Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Müzik enstrümanları yalnızca kusursuz güzellikteki bestelere hayat vermek için değil, aynı zamanda dinleyicilerin şifa bulması ve huzura kavuşmasında da önemli bir paya sahip. Dünya üzerindeki bu sayısız müzik enstrümanı genellikle ruhumuza iyi gelse de içlerinden yalnızca biri böyle bir pozitif etkiye sahip değil. Uzun hem de çok uzun yıllar önce birçok kişiyi canından eden bu enstrüman uzun bir süre tarihin tozlu sayfaları arasındaydı. Fakat yakın geçmişte tekrar üretildi ve olanlar oldu. İşte ‘ölüm düdüğü’nün şaşırtan hikâyesi.
Takvimler 1999 yılını gösteriyordu. Meksika’nın başkenti Meksiko’da yapılan bir kazı çalışmasında arkeologlar bugünkü adıyla düdüğe benzer bir nesneyle karşılaştı. Araştırmacılar, karşılaştıkları nesnenin tam olarak ne olduğunu anlamakta bir süre güçlük yaşadı. Arkeologlar karşılarındaki bu nesnenin bir oyuncak olduğunu düşündü. Ancak elbette bu bir oyuncak değildi. Azteklerin insan kurban ettiği birçok yerden biri olan ve rüzgâr tanrısı Ehecatl’a adanan bir tapınakta bulunmuştu. Başsız bir iskeletin elinde tuttuğu bu nesne bir düdüktü aslında. Daha önce eşi ve benzerine rastlanmamış bir düdüktü üstelik.
SANKİ YÜZLERCE İNSAN AYNI ANDA ÇIĞLIK ATIYOR GİBİYDİ
Arkeologlar, buldukları şeyin bir düdük olduklarını bilmeden ellerindeki nesneyi ilgili kuruma teslim etti. Tam 15 yıl sonra ise ‘keşif’ sürerken bir grup araştırmacının tesadüf eseri inceledikleri nesneyi üflemesi sonucunda ortaya çıkan ses herkesi şaşırttı. Bu bir müzik enstrümanıydı. Onunla hem çok kalın hem de en tiz sesleri dahi çıkartmak mümkündü. Dışarıya çıkan ses sanki yüzlerce insanın aynı anda çığlık atması gibiydi.
1999 yılında bulunan ‘ölüm düdüğü’nün ses frekansları
alıntı
Yapılan incelemelerde Azteklerden kalma bu aletin bugüne dek insan çığlığına bire bir benzeyen ilk enstrüman olduğu da tespit edildi.
NERELERDE KULLANDILAR?
Düdükle ilgili araştırmalar devam ettikçe ortaya daha da şaşırtan sonuçlar çıkmaya başladı. Düdüğün aslında birçok farklı amaçla kullanıldığı anlaşıldı. Çıkardığı ses insanı adeta huzursuz etmek için özel olarak tasarlanmıştı. Böylesine ürkütücü ve duyanları dehşete düşüren bir ses ne gibi bir amaçla kullanılmış olabilirdi peki?
Araştırmacılara göre bu enstrüman ilk olarak savaş zamanlarında kullanılmıştı. Savaş zamanı bu aletin çıkardığı tüyler ürperten ses belki de Aztekler için bir motivasyon kaynağıydı. Aztekler, çıkan çığlık seslerinin düşmana ait olduğunu ve düşmanın acı çektiğini düşünerek kendilerini savaşa dair motive etmiş olabilirdi. Düdüğün bir diğer kullanım amacı da yine benzer bir şekilde ‘karşı taraf’ta olan bir kişiyi ancak korkutmak için olabilirdi. Üçüncü ve son amaç ise toplu ölüm törenlerinde kullanılmış olabileceği yönündeydi. Çünkü yapılan araştırmalar, toplu ölüm törenlerinde, öldürülen kişilerin ruhlarının rahata kavuşması inancıyla bir düdük üflendiğini ortaya koymuştu.
alıntı
Kafatası şeklindeki düdüğün Aztekler tarafından öldürülmeden önce rüzgâr tanrısı Ehecatl’ı onurlandırmak için düzenlenen törenlerde kullanılmış olabileceği düşünülüyor.
YAPAY ZEKAYLA YENİDEN TASARLANDI
Milattan önce tarihe gömülmüş, 90’lı yılların sonunda keşfedilmiş ancak tam olarak ne olduğu ancak 2000’li yıllarda anlaşılan bu ‘ölüm düdüğü’ son günlerde bir kez daha gündeme geldi. Sebebi ise oldukça teknolojik. Uzmanlar, bir zamanlar insanlara sürekli ölümü ya da acıyı çağrıştıran bu enstrümanın 3 boyutlu yazıcılarla yeni bir versiyonunu oluşturdu. Yeni düdükler, tıpkı orijinalindeki gibi küçük bir kafatası şeklinde tasarlandı. Yapay zeka teknolojisi de kullanılarak düdükteki orijinal sesin içine yerleştirildiği bu yeni teknoloji katkılı ölüm düdüklerinin önümüzdeki günlerde daha da çok büyük bir ilgi uyandıracağı düşünülüyor.