Çiğdem Yılmaz – İstanbul, Esenyurt’ta tüm ülke genelinde büyük infial yaratan cinayetler, bireysel silahlanma tehlikesinin vardığı boyutu bir kez daha ortaya koydu. Cinayet anına ilişkin görüntülere 3 silah yansırken, veriler de nüfusa oranlandığında neredeyse her 2 kişiden 1’inin silah sahibi olduğunu gösteriyor.
Bu silahlara ulaşmak hiç de zor değil. Sosyal medyada onlarca sitede yapılan satışlarda istediğiniz silah 24 saat içeresinde elinize ulaşıyor. Satıcılar, hiçbir evraka gerek görmeden, istediğiniz silahı, istediğiniz yere gönderiyor. Facebook üzerinden silah satışı yapan kişilerden biriyle biz de WhatsApp üzerinden iletişime geçtik. Silah alımı için WhatsApp üzerinden yaptığımız konuşmanın tam metni ise şöyle:
‘Bir günde elinizde’
Muhabir: Selamın aleyküm.
Satıcı: Aleykümselam
Muhabir: Satılık tabancayı soracaktım, elinizde var mı?
Satıcı: Var, neredesiniz?
Muhabir: İstanbul ama yakın yerlere de gelebilirim, sıkıntı değil.
Satıcı: Uzaksınız, Rize.
Muhabir: Olur, orada arkadaşım var ona teslim etseniz olur mu? Ya da kargo ile gönderin.
Muhabir: Kaç para?
Satıcı: Kaç paralık lazım? 7, 10, 15 bin TL?
Muhabir: İyi bir şey olsun
Satıcı: Hepsi iyi.
Muhabir: Kargo ile gönderebilir misiniz?
Satıcı: Otobüs
Muhabir: Olur, gider teslim alırım. Olur, ruhsatlı mı peki?
Satıcı: Nasıl bir model lazım?
Muhabir: Bana 15 bin TL’lik gönderin, model fark etmiyor.
Satıcı: Tamam
Muhabir: Rica etsem, IBAN atar mısınız?
İkinci silah önerisi
Muhabir: Peki ne zaman elimde olur?
Satıcı: Bir günde.
Muhabir: Ben 1-2 saate parayı göndereceğim ama 10 bin TL’yi atarım, silah elime ulaşınca 5000 TL’yi atarım.
Satıcı: Teslim alınca, gerisini atın.
Muhabir: İsim, soy isim?
Satıcı: Y. M.
Muhabir: Markası ne?
Satıcı: Browning
Muhabir: Silahın bir fotoğrafını atar mısınız? Arkadaşıma göstereceğim.
Ruhsat almak da çok kolay
Emniyet Genel Müdürlüğü’nün resmi internet sitesinde, silah ruhsatı almak isteyenlerin şu belgeleri hazırlaması yeterli:
Dilekçe(T.C. kimlik numarası)
Son bir yıl içinde çekilmiş üç fotoğraf
Silah sakınca olmadığına dair, alınmış sağlık kurulu raporu n Harç makbuzu
5 bin TL’yi aşan tutarda vadesi geçmemiş vergi borcu olmadığını göstermek.
Havalı tüfek de sepette
ELİF ALTIN İstanbul – Silahın can aldığı olayların ardında çoğu zaman ruhsatsız silah ortaya çıkıyor. Sokaklarda yaşanan çatışmalar, kadın cinayetleri, yorgun mermi ölümleri, 2 grup arasında kalan çocukların-ailelerin yaşamlarını yitirmeleri, asker uğurlamalarında-düğün konvoylarında rastgele havaya açılan ateşin ardında çoğunlukla ruhsatsız silah kullanımı olduğu ortaya çıkıyor. Ruhsatsız silah kullanımının cezası ise çoğu zaman para cezası. Bu tür silahlara, havalı tüfekler, internet sitelerinde satılıyor.Arama motorlarına “havalı tüfek” yazdığınızda karşınıza satışını yapan birçok internet sitesi çıkıyor. İstediğiniz özelliklere sahip tüfeği seçip, sepetinize ekliyorsunuz, ödemeyi de banka kartıyla yapabiliyorsunuz. Havalı silah alırken 18 yaş ve üstü olmanız, satın alma esnasında satıcının yaş sınırını kontrol etmek amacıyla ehliyet veya kimlik (yaşınızı gösterir belge) ibraz edilmesini istemesi gerekiyor ancak bu sitelerde ne kimlik ne de yaş soruluyor. Yani 18 yaşını doldurmamış bir çocuk, cezai ehliyeti olmayan da bu silahları alabiliyor.
