Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den önemli bir Türkiye açıklaması geldi. Avrupa’daki doğalgaz krizine değinen Putin, çözüm için Türkiye’yi işaret etti. Kuzey Akım gazını Karadeniz’e yönlendirebileceklerini söyleyen Putin, “Türkiye’de Avrupa için büyük bir doğalgaz merkezi kurabiliriz” açıklamasını yaptı. Peki Putin’in bu yeni açıklaması ne anlama geliyor? Bu durumdan Türkiye ne gibi avantaj elde edebilir? İşte detaylar…
MÜSİAD Enerji ve Çevre Sektör Kurulu Başkanı Altuğ Karakaş konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Doğal gaz fiyatı 200 dolardan 3 bin dolara yaklaştı diyoruz. Hollanda’daki TTF doğal gaz merkezini bir borsa gibi kullanarak oradaki fiyatları açıklıyoruz. Bu söylem Avrupa’daki doğal gaz merkezinin Türkiye’ye kayması senaryomuzu Putin’in ağzından beyanıdır.
Kuzey Akım 1 boru hattı şu anda kapalı. 1 yıl kadar bu gazı veremeyeceğiz diyorlar. Kuzey Akım 2’ye sabotaj düzenlendi. Daha önce ABD kapalı olmasını istemişti. Hiç devreye alınmayan milyarlarca dolarlık yatırıma sabotaj düzenlendi. Kuzey Akım 1 ve 2 kapalı dolayısıyla doğal gaz geçişi sadece Türk Akım üzerinden oluyor.
‘RUSYA, TÜRKİYE GÜVEN DUYULAN ÜLKE DEDİ’
Rusya diyor ki ‘Kuzey Akım 1, Kuzey Akım 2 ve Yamal Boru hattı olmak üzere tüm doğal gaz hatlarına alternatif olarak Türkiye’nin merkez olacağı bir hat öneriyoruz’ diyor. Bunun açıklaması şudur Avrupa ile Rusya arasında Türkiye’ye bir arabuluculuk, güven duyulan ülke, enerjide iki tarafın hem enerjiyi üreten ile tüketen güvenebileceği adres veriyor. Bu adres Türkiye.
‘TÜRKİYE’YE ENERJİ KORİDORU BİÇİLİYOR’
Putin diyor ki biz gerekli her şeyi yapabilir ama top Avrupa’nın sahasında. Ne demek? Ruble ile ticaret yapılacak. Bizim şartları AB kabul edecek. Bu durumda biz gaz verebiliriz diyor. AB siyasi liderleri Rusya’nın isteklerini kesinlikle kabul etmeyeceği yönünde. Bu kadar sert açıklama yapmışken AB geri adım atmayacak. Putin de geri adım atmazken, aynen tahıl koridorunda olduğu gibi Türkiye’ye bir enerji koridoru biçilmiş durumda. Türkiye bir arabulucu ve enerji koridoru rolüne sürükleniyor. Burada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın üstleneceği rol önemli.
‘BORSA FİYATLAMASI TÜRKİYE ÜZERİNDEN YAPILABİLİR’
Fiziksel anlamda bu merkezin Türkiye’ye kurulması demek ABD’nin istemediği Kuzey Akım 2, Rusya’nın kapattığı Kuzey Akım 1 ve Ukrayna’dan geçen boru hattının kapalı olmasıyla birlikte aslında yeni bir Türk Akım 2 modeli öneriliyor. Bunun çıktısı şu: Sadece meselenin Türkiye’nin arabuluculuğu olması haricinde artık Avrupa ve bu bölgedeki doğal gazla ilgili borsa fiyatlamasının Türkiye üzerinden yapılması için bir gelecek açar.
‘RUSYA ADAYINI AÇIKLADI’
Hollanda’da belirlenen fiyat değil gelecekte bu hayata geçerse Türkiye’de belirlenecek fiyatlarla bu ticaret gerçekleşebilirin kapısı açılıyor. Yani Türkiye, Avrupa, Afrika ve Asya arasında yepyeni bir enerji köprüsü, güvenilir enerji koridoru olmak yolunda ilerliyor. Bunun için de AB’nin en önemli gaz tedarikçisi Rusya, adayının Türkiye olduğunu açıklamış durumdadır.
GAZ TÜRKİYE’YE MEVCUT HATLAR ÜZERİNDEN Mİ GELECEK?
Orada gaz kapasitesi artırma durumu olabilir. Bu arada Bulgaristan üzerinden de Türkiye’ye gelen Batı hattı var. Oradan Türkiye’ye gaz geliyor. O hat var, Türk Akım var. Mavi Akım var. Türkiye ile Rusya bu çalışmayı yapar. Mevcuttaki boru hatlarından kapasitenin ne kadar artırılabileceğinin açıklaması yapılır.
YENİ BORU HATTI MESAJI!
Avrupa 155 milyar metreküp gaz ithal ediyor. En az 100 milyar metreküpün üzerinde ihtiyaç var. Mevcuttaki hatlar ihtiyacı karşılamaya yetmez. Türk Akımla birlikte Karadeniz’in bu iş için kullanılması gerektiğine dair Kuzey Denizi’ndeki bu sabotajdan sonra Putin diyor ki ‘Avrupa’nın ihtiyacı olan gazı Karadeniz’den geçirelim’ bu yeni boru hattı mesajıdır.
Rusya şu anda alternatif olarak Karadeniz’den hattı verebilecek ek bir kapasiteden bahsediyor. Yeni merkez olarak Karadeniz’i kullanalım diyor.
‘DÜNYANIN YENİ ENERJİ DENİZİ KARADENİZ OLABİLİR’
EPİAŞ altyapıyı hazırlıyor. BU kadar büyük miktarda gazın Türkiye’den geçmesi durumunda ticari anlamda da Türkiye doğal gaz borsasına EPİAŞ üzerinden dönüşebilir. Dünyanın enerji konusundaki yeni popüler denizi Karadeniz olarak kullanılabilir.
GAZPROM MERKEZİN AB-TÜRKİYE SINIRINA KURULABİLECEĞİNİ SÖYLEDİ. BUNU NASIL YORUMLARSINIZ?
AB-Türkiye sınırında kastedilen Türkiye toprakları içerisinde ama sınır olarak Türkiye’den AB’ye geçecek bir hattan söz ediliyor. Rusya diyor ki ‘Benden gaz almak istemiyorsunuz. Ben size 3. ülke öneriyorum. Gazı Türkiye’den alın. Biz ticarette Türkiye ile anlaşırız’ diyor. Böylece Avrupa bu kadar sert açıklamalara rağmen Rusya ile muhattap olmayacak Türkiye ile muhattap olacak. Ticaret Türkiye üzerinden gerçekleşmiş olacak.
TÜRKİYE DOĞAL GAZ MERKEZİ HALİNE GELİRSE BUNUN EKONOMİK ETKİSİ NE OLUR?
Türkiye’den geçen her doğal gaz hattından milyarlarca dolar gelir elde ediyor. Ama serbest piyasada doğal gaz alım satımını Türkiye gerçekleştirdiği zaman ticaretten de ek geliri olacaktır. Bu işin borsasını oluşturmak dünya enerji piyasasında sizi oyuncu haline getirir.
Türkiye kendi toprakları üzerinden kendi ticareti üzerinden ne kadar enerji bağlantısı sağlarsa güvenilir ülke olma pozisyonu o kadar artar. Güvenilir enerjide güvenilir ülke Türkiye pozisyonu artık belirginleşmiş olur.”