2024 ve 2025 yılları arasında emekli olacakların alacakları maaşlar arasında fark oluşacağından, bu yıl sonuna kadar emeklilik talebinde bulunulmasının avantaj sağlayacağı konusu, günlerdir kamuoyunu meşgul ediyor.
KPMG Türkiye İş ve Sosyal Güvenlik Hizmetleri Kıdemli Müdürü ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Dr. Mustafa Kılıç, 2024 yılında emekli olmakla 2025 yılında emekli olmak arasındaki maaş farklarının nelerden kaynaklandığını madde madde Ensonhaber’e anlattı.
Kılıç’ın anlatımına göre, 2023 yılında enflasyonun daha yüksek olması, 2024 yılını etkileyeceğinden, bu yıl emeklilik talebinde olacaklar daha şanslı konumda.
2023’TEKİ YÜKSEK ENFLASYONUN 2024’TE EMEKLİ OLACAKLARIN MAAŞINA ETKİ EDECEK
Kılıç, 2023 yılının enflasyon oranının 2024 yılının maaş katsayısınıetkileyeceğini ve 2023 enflasyonunu yüksek olduğu için bunun 2024 yılında emekli olacaklara pozitif yansıyacağını belirtiyor.
2024’TEKİ YÜKSEK MAAŞ ZAM ORANI 2024’TE EMEKLİ OLACAKLARIN MAAŞINA YANSIYACAK
Ayrıca 2024 yılında emeklilere toplamada yüzde 86 maaş zammı yapıldığı için 2025’te emekli olacaklara bu avantaj da yansıyacak.
Ancak 2024’ün enflasyonu katsayısına yansıyacak olan 2025’te emekli olacaklar, 2024 enflasyonu düşük geleceği ve belki de enflasyon düşeceği için bir önceki yıl gibi yüksek oranda zam oranı yansımayacağı için bu avantajlarda yararlanamayacak.
Kılıç bu gerekçelerle, 2024 yılının enflasyon oranını düşük gelme beklentisinden dolayı 2025’te emeklilik talebinde bulunacakların maaşının da düşük olacağını savunuyor.
2024’TE EMEKLİ OLACAKLAR ŞANSLI
Kılıç, 2024 yılında emeklilik talebinde bulunanların 2025’te emekli olacaklardan bu anlamda daha şanslı olduklarını aktardı ve hak edenlerin 2024 yılında emekli olmasını önerdi.
EMEKLİLİK ÖNERİSİ
Kılıç, emekli olabilecekleri bir de avantaj formülü sundu:
Emekliliğinizi 2024’te talep edin. Bir ya da iki ay emeklilik aylığınızı alın alın. Daha sonra aylığınızı kestirin ve 2028 yılına kadar 2030 yılına kadar çalışmaya devam edin. ‘Kazan kazan’ şeklinde bir durum ortaya çıkacak. Böylece sonraki aylardaki haklardan yararlanılacak. Bir taraftan çalıştığı primlerle de çalıştığı yıl kadar kısmi bir aylık hesaplanacak. Birinci aylıkla, kısmi aylık birleştirilecek ve kümülatif bir aylık ortaya çıkacak.
Kılıç, ayrıca tüm bu planlamaların uzman gözüyle yapılmasında fayda olduğunu hatırlattı.
EN AZ 400 BİN KİŞİYİ İLGİLENDİRİYOR
Kılıç’ın verdiği bilgilere göre EYT kapsamında olup emekliliğin ötelemişlerle birlikte 2024 yılında emekli olacak en az 400 bine yakın çalışan var.
BAĞ-KUR VE SSK’DAN EMEKLİ OLACAKLARI İLGİLENDİRİYOR
Ayrıca bu durum Bağ-Kur ve SSK’lılar için geçerli ancak ek göstergelere göre emekli olan Emekli Sandığı’na bağlı olan memurları kapsamıyor.
“BAKANLIK KONUYU MASAYA YATIRDI”
Kılıç’a göre bu sorun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın gündeminde var ve emekli maaşları arasında emeklilik talebi tarihinin etkin olmasının önüne geçilecek bir çalışma başlatıldığına dair duyumlar alınıyor.
UZMAN TAVSİYESİ
Kılıç emekli olmak isteyenlerin en azından kasım ayına ya da aralık ayının başına kadar beklemeleri ve bir düzenleme gelmezse de 2024 yılında emekli olmalarını tavsiye etti.
2024 YILINDA TALEPTE BULUNMAK NEDEN KÂRLI?
1. 2023 YILINDA ENFLASYON ORANININ YÜKSEK OLMASI
Burada aslında negatif anlamda 2024 yılı neden kârlı emeklilik talebinde bulunmak için onu açıklamak gerekirse bir güncelleme kat sayısı 2023 yılına göre güncelleniyor. 2023 enflasyonu, beklenen 2024 yıl sonu enflasyonuna daha yüksek. 2024 yılı tahmini enflasyonu yüzde 40’larda ama 2023 enflasyonu ise yüzde 64,77 düzeyinde gerçekleşmişti. 2024 enflasyonun düşük olması aylıkların da düşük olmasına neden olacak.
2. 2024’TE MAAŞLARA TOPLAM YÜZDE 86’LIK ARTIŞ YAPILMASI
2024 yılının ocak ayında 49, temmuz ayında yüzde 24,73 oranında bir artışın olması ve kümülatifte bir yüzde 86’lık emekli aylığı artışı yapılması.
