Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Muhasebat Genel Müdürlüğü, 2021 yılı Aralık ayı bütçe gerçekleşmesi verilerini dün yayımladı.
Verilerde dikkat çeken kalemlerden biri de, devletin ‘veraset ve intikal vergisi’ gelirindeki artış oldu.
2020’de 1 milyar 298 milyon TL olan devletin veraset ve intikal vergisi geliri, 2021’de yüzde 73,7 artışla 2 milyar 255 milyon TL’ye yükseldi.
Bu kalemde yıl başındaki hedef 1 milyar 220 milyon TL idi. Gerçekleşme, resmi hedefin yüzde 84,8 oranında üzerinde oldu.
Bu kalemde 2019 geliri, 1 milyar 104 milyon TL ile olmuştu.
Vergi uzmanı Dr. Ozan Bingöl, toplam tutarı görece küçük de olsa veraset ve intikal vergisi gelirindeki artış oranının yüksek olduğunu, artışta pandemi nedeniyle pek çok yaşlı vatandaşın hayatını kaybetmesinin etkili olmuş olabileceğine işaret etti.
Evlatlıklar dâhil, çocuklar ve eşten her birine isabet eden miras hisselerinde 455 bin 635 TL, 2022 yılında vergiden istisna tutuluyor. Bu rakam 2021’de 334 bin 534 TL idi.
DÖRT AY İÇİNDE BEYANNAME
Veraset dolayısıyla mirasçılar tarafından verilmesi gereken beyannameler için belirlenen süreler var.
Ölüm Türkiye’de gerçekleşmiş ise mükelleflerin Türkiye’de bulunmaları halinde ölüm tarihini izleyen dört ay içinde, mükelleflerin yabancı bir ülkede bulunmaları halinde ölüm tarihini izleyen altı ay içinde beyannamenin verilmesi gerekiyor.
Kapanma önlemleri ve beyanname süreleri nedeniyle pandemi kaynaklı olarak veraset ve intikal vergisi gelirindeki olası artışın 2020 yılına yansımamış olabileceğine işaret eden Bingö, 2021’de ise artışın net olarak görüldüğünü söyledi.
Dr. Ozan Bingöl
DEVLETİN DEĞİL VATANDAŞIN VERGİ FEDAKÂRLIĞI
2021 yılı bütçe verilerini genel olarak da değerlendiren Bingöl, “Açıklanan bu verileri analiz ettiğimizde aslında devletin vergi feragatinden değil, bütün olumsuzluklara rağmen, bütün fiyat ve kur dalgalanmalarına ve pandemiye rağmen tüccarıyla, sanayicisiyle, dar gelirlisi ile tüm bir ülkenin, tüm vatandaşların vergi fedakarlığından bahsetmek daha doğru olacaktır” dedi.
Nitekim, merkezi yönetim bütçe gelirleri 2021’de bir önceki yıla göre yüzde 36,85 arttı ve 1 trilyon 407 milyar TL oldu. Bu rakam, sene başında belirlenen bütçe hedefinin ise yüzde 27,8 üzerinde gerçekleşti. Vergi gelirlerinde de önceki yıla göre artış yüzde 40’a yaklaştı
Dahilde alınan KDV tahsilatındaki artışın 2021’de bir önceki yıla göre yüzde 72,5 olduğuna işaret eden Bingöl, “Bu artışta fiyat artışlarının başat rol oynadığını söylemek yanlış olmaz. Aslında dahilde alınan KDV tutarındaki artış oranı geçen yıl yaşanan enflasyonla ilgili de bazı ipuçları verir gibi” dedi.
Merkezi yönetim bütçe dengesi 2021’de 192,2 milyar TL, faiz dışı denge 11,39 milyar TL açık verdi. 2020’de toplam bütçe açığı 175,2 milyar olarak gerçeklemişti.
TÜİK ÖLÜM İSTATİSTİKLERİNİ AÇIKLAMAMIŞTI
TÜİK, normalde 2021 yılı Haziran ayında açıklaması gereken 2020 yılı ölüm ve ölüm nedeni istatistikleri için erteleme kararı almıştı. İstatistikler hâlâ açıklanmadı.
TÜİK’in erteleme duyurusunda gerekçe olarak “idari kayıtlardan üretilmekte olan istatistiklere ilişkin çalışmaların henüz tamamlanamamış olması” gösterilmişti.