Mikroplastikler, günümüzde insan ve çevre sağlığına olumsuz etkide bulunan en önemli tehditlerden biri olarak öne çıkıyor. Mikroplastikler o kadar yaygın durumda ki, Arktik denizinde, Everest Dağı’nda ve hatta okyanusların en derin noktası olan Mariana Çukuru’nda dahi bunlara rastlanmış durumda. Son araştırmalar, kanımızda, akciğerlerimizde, karaciğerimizde ve böbreklerimizde ve hatta doğmamış bebeklerin plasentalarında bile mikroplastiklerin varlığını ortaya koyuyor. Mikroplastiklerin insan vücudundaki olumsuz sağlık etkileri üzerine araştırmalar ancak yakın zamanda yapıldı. Solunum, gastrointestinal, endokrin, gelişimsel ve üreme sorunları ve hatta kanserler, mikroplastiklerin tüketimi ve solunmasıyla ilişkilendirilmeye başlandı.
Mikroplastiklerin yarattığı sorunların farklında olan Missouri Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, bu sorunun üstesinden gelmek üzere mikro ve nono plastik parçacıklarını etkili bir şekilde ayrıştıran, basit ve güvenli bir yöntem geliştirdiler.
Mikroplastiklere yapışarak su yüzeyine çıkarıyor
Araştırmacılar, toksik olmayan, hidrofobik doğal bileşenler kullanarak, yağ gibi suyun üzerinde yüzen sıvı bir çözücü yaratmayı başardılar. Suya emülsifiye edildiğinde ve daha sonra tekrar ayrılmasına izin verildiğinde, çözücü, nanoplastik kirleticilerin %98’inden fazlasını taşıyarak yüzeye geri döner ve burada sudan kolayca sıyrılarak temizlenebilir. Hidrofobik yapısı sayesinde, ötektik çözücüden daha fazla kirlenme bırakma riski çok azdır.
Mizzou Kimya Bölümü’nde doçent olan Gary Baker, “Stratejimiz, büyük miktarda sudan plastik parçacıkları emmek için az miktarda çözücü kullanıyor. Şu anda, bu çözücülerin kapasitesi iyi anlaşılmamış durumda. Gelecekteki çalışmalarda, çözücünün maksimum kapasitesini belirlemeyi amaçlıyoruz. Ayrıca, gerekirse birden fazla kez yeniden kullanılabilmelerini sağlayarak çözücüleri geri dönüştürme yöntemlerini araştıracağız.” Şu anda, boyutuna bağlı olarak içme suyundan mikroplastikleri gidermenin bazı yolları bulunuyor. Temel aktif karbon filtreleri bunları gidermek için özel olarak yapılmasa da, beş mikrondan büyük her şeyi gidermede oldukça etkili bir yöntem. Bir mikron gözenek boyutuna sahip çok aşamalı tortu filtreleri de oldukça iyidir. Suyu bir mikronun on binde biri kadar küçük gözeneklerden geçiren ters ozmoz, sudan herhangi bir tür kirleticiyi çıkarmanın en iyi yöntemlerinden biridir, ancak bu filtreler tıkanır ve düzenli olarak temizlenmesi gerekir. Su damıtma neredeyse %100 etkilidir, ancak vücudumuzun ihtiyaç duyduğu sağlıklı mineralleri de yok eder. Bu yeni yaklaşım, etkili bir alternatif olmanın ötesinde, hem tatlı hem de deniz suyunda işe yarıyor.