Ozan Ömer Kadüker – Üniversite tercihleri 8 Ağustos’a kadar devam ediyor. Adaylar ve aileleri iyi bir üniversite ve bölüm tercihi yaparken, bir taraftan da eğitimin maliyetini dikkate alıyor. Devlet üniversitesi olsa dahi, öğrenci ailesinden başka şehirde okuyacaksa özellikle barınma en önemli masraflar arasında bulunuyor. Devlet yurtları kısıtlı, özel yurtların ücretleri ise son 3 yılda katlanarak astronomik düzeyde arttı.
O meşhur oda!
İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bursa gibi öğrencilerin en yoğun olduğu şehirlerde rakamlar çok yüksek ve kalacak yer bulmak da zor. Öyle ki 2021’de Milliyet Gazetesi olarak gündeme getirdiğimiz penceresi bile olmayan ve sadece bir yatağın sığabildiği 900 TL’lik meşhur odanın aylık ücreti dahi 4 bin TL oldu. Üstelik odayı tekrar görelim dedik, doluydu.
Öte yandan İstanbul’da ücreti aylık 49 bin TL’ye ulaşan yurtlar da var. Yatak odası, oturma odası, mutfaktan oluşan ve 5 yıldızlı otellerin süitlerine benzeyen oda, muhteşem Boğaz manzarasına da sahip. Yüksek ücretine rağmen bu özel odaların da neredeyse tamamı dolmuş durumda.
Ücretlerde de, sunulan hizmetlerde de yurtlar arasında adeta uçurum bulunuyor. 49 bin TL’lik yurtta olduğu gibi lüks yurtlarda 3 öğün yemek, servis, güvenlik gibi hizmetlerin yanı sıra açık yüzme havuzu, spor salonu, sinema odası gibi sosyal alanlar da bulunuyor. 3 kişilik odaların kişi başı ücreti dahi 15 bin 900 TL’den başlayan yurtta öğrenci odalarından ayrı bir misafirhane kısmı da var. O bölümde öğrenci olmayanlar da kalabiliyor.
En vasat ve en lükslerin yanı sıra ortalama kaliteye sahip yurtlar incelendiğinde İstanbul’da aylık ücretlerin 5.000 TL ile 20.000 TL aralığında olduğu görülüyor. Penceresiz odanın bulunduğu yurtta 8 kişiyle aynı odada kalmaya razı olduğunuzda bin 500 TL’ye de oda bulmak mümkün. Yine İstanbul’da penceresi olmayan bir başka yurtta da 3 bin 600 TL’lik odalar var. Bu yurtlarda; çalışanlar, kısa süreli konaklama yapmak isteyenler de öğrencilerle birlikte kalıyor. Ankara’da ücretler 4 bin 500 TL ile 26 bin TL aralığında değişirken, İzmir’de de ortalama yurt ücretleri 4 bin 500 TL ile 22 bin TL arasında.
Kaçak yurt tehlikesi
Apart, pansiyon, bekar evi gibi isimlerle ya da odaların yurt gibi kullanıldığı evler, kaçak yurtlar öğrenciler için ciddi tehlike oluşturuyor. Aileleri bu konuda uyaran Tüm Özel Öğrenci Yurtları İşverenler Sendikası (TÜYİSEN) Sözcüsü Funda Gökgöl, Gençlik ve Spor Bakanlığı tabelasının olup olmadığına bakılması gerektiğini söylüyor.
Pandemi döneminde ve depremler sonrasında uzaktan eğitim nedeniyle yurt işletmelerinin zor durumda kaldığını belirten Gökgöl, “Ücretlerde geçen yıla göre yüzde 78 artış söz konusu. Ancak faturalar, kahvaltı, temizlik hizmeti ve güvenlik ile kiraların artması fiyatların belirlenmesinde birer etken” dedi.
Milliyet’in 2021’de gündeme getirdiği meşhur penceresiz oda. İki yıl önce 900 TL olan kirası bu yıl 4 bin liraya çıkmış. Oda doluydu ama aynı yurtta iki kişilik odada boş yer vardı. Kişi başı ücret ise 2 bin 500 TL.
500 binden fazla öğrenci açıkta
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) verilerine göre öğrencilerin yaklaşık yüzde 40’ı ikâmet ettiği şehirden başka bir şehirde okuyor. Üniversitelerde açık öğretim programları dahil, toplam 7 milyon öğrenci okuyor. Bunların 4.3 milyonu örgün öğretimde. Onların da yüzde 40’nın başka şehirde okuduğu istatistiğinden yola çıkıldığında yaklaşık 1.7 milyon öğrenci ailesinden başka şehirde okuyor.
Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı KYK yurtlarında Türkiye genelinde toplam 1 milyon kontenjan bulunuyor, özel yurtların yatak kapasitesi ise 120 bin. Ayrıca üniversitelere, belediyelere ait yurtlar da bulunuyor. Tümü dikkate alındığında 500 binden fazla öğrenci yurtlar dışında kalacak yer arayışına giriyor. Küçük şehirlerde okuyanlara devlet yurtları genel olarak yetiyor. Ancak 60 üniversitenin bulunduğu İstanbul, 22 üniversitenin olduğu Ankara gibi büyük şehirlerde ise öğrenciler ya çok yüksek rakamları gözden çıkarmak zorunda kalıyor ya da yurt bulamayıp kiralık ev seçeneğine yöneliyor.