MELTEM GÜNEŞ / Ankara – Dünya genelinde iklim değişliğinin etkileri daha fazla hissedilirken, ortalama sıcaklık artışlarında da üst üste rekorlar kırılıyor. Daha fazla sıcaklığa, buna bağlı olarak da insan ve ekonomik kayıplara neden olabilecek “El Nino” Türkiye’de de kendisini göstermeye başladı. Sıcaklıkların yükselmesiyle elektrik tüketiminde de artışlar yaşanıyor. Evde, ofiste, otelde, otomobilde, ticari binalarda kullanılan klima, buzdolabı, derin dondurucu, soğuk hava depoları, endüstriyel tip soğutma sistemlerindeki soğutucu gazlar da, ozon tabakası ve iklim üzerinde olumsuz etkilere neden oluyor. İklim değişikliği ile mücadele için ülkeler sürdürülebilir soğutma çözümlerini kendi iklim gündemlerine dahil etmeyi sürdürüyor.
4 derece artış
Soğutma, Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde başlıca enerji tüketicilerinden biri olarak kullanılıyor. Mısır, Ürdün, Lübnan ve Türkiye’de sürdürülebilir soğutmanın desteklenmesi ve yaygınlaştırılması için Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın (UNDP) da ortak olduğu “Cool Up” isimli bir proje yürütülüyor. Söz konusu bölge, günümüzde küresel ortalamanın iki katı hızında ısınıyor ve bu bölgenin 2050 yılına kadar 4 derece daha sıcak olacağı tahmin ediliyor. Artan nüfus, kentleşme ve yükselen yaşam standartları nedeniyle, bölgede enerji talebinin 2040 yılına kadar yüzde 50 artması bekleniyor. Bu faktörler, soğutma talebinin çok hızlı biçimde artacağını, küresel ısınmada büyük artış tehlikesi yarattığını gösteriyor. Bu nedenle, sıcaklık seviyesini artıran hidroflorokarbonları aşamalı olarak azaltmak, karbon emisyonlarını artırmaksızın verimsiz ekipman ve soğutucu akışkanları değiştirmek ve geri dönüştürmek önem taşıyor.
Doğal soğutucuya geçiş
Çevre Bakanlığı’na bağlı İklim Değişikliği Başkanlığı, program kapsamında bir çalışma grubu oluşturdu ve Ulusal Soğutma Eylem Planı hazırlamak için kolları sıvadı. Planın, Türkiye’deki soğutucu gazlardan kaynaklanan sera gazı emisyonlarının azaltılmasına katkıda bulunması hedeflenirken, doğal soğutuculara geçişte ve enerji verimliliği yüksek ekipmanların teknolojik dönüşümünde bir strateji dokümanı olması amaçlandı. Plan hazırlanırken, soğutuculardan kaynaklanan emisyonlarla ilgili ulusal planlamalarla uyumlu olacak soğutma ekipmanı envanterini sağlıklı bir şekilde ele alacak ve sera gazı emisyonlarını azaltmak için kapsamlı ve ilgili araçlarla entegre olmayı hedefleyen bir yaklaşım ile hareket edilecek.