Ayşegül Kahvecioğlu – Milyonların aylardır merakla beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi dün AK Parti, MHP ve BBP’li milletvekillerinin imzasıyla TBMM Başkanlığı’na sunuldu.
Teklif, 2 Şubat Perşembe günü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda ele alınacak. Komisyon Başkanı, AK Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz, EYT düzenlemesini içeren kanun teklifinin görüşmelerine, ilgili bakanlıkları, işçi ve işveren kuruluşlarını, dernek ve platformları davet etti.
Teklife göre 9 Eylül 1999’dan önce sigortalı olarak işe başlayan tüm çalışanlar; SSK, Bağ-kur veya Emekli Sandığı’ndan hangisinin mevzuatına tabi ise o yasaya göre yaş sınırı olmaksızın emekli olabilecek.
Bu kapsamda SSK’dan emekli olacak vatandaşların sisteme giriş yılına bağlı olarak 5 bin ila 5 bin 975 gün; Bağ-kur ve Emekli Sandığı’ndan emekli olacak vatandaşların ise 9 bin gün prim ödemiş olması gerekecek. Emekli olup çalışmaya devam edecekler için sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazine tarafından karşılanacak.
Teklifle taşerondan kamuya geçenlerin emeklilik zorunluluğu isteğe bağlı hale getirilecek.
Haftaya yasalaşacak
AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, “İnşallah en geç haftaya salı veya çarşamba günü EYT’nin Genel Kurul’dan geçerek yasalaşmasını öngörüyoruz. Şubat ayı içinde başvuru yapanlar mart itibarıyla emeklilik maaşlarını alabilecek” dedi.
Meclis’te düzenlediği basın toplantısında düzenlemenin Resmi Gazete’de yayımlandığı gün yürürlüğe gireceğini ifade eden Akbaşoğlu, “Tahminlere göre 2 milyon 250 bine yakın insanımız 2023 yılı içerisinde emekliliği hak edecek; bu düzenleme uzun vadede 5 milyon çalışana dokunacak. Emekliliği hak eden kişilerin çalışmaya devam etme veya emekli olma noktasında kendi iradelerinde olduğu için bunun nasıl tezahür edeceğine hep beraber şahit olacağız” dedi.
Akbaşoğlu, emeklilik başvurularının, ister e-devlet üzerinden ister SGK’ye başvurularak yapılabileceğini belirtti.
Kaç kişi emekli olacak?
Edinilen bilgiye göre 2023 yılında EYT kapsamına giren yaklaşık 2 milyon 250 bin kişinin 496 bini hali hazırda kamuda çalışıyor; 1 milyon 661 bini SSK, 80 bini aşkını da Bağ-kur kapsamında. AK Parti içinde yapılan simülasyona göre, EYT kapsamına giren Bağ-kur’luların tamamının emekli olması bekleniyor. 1 milyon 661 bin SSK’lının 1.5 milyonunun emekli olacağı; 1 milyonunun ise aynı kurumda devam edeceği değerlendiriliyor. Kamu çalışanlarının ise emekli olup aynı kurumda çalışmaya devam edemeyecekleri; özel sektörde çalışmaları mümkün olabileceği için en fazla 100 bininin emekli olabileceği belirtiliyor.
‘Az maaş iddiası asparagas’
Sosyal medyada EYT’lilerin daha az maaş alacağı yönündeki paylaşımların gerçeği yansıtmadığını söyleyen Akbaşoğlu, “Bu asparagas haber. EYT’lilerin farklı bir statüsü söz konusu değil. Cumhurbaşkanı’mız kamuoyuyla paylaşmıştı; en düşük emekli maaşı 5500 lira. Hiç kimse bunun altında maaş almayacak” dedi. “Tüm bakanlıklarda, kamu kurum ve kuruluşlarında, belediyelerde, il özel idarelerinde ve bunlara bağlı şirketlerde taşerondan işçi kadrosuna geçenler de kapsam içerisindedir” diyen Akbaşoğlu, şunları söyledi:
“Onlarla ilgili zorunlu emeklilik söz konusu olmayacak. Emekli olmak isteyen, emekliliği hak eden, yaş şartı olmaksızın yaş şartını kaldırıyoruz. Prim süresini, prim gün sayısını ve çalışma süresini dolduran, taşerondan geçen arkadaşlarımız emekli aylığına hak kazanmaları durumunda zorunlu emekli ediliyordu daha önceki düzenlemeyle. Şimdi o düzenlemeyi kaldırarak çalışabilme imkanlarını kendilerine bırakıyoruz.”
Kaç gün prim şartı var?
Teklife göre, 9 Eylül 1999’dan önce sigortalı olarak işe başlayan tüm çalışanlar; SSK, Bağ-kur veya Emekli Sandığı’ndan hangisinin mevzuatına tabi ise o yasaya göre yaş sınırı olmaksızın emekli olabilecek. Bu kapsamda SSK’dan emekli olacak vatandaşların sisteme giriş yılına bağlı olarak 5 bin ila 5 bin 975 gün; Bağ-kur ve Emekli Sandığı’ndan emekli olacak vatandaşların ise 9 bin gün prim ödemiş olması gerekecek.
EYT başvurusunda bunlara dikkat
Dün TBMM’ye sunulan EYT düzenlemesinin, TBMM Genel Kurulu’nda yasalaşması ve Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından, şubat ayı içinde e-devlet başvurular alınmaya başlayacak, ilk emekli aylıkları mart ayına yetişecek.
Düzenlemeden yararlanmak isteyenlerin, 9 Eylül 1999’dan önce emekliliğe yönelik sigorta girişinin olması gerekiyor. Prim ve hizmet süresiyle ilgili şartları yerine getirip getirmediğinden emin olmayanlar, SGK müdürlükleri ile “Alo 170” telefon hattına başvurarak durumlarını öğrenebiliyor.
Prim günleri eksik olanların; doğum, askerlik, yurtdışı borçlanma gibi yöntemlerle bu günleri tamamlaması mümkün. Birden fazla sigorta kurumuna bağlı hizmeti bulunanlar, en çok prim günü bulunan kurumdan emekli oluyor.
Çalışan durumdaki EYT’lilerin önce işten çıkış yapması gerekiyor. Bu kapsamda “Kod-8” prosedürü ile işyerinden çıkış işlemini yapacak olan çalışan EYT’liler, ilişik kesmenin ardından emeklilik başvurusu yapabilecek. Bu durumdakiler, emekli olduktan sonra çalışmaya devam ederse kıdem tazminatı hemen alabileceği gibi, işyerinden nihai şekilde ayrılırken de tahsil edebiliyor. Her iki durumda da çalışmaya devam edecek olan EYT’linin sözleşmesi yenilenmek zorunda.
Çalışmayan EYT’liler ise SGK’ya tahsis talebi için başvuracak. Emeklilik başvuruları, SGK il ve ilçe müdürlüklerine doğrudan yapılabileceği gibi posta yolu ve e-devlet üzerinden de gerçekleştirilebilecek.
E-devletten başvuru yapacak EYT’liler, sırasıyla, “gelir, aylık ödenek talep belgesinin verilmesi belgesi” ve “yaşlılık aylığı” seçeneklerine tıklayacak. Daha sonra, bağlı olunan kuruma göre SSK ya da Bağ-Kur seçimi yapılacak. Memurlar ise kurumlarına müracaat edecek.
E-devlet başvurularında maaş ödemesinin yapılacağı banka da seçilebilecek. Adresine göre seçtikleri bankanın şubesini de belirleyecek olan EYT’liler, mart ayında seçimlerine göre şubelerinden aylıklarını alacak.