Derleyen: Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – Google Haritalar’ın ‘Street View’ yani sokakları dolaşan Google aracının 360 derece görüntü sağlayan kameralarıyla çektiği görüntüler, herkes tarafından incelenebiliyor. Neredeyse girmediği sokak kalmayan Google aracının kadrajına bazen yaşanan trafik kazaları da yakalanabiliyor. Üstelik Google kameralarına yakalanan tek şey kazalar da değil. Kadraja girenler arasında yıllarca izi sürülen suçlular da var. Peki polise yakalanmayan azılı suçlular nasıl oluyor da Google’dan kaçamıyor ya da 20 yıl boyunca çözülememiş dosyalar, Google Maps sayesinde çözülebiliyor? Polisten kaçsa da ‘zamanın en gelişmiş sistemlerinden’ kaçamayan suçluları yakalatan Google görüntüleri, 22 yıldır kayıp olan masum bir adamın bulunmasını da sağladı!
Aynı yerde 2022’de çekilen görüntü (solda), Gioacchino Gammino’nun yakalanmasını sağlayan 2018 görüntüleri (sağda)
İTALYA’NIN EN SUÇLUSU MANAVDA GOOGLE’A YAKALANDI
Street View ya da Google Earth sadece çevreyi görmek için değil, suç vakalarını çözmek için dahi kullanılıyor. Bunlardan en dikkat çekici olan İtalyan suç makinesi Gioacchino Gammino’nun yakalanmasıydı. Gammino cinayetten suçlu bulunmuş ve Google’a yakalanmadan 20 yıl önce hapishaneden kaçmıştı. İspanya’ya gidip İtalyan polisine izini kaybettiren ve yaşadığı 60 yıla onca suç sığdıran Gammino, bir kasabada ismi El Huerto de Manu yani Manu’nun Bahçesi anlamına gelen butik bir restoran açtı. Restoranının önünden 2018’de geçen Google arabası ise suç makinesinin sonunu hazırlıyordu. Tutuklandığı 17 Aralık 2022’ye kadar İspanya’da kaçak yaşayan Gaminno Google kameralarının kadrajına girerek, farkında olmadan yakayı ele vermişti. Dedektiflerin dikkatini çeken görüntülerdeki adamın Gammino olduğuna dair haklı şüpheler, yakınlardaki Manu’s Kitchen adlı restoranı araştırıldığında daha da arttı. Gammino’nun yeri tespit edilmiş ve artık yakalanmasına ramak kalmıştı.Yakalandığında söylediği ilk sözler ise sadece kendisini değil, ailesini ve polisi de şaşırtmak üzereydi.
Gammino, Sicilya’nın Agrigento kentindeki bir mafya klanının parçasıydı, cinayet ve uyuşturucu kaçakçılığı da dahil olmak üzere çeşitli suçlardan hüküm giymişti. Yaptığı her şeye ve 20 yıldır köşe bucak aranmasına rağmen yakalandığına çok şaşıran adam polis ekiplerine, “Son 10 yıldır ailemi bile aramadım” demişti. Gammino polis ekipleri tarafından alınıp İtalya’ya geri götürüldü ve burada cinayet suçundan ömür boyu çıkamayacağı parmaklıklar ardına gönderildi. O güne dek İtalya İçişleri Bakanlığı tarafından ülkenin en çok aranan firarileri arasında listelenen Gammino, 2002 yılında Roma’daki hapishaneden kaçıp 2018’de Google kameralarına yakalandı. Ancak ekipler onu 2020’de fark etti ve dedektiflerin 2 yıl süren araştırmaları sonucu adalete teslim edildi.
KAYIP ADAM 22 YILDIR ARABASIYLA GÖLDEYMİŞ!
William Moldt’un 7 Kasım 1997’de Florida’nın Lantana kentinde kaybolduğuna dair ihbar polise ulaştığında 22 yıl sürecek arama çalışması başlatıldı. Gece dışarı çıktıktan sonra evine dönmeyen 40 yaşındaki adam, aynı akşam saat 21.30’da kız arkadaşını arayarak kısa süre sonra eve döneceğini söylemişti. Bu telefon üzerine genç adamın başına gelenlerle ilgili pek çok soru işareti oluşmuş, kaçırıldığı, cinayet kurbanı olduğu ihtimalleri değerlendirilmişti. Ancak bu ihtimallerin hiçbirinin gerçekte olanlarla uzaktan yakından ilgisi yoktu. Çünkü Moldt, talihsiz bir kaza geçirmiş ve arabasıyla 22 yıl sonra cansız bedeninin çıkarılacağı gölete uçmuştu. Ağustos 2019’da, ihbardan 22 yıl sonra, Florida’nın Wellington kentindeki ‘Grand Isles’ mahallesinin eski bir sakini, Google Earth’te eski evine bakarken, yakınlarda bulunan gölette bir şey fark etti. Görüntüyü yaklaştırıp birkaç kez baktığında gölün kıyısına yakın bir noktada, suyun altındaki beyaz araba dikkatini çekti. Mahallenin eski sakini hemen en yakın evde bulunanlarla irtibata geçmiş ve göldekinin gerçekten bir araba olup olmayacağının kontrol edilmesini sağlamıştı.
