AYLİN RANA AYDİN- Son yıllarda küresel bir sorun haline gelen sürücü istihdamının artırılması çabaları sürüyor. Türk lojistik sektörü depolama ve taşımacılıkta büyümesini sürdürürken, özellikle sürücülerde yüksek olan yaş ortalamasının da düşürülmesi için çalışmalar devam ediyor. Lojistik sektörü temsilcileri, yük taşıtı sürücülüğünün gençler için cazip hale getirilmesi gerektiğini belirtirken, bu alanda STK, kamu ve üniversitelerin de kolektif bir şekilde çalışması gerektiğinin altını çiziyor.
Geçtiğimiz aylarda yayınlanan Tırport’la 2022’ye Bakış Raporu’nda yer alan Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği’nin (IRU) verilerine göre, 2021 itibarıyla Avrupa ülkeleri ve ABD dahil dünyada hissedilir oranda nitelikli kamyon sürücüsü ihtiyacının bulunduğu ve açık pozisyonların artmaya devam ettiği belirtiliyor. Raporda, sadece Almanya, İspanya, Fransa, Romanya, Polonya ve Danimarka’da geçen yıl sürücü ihtiyacının 83 bini geçtiği ve tüm Avrupa’da 600 binin üzerinde sürücü açığı olduğu değerlendiriliyor.
Önlisans programı
Lojistik Derneği (LODER) Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Kayıhan Özdemir Turan, yük taşıtı sürücü açığına yönelik olarak Kütahya Dumlupınar Üniversitesi ve LODER işbirliği ile ‘yük taşıtı sürücülüğü önlisans programı’ oluşturduklarını ve Yükseköğretim Kurulu’na (YÖK) sunduklarını belirterek, YÖK’ten programın kabulüyle ilgili onay beklediklerini açıkladı. Türk sürücülerin Avrupa’da iş bulabilecek tecrübede ve yeterlilikte olduğunu dile getiren Turan, “Burada asıl sorun bugün değil de yarına yönelik… Gençlerin bu mesleği tercih etmemesi sebebiyle sürücülerin yaş ortalaması yükseliyor. Bu nedenle de gençlerin bu alana talebini artıracak bir yapıyla bizim hareket etmemiz gerekiyor. Aksi takdirde kısa süre sonra yaşı yüksek olan sürücüler de yaş sınırına takılacak. Buradaki amacımız aslında bir başlangıç yapmak. Sürücü mesleğine bir sosyal statü kazandırmak ve bu mesleğin üniversite mezunu olarak yapılabileceğini ifade etmek. Aynı zamanda özellikle uluslararası karayolu taşımacılık sektöründe sürücü maaş ve prim ücretlerinin cazip seviyelerde olduğunu ön plana çıkararak gençlerin ilgisini çekmeyi hedefliyoruz” diye konuştu.
Bu programın başarılı olacağına inandıklarını ancak tek bir programdan mezun olacak 25 gencin sektörün tüm ihtiyacını karşılamaya yeterli olmayacağını fakat yine de olumlu etkisiyle birlikte Anadolu’daki diğer üniversitelerde bu programın açılabileceğini dile getiren Turan, şöyle konuştu: “Bir değil birden fazla program farklı üniversitelerimizde ve bölgesel sektör temsilcilerinin desteğiyle açılabilir ve gençler için bu meslek cazip hale getirilebilir. Cazip gelir seviyesi ile ailelerine de destek olabilirler. Bu mesleğe toplumda hak ettiği sosyal statüyü kazandırmalıyız. Gençlerimize özellikle uluslararası taşımalarda ülkemizi yurtdışında temsil etme konusunda bu mesleğin çok değerli olduğunu anlatabilirsek gençler de bu mesleği tercih edecektir.”
600 bin açık var
Tırport Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Akın Arslan ise, Avrupa’daki sürücü açığının devam ettiğini dile getirdi. IRU’nun raporlarına göre Avrupa’da 600 bin sürücü açığı olduğunu ve kısa vadede bu açığın kapatılamadığını söyleyen Arslan, “Özellikle Türkiye gibi nitelikli genç nüfusa sahip ülkelerden sürücü tedariki konusunda çalışmalar sürüyor” dedi. Tırport olarak buna yönelik gelecek dönemde spesifik çalışmalar yapacaklarını kaydeden Arslan, “Türkiye’de adetsel olarak kamyon sürücüsü yüksek olsa da Avrupa’nın istediği kriterlerde AB yollarının konusunda bilgili, yeterli dil bilgisine sahip, prosedürler konusunda yeterliliği olan sürücü sayısı az. Avrupa yollarının daha iyi öğrenilmesi için simülatörlerle eğitimler yapılabilir, bu konuya yönelik birkaç simülatör firmasıyla da görüştük” diye konuştu. Yaş ortalamasının 50’nin üzerinde olduğunu hatırlatan Arslan, sözlerine şöyle devam etti: “Bu ortalama biraz düştü. 5-6 yılda bu yaş ortalamasının 35 yaş düzeylerine gelmesini bekliyoruz. Aslında yaş ortalamasını düşürmenin yanı sıra önemli olan 30 yaşındaki sürücünün birkaç yıllık ciddi bir tecrübeyle o seviyeye gelmesi gerekiyor.”