Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof.Dr.Haluk Özener, Ekinözü merkezli 7.5 büyüklüğündeki depremin ardından yaptığı açıklamada, “İkinci deprem aynı fay zonunda ancak farklı bir segmentte meydana geldi. İkinci deprem için ilk depremin artçısı veya devamı demek doğru olmaz. Söz konusu büyük depremlerin Marmara Denizi’ndeki fayları tetiklemesi gibi bir durum söz konusu olamaz. Ayrı mekanizma ve fay segmentleri olduğu bilinmeli. Bölgede artçılar devam edeceğinden vatandaşlarımızın dikkatli olması gerekir” dedi.
‘24 yıldır aynı manzara’
Milliyet’in sorularını yanıtlayan İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak ise yıkıcı depremin Doğu Anadolu fay hattının Ölüdeniz fayının ucundaki kesişim noktasında gerçekleştiğini belirterek, “Yıkıcı deprem, Karasu grabenin kuzeyinde ve grabenin doğu yakasında Ölü Deniz Fay Zonu’nun kuzey ucunda sol yanal karakterli bir deprem olarak gerçekleşti. Kırılan hat, Kahramanmaraş ve Gaziantep merkezlerine yaklaşık 40 km uzakta” diye konuştu. Prof. Dr. Yaltırak, şu saptamaları dile getirdi: “Deprem olmadan tedbir alacak bilgiyi üretenleri teşvik etmeli, onların sözlerini dikkate almalıyız. Gaziantep ve Kahramanmaraş’ı da etkileyecek fay hatlarını varlığı biliniyordu ama bunca canımızı yitirdikten sonra ne önemi var ki! Ülkemizdeki fay hatlarının tekrarlama periyodu, stres birikimi ne kadar biliniyor? Kırılan fayların üzerinde ne kadar çalışıldı? Yüzlerce uzmanın üzerinde araştırmalar yapması gereken, yüksek teknoloji ile bilimsel verilerin ortaya çıkartılması gerekirken, maalesef 24 yıldır hep aynı manzarları görüyoruz. Felaket olduktan sonra konuşuyoruz. Ülke olarak 1999’dan bugüne kadar ne yaptık? Yıkıcı depremin artçıları devam edecektir. Bu büyüklükteki deprem Marmara Denizi’nde olsaydı, daha ağır bir tablo ve görüntülere tanık olacaktık. 7.7 ve 7.5 büyüklüğündeki depremlerin Marmara Denizi’ndeki fayları tetiklemesi söz konusu değil.”
‘Marmara’yı etkilemez’
Deprem uzmanı Dr. Ramazan Demirtaş, Kahramanmaraş merkezli depremlerin Marmara fayını etkilemeyeceğini vurgulayarak şunları kaydetti: “İki büyük depremin de Marmara Denizi’ndeki fayları tetiklemesinin söz konusu değil. Her iki yıkıcı deprem de Ölüdeniz Fayı’nın kuzeydeki son noktası dediğimiz yerde oldu.3 ay önce bölgeye dikkat çekmiştim.”
‘900 yıldır suskun olan fay kırıldı’
Prof. Dr. Mustafa Erdik (Deprem Uzmanı): “Kırılan fayın 900 yıldır suskun olduğunu biliyoruz. Kuzey Anadolu Fay hattı üzerinde olan bir bölgede deprem meydana geldi. Bölgedeki son büyük deprem 900 yıl öncesinde yaşanmış. Maalesef 17 Ağustos 1999’dan sonraki en büyük ve yıkıcı depremi yaşadık. Ekinözü merkezli 7.5 büyüklüğündeki deprem artçı değil, münferit bir deprem. Yırtılmamış, başka bir fay veya ilk fayı kesen bir hatta kırılma yaşandı. İkinci büyük kırılmanın olması çok beklediğimiz bir durum değil. Ancak her iki sarsıntının da artçıları olacaktır. Aynı fayın ikinci kez kırılması değil ancak kesişen bir fayın tetiklenmesi söz konusu. Artçı şoklar güneye doğru oluşacaktır. Ancak aynı hat üzerinde üçüncü büyük deprem mümkün görünmüyor.”
‘130 atom bombası gibi’
Prof.Dr.Okan Tüysüz (Deprem Uzmanı): “Bu bölgede deprem olacağını zaten yıllardır söylediğimiz, araştırmaların yayınlandığı bir bölge. Antakya Havalimanı’nda lapa dediğimiz zemin kırılması nedeniyle zemin büyütmesi kaynaklı hasar oluştu. Pistte oluşan hasarlar zemin etkisi. 7.7 büyüklüğündeki deprem 130 atom bombası büyüklüğünde. Depremin ortaya çıkardığı enerji 2 milyon tonluk dinamit patlamasına eşdeğer.”
‘İlk deprem ikinciyi tetikledi’
Prof. Dr. Şerif Barış (Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi): “Yıkıma neden olan sarsıntının olduğu segment 800, 900 yıldır deprem üretmemiş. Peş peşe iki büyük depremin olması büyük bir sürpriz. Kimse 7.7’den sonra 7.5 büyüklüğünde ikinci bir deprem beklemiyordu. Aynı anda, iki farklı birbirine paralel veya devamı fayda gerilim ve stres boşladı. İlk deprem ikinci büyük depremi tetikledi.”