KONUNUN UZMANI SORULARIMIZI YANITLADI
Mustafa Kılıç, “2024’te emekli olmakla 2025’te emekli olmak arasındaki maaş farkı nedir?” sorusuna maddi madde şöyle yanıtladı:
Evet, bu gündemimiz oldukça meşgul eden bir konu ve yeni emekli olacaklar için de emeklilik planlamasını yaparken bence faydalı bilgiler de verebiliriz.
EMEKLİ AYLIĞI NASIL HESAPLANIR?
Öncelikle emekli aylığı nasıl hesaplanacağını anlatalım. Öncelikle emekli aile şu an itibariyle bir kişi emeklilik talebinde bulunduğu zaman eğer 1999 öncesi hizmetleri varsa 3 tane aylıktan oluşuyor., aslında bizim aylığımız. 1999 öncesi aylığımız birinci aylık, 1999-2008 ikinci aylık ve 2008 sonrası üçüncü aylık şeklinde toplam üç aylık kendi parametreleriyle hesaplanıyor. Ve üçünün toplamı günün sonunda tek bir aylık olarak bizim e-Devletimiz de görünüyor ve bankamıza emekli aylığı olarak yatırılıyor.
AYLIĞI ETKİLEYEN PARMETRELER NELER?
Öncelikle peki ‘bu aylıkları, bu üç aylığı da belirleyen parametreler nelerdir?’ dersek, 99 öncesi biraz farklı hesaplanıyor ama 99 sonrası son 2 aylık, aylık ortalama kazanç buluyoruz. Bunu aylık bağlama oranıyla çarpıyoruz. Günün sonunda emekli aylığımız bu şekilde belirleniyor.
“ORTALAMA AYLIK KAZANÇ” NE DEMEK?
Bu ‘ortalama aylık kazanç ne demek?’ ve bu ‘neye göre belirleniyor?’, denecek olursak, işte tam da gündemimizi oluşturan noktayı burası oluşturuyor. ‘Ortalama aylık kazanç’ demek çalışma hayatımız boyunca bizim adımıza bildirilen ya da bizim Bağ-Kurluysak bildirdiğimiz bütün kazançlar günümüze kadar güncelleniyor.
“ESKİ YATAN PRİMLER ESKİ DEĞERİYLE KALMIYOR”
Yani 10 yıl önceki adımıza yatırılan prim 10 yıl önceki para değeriyle o şekilde kalmıyor. Günümüze kadar güncellendikten sonra ortalama bir aylık hesaplanıyor ve bu ortalama aylık, aylık bağlama oranıyla birlikte çarpılarak, aylığımız netleşmiş oluyor.
ESKİ PRİMLER NEYE GÖRE GÜNCELLENİYOR?
Bu ‘ayrıklar neye göre güncelleniyor?’ dersek, burada güncelleme kat sayısı karşımıza çıkıyor.
GÜNCELLEME KAT SAYISI NELERDEN OLUŞUYOR?
Güncelleme kat sayısı nelerden oluşuyor? 1999 öncesinde gösterge rakamına göre belirleniyordu ve aylık bağlama oranı yüzde 60’tı. Çarpı 12 bin şeklinde bir matematiği vardı. 99 sonrasında güncelleme kat sayısı şuna göre belirlenmeye başladı: İlk önce enflasyon oranı, çarpı gelişme hızının tamamı, artı bir kat sayısı şeklinde bir güncelleme oranı kat sayısı bulunuyor idi. 2008 sonrası biraz sigortalıların aleyhine oldu. Yine enflasyon oranını baz alıyoruz. Güncelleme kat sayısını alırken, büyüme hızının yüzde 100’ü değil yüzde 30’unu alıyoruz. Bu sefer artı bir kat sayısı ekliyoruz. Buna göre bir güncelleme kat sayısı bulunuyor.
Güncelleme kat sayısıyla yıllar itibariyle bu bildirilen kazançları güncelledikten sonra, emekli aylığına esas bulunacak aylık kazancımız ortaya çıkıyor.
GÜNCELLEME KAT SAYISI NEYE GÖRE GÜNCELLENİYOR?
Peki bu neye göre oluyor? Enflasyon oranına göre güncelleniyor dedik. Emekli aylık talep tarihinden bir önceki yılın sonuna kadar güncelleniyor bu aylıklar. Aslında biz 2024 yılında emekli aylığı talebinde bulunduğumuz zaman; isterseniz 2024’ün Ocak ayında bulunun, isterseniz 2024’ün Aralık ayında bulunun. Aslında matematiği aynı. 2023 sonuna kadar daha önceki bildirilen aylıklarımız güncelleniyor. Ve bir emekli aylığımız belirleniyor. Ve 2024 Ocak ayındaki emekli artış oranı yüzde 49; 2024 Temmuz’daki yüzde 24,73 uygulanıyor ve kümülatifte bir yüzde 86’lık emekli aylığı artışı bir şekilde bizim hesabımıza yatırılıyor.
2025 YILINDA TALEPTE BULUNURSAK NE OLACAKTI?
Peki burada ‘2025 yılında talepte bulunursak ne olacaktı?’ 2024 yılına kadar sonuna kadar aylıklarımız güncellenecekti. Ve 2025 yılı ocak ayındaki aylık artış oranı, emekli artış oranı uygulanacak ya da 2025 Temmuz’daki aylık artış oranı uygulanacak.