Kahramanmaraş merkezli depremler, afetlere dayanıklı binalarda dikkat edilmesi gereken hususları yeniden gündeme getirdi.
Sarsıntılara karşı yapıların güçlendirilmesi ve usulüne uygun inşa edilmesi hayati önem taşıyor.
Karbon elyaf gündemde
Ensonhaber canlı yayınına katılan karbon fiber üreticisi ve Beşoğlu İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Murat Beşoğlu, son dönemde popüler hale gelen ve karbon elyaf olarak da anılan güçlendirmeyi anlattı.
Beşoğlu, söz konusu yöntemin 20 yılı aşkın bir süredir havacılık, uzay, silah ve tıp alanlarında ağırlık olmak üzere dünyada başvurulan bir yol olduğunu söyledi.
“Beton belli bir mukavemet değerinde olmalı”
Bunların yanı sıra inşaat sektöründe de karbon elyaf kullanılmaya başlandığını söyleyen Beşoğlu, ayrıntılara değindi:
Malzeme aslında basit bir kumaş malzeme görüntüsünde. Fakat çekme dayanımları, çeliğe göre değişiklikler gösteriyor. Binalara uygulanabilmesi için beton belli bir mukavemet değerinde olmalı. Karbon fiberi alıp sarmak bu işi bitirmiyor.
“Genellikle tek başına kullanılmaz, betonarme perde ekleriz”
Güçlendirme projesinde tek başına genellikle karbon fiber kullanılmaz çünkü depremin yıkıcı dalgaları, dikey dalga çok yıkıcı bir yetkiye sahip değil. S dalgası dediğimiz yatay hareketlenmeye karbon fiberin kolon üzerindeki tek artısı eğilme ve kesme momentlerini ciddi ölçüde artırır. Fakat tamamen durduramaz. Bu yüzden biz konut yapıları veya sanayi yapıları gibi yapılarda modelleme yaparken güvenlik kat sayısına göre bunlara betonarme perde ekleriz.
Binanın kapanarak göçme durumunu engellenebiliyor
Beşoğlu, bu perdelerin kolonların yatay hareketlerini keserek, binanın kapanarak göçme durumlarını engeller hale gelebileceğini ifade etti.
Boğaz’dan örnek: Yalıyı ayakta tutacak hale getirdik
Boğaz’da yürüttükleri bir çalışmadan da örnek veren Murat Beşoğlu, “Bir yalı vardı. 12 kat, 800 gram karbonla yalıyı ayakta tutacak hale getirdik.” diye konuştu.
Beşoğlu, bu güçlendirme yönteminin çok ciddi bir maliyeti olduğunu açıklarken, “Çünkü perde yapacak hiçbir bölümümüz yoktu.” ifadesini kullandı ve ekledi:
Maliyet yüzde 40’ı geçiyorsa yıkım işlemi daha mantıklı
Binanın var olandan olması gereken geçişi esnasında maliyetiniz yüzde 40’ı aşıyorsa o binayı yıkmanız çok daha mantıklı. Çünkü geriye kalan ince işler, yüzde 60’ı doldurup, yüzde 120’lere geleceği için binayı yıkıp yeniden yapmak daha ekonomik ve daha hızlı olur.