‘İdari değil, hapis cezası olmalı’
Umut Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi ve Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Timur Demirbaş, silahların bu kadar kolay ve denetimsiz satılmasını Milliyet’e yorumladı. Demirtaş, ruhsatsız av tüfeği sahibi olmanın yalnızca 944 TL idari para cezasının bulunduğunu, bunun idari suç niteliğinden çıkartılarak 6136 Sayılı Kanun’da olduğu gibi hapis cezası ile cezalandırılması gerektiğini belirtti. Prof. Dr. Demirbaş, şöyle devam etti:
“25 Mart 2020 tarih ve 7226 sayılı Kanun ile 2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının Yapımı, Alımı Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanun’un 11’inci maddesinde yapılan değişiklikle pompalı ya da av tüfeği olarak bilinen silahların izinsiz ya da izin belgesine aykırı üretim, satış ve reklam yasağına ilişkin olumlu düzenlemeler yapıldı. Buna göre, izinsiz üretim yapanlara 5 yıla, yasa dışı satışını yapanlara 3 yıla kadar hapis cezası getirildi. Herhangi bir mecrada yazılı, görsel, işitsel ve benzeri yollarla ticari reklamı veya tanıtımının yapılamayacağı, kullanımını özendiren veya teşvik eden kampanyalar düzenlenemeyeceği de yasaya eklendi. Bu kanunla merdiven altı üretim yapan ve faaliyet izni olmadan üretim yapan imalatçılar ve aynı zamanda sosyal medya üzerinden kanun dışı kapıda ödemeli ve faturasız ucuz tüfek satan kişilere de büyük ve etkili cezalar gelmesi sevindirici. Ancak ruhsatsız tüfek sahibi olmakla ilgili yaptırımların hâlâ herhangi bir caydırıcılığı bulunmuyor.” Demirbaş, ruhsatsız av tüfekleri için de yapılacak düzenleme ile hapis cezası getirilmesi gerektiğini belirterek, “Sosyal medya üzerinden kaçak satış yapılmasına sıkı denetimler olmalı” dedi.
ABD’DE DURUM VAHİM
5 evden 1’inde var
DIŞ HABERLER – ABD’de kronik sorun haline gelen silahlanma konusuna ilişkin tartışma her büyük olay sonrası alevleniyor. Bireysel silahlanmaya ilişkin verileri değerlendiren The Trace adlı kâr amacı gütmeyen kuruluşun araştırmasına göre, Amerikalılar pandemi sırasında 60 milyon silah satın aldı. Bu verilere göre ABD’de 2020-2022 arasında her 5 evden 1’i yeni silah aldı. Araştırma şirketi NORC’un anketine göre, Amerika’da 2020 ve Mart 2022 arasında hanelerin yüzde 18’i silah satın aldı. Ailelerin yüzde 5’i de ilk kez pandemi sırasında silah aldıklarını söylüyor. Çoğu kişi, silahı kendisini ya da evlerine izinsiz girilmesi ihtimaline karşı ailesini korumak için alıyor.
646 toplu saldırı
ABD’de 2021’de toplam 48 bin 830 silahlı şiddet bağlantılı cinayet ve intihar vakası yaşandı. Geçen yıl ülkede 646 toplu silahlı saldırı düzenlendi. ABD’de her 100 bin kişiden 4’ünün silahlı şiddet sonucu öldüğü ve bu oranın diğer gelişmiş ülkelerdeki ortalamanın 18 katı olduğu belirtiliyor. Associated Press’in haberine göre, ülkede bu yıl 1 Ocak-30 Haziran arasında 28’den fazla toplu cinayet gerçekleşti. Saldırıların yüzde 99’unda ateşli silah kullanıldı.
ABD’de bireysel silahlanmanın önüne geçilmesi için bazı adımlar atıldı. Geçen sene yürürlüğe giren yasa tasarısı ile silah ruhsatı alma yaşı 18’den 21’e çıkarıldı. Bazı eyaletler ise silahlarını teslim edenlere hediye çeki verdikleri kampanyalar düzenledi. New York Eyaleti ise geçen yıl yürürlüğe koyduğu yarı otomatik tüfeklerin mülkiyetiyle ilgili yasa gereği, bu tür silahlara 21 yaş sınırı getirdi. Yasa gereği, taşıma ruhsatı almak isteyenlerin 18 saatlik ateşli silah eğitimi, yüz yüze mülakat ve 3 yıl geriye doğru sosyal medya incelemesine tabi tutulacağı belirtiliyor. ABD’de silah şiddetindeki artışta, insanların birbirine duyduğu güvende azalma ve tehdit algısı gibi faktörler ön plana çıktı. Bir araştırmaya göre, 1970’lerde ABD’lilerin yarısı çoğu insanın güvenilir olduğunu düşünürken, bu oran 2020’de 3’te 1’e düşüyor. Silahlanmayı politikacılar da tetikleyebiliyor. Eski başkan Donald Trump teşvik edici açıklamalarda bulunmuştu.
Almanya’da yasalar katı
Ölümle sonuçlanan silahlı çatışmalar Almanya’da çok nadir. Çünkü ülke, en katı ateşli silahlar yasalarına sahip Avrupa ülkelerinden biri konumunda. Almanya’da geçerli Ateşli Silahlar Yasası’na göre, ateşli silah sahibi olmak veya satın almak için bir “silah bulundurma ruhsatına” ihtiyaç var. Dolu bir ateşli silah kullanmak veya taşımak içinse “silah taşıma ruhsatı” gerekli. Koleksiyoncular yalnızca bulundurma ruhsatına ihtiyaç duyarken, avcıların, avlanma lisansına sahip kişilerin ayrıca silah ruhsatı almaları gerekmiyor. Silah taşıma ruhsatı ise kişinin, halkın genelinden daha büyük bir tehlikeye maruz kaldığını kanıtlama şartı aranıyor. Kuru sıkı gibi sadece plastik mermi gibi maddeler atabilen silahları taşımak için “küçük silah taşıma ruhsatı” gerekiyor. Atıcılık sporunda kullanılan düşük güçlü havalı tüfekler de (azami 7.5 joule) bu kategoriye giriyor. Silah taşıma ruhsatının maliyeti 500 euro’yu buluyor.