Çin, Chang’e 6 göreviyle Ay’ın uzak tarafından tarihte ilk defa örnek toplamış ve bunları Dünya’ya getirmişti. Şimdi bu örneklerin ilk analizi gerçekleştirilerek bilimsel bir makale yayınlandı. Makale, örneklerin Ay’ın yakın tarafından toplanan örneklerden bazı yönlerden farklı olduğunu ortaya koyuyor. Çin, ilk örnekleri inceledi
Çin, 53 gün süren karmaşık Chang’e 6, Ay’ın uzak tarafından örnek getirme görevini Mayıs ayı başında başlatmıştı. Görevin iniş aracı Apollo krateri olarak bilinen bir alanda örnekler için kazı ve sondaj yaptıktan sonra toplanan örnekleri bir fırlatma aracıyla Ay yörüngesinde bekleyen sondaya ulaştırdı. Ardından ise Dünya’ya gönderilen yaklaşık 2 kilogramlık numuneler, özel olarak geliştirilmiş laboratuvarlarda saklanarak bilimsel incelemeler için hazır hale getirildi. Yakın zamanda yayımlanan bir çalışma, bu değerli malzemelere dair ilk bilgileri ortaya koydu.
Araştırmacılar, Ay’ın uzak tarafından toplanan örneklerin, yakın tarafındaki örneklerden daha düşük yoğunlukta ve daha gözenekli olduğunu keşfetti. Özellikle, bu örneklerin doğal ortamlarında çok daha gevşek bir yapıya sahip olduğu belirtildi. Ayrıca, uzak taraftan alınan numunelerde, feldspat ve cam gibi daha açık renkli partiküllerin oranının daha fazla olduğu gözlemlendi.
Bu durum, numune toplama bölgesine dışarıdan gelen malzemelerin etkisiyle oluşmuş olabileceğini düşündürüyor. Örneğin, bir göktaşı çarpmasının etkisiyle dış katmanlardan fırlayan parçaların bu bölgeye düşmüş olabileceği belirtiliyor. Ay’ın Dünya’dan görünmeyen bu uzak yüzü, bize bakan tarafa kıyasla çok sayıda kratere sahip. Ek olarak uzak taraf örnekleri, yakın taraftan toplanan örneklere kıyasla daha düşük oranda potasyum, nadir toprak elementleri ve fosfor içeren kayaç bileşimine (KREEP) sahip. Bu asimetri, Ay’ın iki yüzeyi arasındaki farklılıkları kısmen açıklıyor. Bu veriler, Ay’ın erken evrimi, volkanik aktivitelerin farkları, Güneş Sistemi’nin aksiyon dolu geçmişi ve Ay’ın kabuğu ile mantosunun yapısı hakkında yeni bulgular sunma potansiyeline sahip.
Araştırmacılar, bu örneklerin Ay’ın kökeni ve evrimi hakkında yeni teorilere kapı açacağını belirtiyor. Çinli bilim insanlarının bu materyalleri incelemesi devam ederken, uluslararası araştırmacıların da iki yıl içinde örneklere erişim sağlayabileceği ifade ediliyor.