Evin yeni sahibi Barry Fay, gölün üzerinde drone uçurarak, suyun içinde beyaz bir arabanın saklı olduğunu doğruladı. Fay, Palm Beach İlçe Şerif Ofisi’ni arayarak durumu ihbar etti. Beyaz aracı sudan çıkardıklarında, uzun bir süredir suda olduğu anlaşılıyordu. Aracın kapılarını açtıklarında karşılaştıkları ise 22 yıldır orada olan Moldt’un iskeletiydi. ABD’deki çözülememiş davaların yer aldığı çevrimiçi veri tabanı ‘Charley Project’in raporuna göre, davanın belki de en ürpertici ve acı verici yanı, aracın 2007’den bu yana Google Earth’te görünüyor olmasıydı. Her şeye rağmen Moldt’un bulunması için birinin görüntülerdeki detayı fark etmesi için 12 yıl daha geçmesi gerekti. Şerif bürosu 2019’da BBC’ye yaptığı açıklamada Moldt’un büyük ihtimalle aracının kontrolünü kaybettiğini ve gölete girdiği kaydedildi. Ancak görgü tanıkları, gece kulübünden ayrılırken Moldt’un sarhoş görünmediğini söylüyordu. Polis sözcüsü Teri Barbera’nın dikkat çeken açıklaması ise şöyleydi: “Bildiğimiz tek şey, Moldt’un yeryüzünden kaybolduğu ve şimdi keşfedildiği.”
3 OLAY DAHA GOOGLE SAYESİNDE ÇÖZÜLDÜ
Google görüntüleri sayesinde pek çok suçlu yakayı ele verdi. Onlardan biri olan bir bisiklet hırsızı ise hiçbir gözden kaçmayacak 500’den fazla bisikleti bir malikânenin bahçesine yığmıştı. Oxford’da yaşayan 54 yaşındaki adamın hırsızlığının ortaya çıkmasıyla yapılan en manidar soru ise ‘Komşular bu bisiklet dağını garip bulmadı mı?’ olmuştu. Aynı yıllarda ABD polisi, Google Earth uydu görüntülerini kullanarak bir uyuşturucu çiftçisinin yasadışı esrar bitkisi yetiştirdiğini tespit etti. Oregon’daki yetkililer, Haziran 2013’te alınan uydu görüntülerini doğrulamak için bir uçak kullandı. Yapılan araştırmalar sonucu, düzinelerce bitkinin düzgün sıralar halinde ekili olduğu arazide Curtis Croft’un, tıbbi amaçlar için yasa gereği çoğaltmasına izin verilenden üç kat daha fazla bitki yetiştirdiği doğrulandı. Yetkililere göre, Croft’un 30 olgun bitkiye denk gelecek kadar kenevir yetiştirmek için izninin olduğu ancak polis baskını sonucu 94 bitkinin ele geçirildiği belirlendi. İlginç olanın ise Google Earth’ten alınan uydu görüntülerinin uyuşturucu çiftliklerini bulmak için kullanılması için ilk kullanılmıyor olmasıydı. 2009’da İsviçreli yetkililer, bu ücretsiz hizmetten aldıkları uydu fotoğraflarını kullanarak mısır tarlasının içinde saklı, 7 bin 500 metrekarelik büyük bir esrar plantasyonunu tespit etti.
2008’in eylül ayında 14 yaşındaki bir çocuk Hollanda’daki Groningen’de bisiklet sürerken 2 adamın soygununa uğradı. Çocuğun cep telefonunu ve 141 sterlini yani 6 bin lirası onu pusuya düşüren hırsızların eline geçti. Hırsızlar çocuğun bisikletini de çalmıştı. Polisler başta bir iz bulamasa da 6 ay sonra yayınlanan Google aracının kayıtlarını inceleyen çocuk soygun anının da görüntülendiğini fark etti. Yetkililer ihbar üzerine Google ile iletişime geçti ve bulanıklaştırılmış yüzleri açığa çıkardı. Soyguncular ise 24 yaşındaki 2 ikizlerdi.