Terörizmle mücadelede bütüncül strateji izlenmelidir. Terörle mücadelede ülkelerimiz arasındaki iş birliğini geliştirmeliyiz. Bölgemizde terör örgütlerinin tamamen ortadan kaldırılması için kapsamlı stratejiler geliştirmeliyiz” dedi.
IRAK
Irak Temsilciler Meclisi Başkan Vekili Muhsin Ali Ekber El Mendelavi ile olan görüşmede ise Mustafa Şentop, iki ülke arasındaki iş birliğinin, bölgedeki istikrar ve barışın sağlanması ile korunması için büyük önem taşıdığını söyledi. Irak’ta hükümetin tesis edilerek siyasi tıkanıklığın aşılmasını memnuniyetle karşıladıklarını belirten Şentop, terör örgütü PKK’nın Irak’taki mevcudiyetine dikkat çekerek, ülkenin kendi egemenliğini ihlal eden PKK’yı terör örgütü olarak tanıması ve kendi anayasasına uygun şekilde örgütle gereken mücadeleyi vermesi gerektiği vurgusunu yaptı. Şentop, Irak makamlarıyla bu adımların atılması konusunda karşılıklı temasların sürdüğünü kaydetti.
AZERBAYCAN-İRAN
TBMM Başkanı Şentop öncülüğünde, Türkiye-İran-Azerbaycan meclis başkanları üçlü görüşme gerçekleştirdi. Üç kardeş ülke meclis başkanlarının bir araya gelmesinin bölgedeki barış, istikrar ve huzurun güçlenmesi noktasında ortak iradeyi gösterdiğini kaydeden Şentop, Türkiye’nin başından bu yana bölgesel sorunlara bölgesel çözümler üretilmesi ve bunu yine bölgede yer alan devletlerin kendi aralarındaki diyalog, istişare ve iş birliğiyle yapması gerektiğini savunduğunu söyledi. Bu yapıyı kurumsal ve sürekli bir yapıya dönüştürme arzusunu dile getiren Şentop, dışişleri bakanları arasında benzer mekanizma olduğunu, meclis başkanları düzeyinde de kalıcı mekanizmaya dönüşmesi durumunda ilişkilerin daha da derinleştirilmesine ortak yarar temelinde büyük katkılar sunulacağını vurguladı.
ÜÇLÜ TOPLANTI KARARI
Türkiye’nin, bir yandan Azerbaycan’a haklı davasında destek verirken diğer taraftan Ermenistan ile normalleşme sürecini başlattığını hatırlatan Mustafa Şentop, bölgede ayrıca ulaştırma koridoru ve enerji alanında yapılacak iş birliklerinin ortaya çıkaracağı potansiyele de dikkat çekti. Azerbaycan Milli Meclis Başkanı Sahibe Gafarova ve İran İslami Şura Meclisi Başkanı Muhammed Bager Galibaf da üçlü görüşme formatına devam edilmesi yönünde görüş bildirerek destek oldu. Bunun üzerine sonraki toplantının Bakü veya Tahran’da yapılması konusunda mutabık kalındı.
MASALARDA ‘BARIŞ’ MESAJI
Öte yandan Genel Kurul’da katılımcı meclis başkanları ve delegasyonları için gala yemeği düzenlenirken, katılımcı ülke parlamenterlerine; Türkiye’nin sürdürdüğü insani, vicdani, şeffaf dış politika yaklaşımına ve diplomasiye ilişkin mesaj verildi. Masalara, üzerinde katılımcı ülkelerin dillerinde ‘barış’ yazan kartların olduğu birer zeytin fidanı koyuldu. Barışı simgeleyen zeytin fidanları ile sorun yaşanan üye ülkelere barışın güzelliğini hatırlatan mesaj verildiği belirtilirken, aynı zamanda Türkiye’nin, savaş ve çatışmaların yoğunlaştığı dönemde barışı yüksek sesle dillendirerek bu yönde adımlar atmaktan çekinmeyen dış politikasının simgelendiği vurgulandı.