TÜBİTAK Başkanı Hasan Mandal, düzenlediği basın toplantısında, deprem sonrası açılan ‘TÜBİTAK Doğal Afetler Odaklı Saha Çalışması Acil Destek Programı’ kapsamında desteklenen 124 proje ile ‘1001 Deprem Özel Çağrısı’ kapsamında desteklenen 79 projenin, 30 Mart’ta düzenlenecek Deprem Araştırmaları Sanal Konferansı’nda tanıtılacağını söyledi.
Mandal, yaşanan deprem afetinin boyutuna bakıldığında konuyu tek başlık üzerinden ele almanın mümkün olmayacağını vurgulayarak, “Konunun karmaşıklığı, konunun ülke boyutundaki önemi ve ülkemizdeki canlı aktif fay hatlarının olmuş olmasının buna bakış noktamızı çok daha farklı kılması gerekiyor. Türkiye’deki canlı fay hatlarının belirlenmiş olmasının arkasındaki geliştirilen teknolojilerde TÜBİTAK’ın verdiği destekler önemli. İzmir depremi sonrası deprem özel çağrısı açmıştık, 79 proje deprem odağında desteklenmişti” dedi.
‘600 BİLİM İNSANI DEPREMİ TÜM BOYUTLARIYLA İNCELEDİ’
Mandal, 6 Şubat depremlerinin ardından kurum olarak yeni bir süreç başlatıldığını kaydederek, “Bu anlamda sahada bilimsel ve teknolojik veri toplama ve analiz odaklı çalışma yapmak isteyen bilim insanlarını göreve davet ettik. Bu kapmada da 600 bilim insanımız sahaya gidip, depremi tüm boyutlarıyla birlikte inceledi. Bunun içinde yer bilimleri, inşaat mühendisliği, çevre mühendisliği, arkeoloji, enkazın toplanması, bunun lojistiği, sağlık, içilen sular, afetten etkilenen değişik kimliklerdeki vatandaşların bu süreçten nasıl etkilendiği tüm boyutları ile birlikte çalışmanın içinde yer aldı. 124 proje 24 saat içinde desteklendi, bunların çoğu da saha çalışması. 60’ın üzerinde farklı kurumumuz ve bunların tümünün elde ettiği veriler, gözlemler, geleceğe yönelik tümü bilim temelli 30 Mart tarihinde gerçekleştireceğimiz sanal konferans ile 124 projemiz ve 2021 yılında İzmir depremi sonunda başlatılan 79 projenin tümü kamuoyu ile paylaşılacak. Kafamızda kalan tüm sorular bilim insanlarımız tarafından cevaplandırılacak” diye konuştu.
‘ÇALIŞMALAR, ULUSAL RİSK KALKANI PROGRAMINA GİRDİ SAĞLAYACAK’
Mandal, bilim insanlarının topladığı verilerin gelecekte de aktif kullanılabileceğini belirterek, “Çadır kentlerde, konteyner kentlerdeki vatandaşlarımızın buna uyumu; bunların tümü konunun uzmanlar tarafından ayrıntılı şekilde paylaşılacak. Yaşanan sel felaketleri ile yaşamın daha güç olarak devam ediyor olması, sanayinin ayağa kalkması noktası, bunların hepsi toplantıda konuşulacak. Geçici bile olsa orada bir göç var, o kişilerin geri dönmesi hangi teşvikler ile olabilir, konuya bu boyutlar ile bakılmalı; bu çalışmalar devam ediyor sahada. Benim de danışman olarak içinde yer aldığım Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Programı’na buradaki çalışmalar girdi sağlayacak. Dünya için de kalıcı veri oluşturması için AFAD ile birlikte oluşturduğumuz veri tabanı var, bu çalışmalar hem yazılı hem de görsellere AFAD’daki bu veri tabanına dahil ediliyor, bu tüm dünyaya açık” ifadelerini kullandı.
‘MARMARA DEPREMİ SENARYOLARI DA KONUŞULACAK’
Mandal, konferansta Türkiye’nin fay hatlarının da konuşulacağını vurgulayarak, “Bu çalışmalardan biri de Türkiye’nin bir fay hattı var, bunun güncellenmesi gerekiyor mu; evet güncellenmesi gerekiyor. Bu doğrultuda da Maden Tetkik ve Arama (MTA), AFAD, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Türkiye Belediyeler Birliği ile bir çalışma başlatıldı. Bunu da çok kıymetli buluyoruz. Her deprem sonrası konuşulan bu fay hatlarının hangileri canlı, gerçekten bunlar doğru yerlerde mi, Marmara depremine ön hazırlık yapılması için de fay hatlarının güncellenmesi de konuşulacak. Marmara depremine ilişkin bütün senaryolar ve etkilenmenin en aza indirilmesi için alınacak önlemler de konuşulacak. Marmara depremine yönelik yapılan çalışmalarının da paylaşılacağı bir konferans olacak” dedi.