HANİFE BAŞ – Kripto paralarda hareket durmuyor. Rekor düşüşlerin ardından piyasalar tekrar yükselişe geçti. Bitcoin, Ethereum, Dogecoin, Cordana, Ripple ve diğer pek çok altcoin…
Haftaya yükselişle başlayan kripto paralarda düşüşün yeni fırsatlar getirebileceği belirtiliyor. Ancak uzmanlar herkesi dikkatli olmaları konusunda yeniden uyarıyor.
Yatırımcı ilgisi sürüyor
Bitcoin, Kasım 2021’de 69 bin dolarla rekor kırmıştı ama geçen süreçte 17 bin dolar seviyelerine kadar düştü. En düşük seviyesini geçtiğimiz haziran ayında gördü. Yatırımcısını mutlu etmese de tekrar bu hafta itibariyle yükselişe geçti. Şu anda değeri 23 bin dolara kadar yükseldi. Son dönemde Bitcoin en az üç kez dip yaptı. İkinci en çok alınan coin ethereum da temmuz ayında yüzde 58 değer kazandı. Tamamen öldü denilen bu para yeniden hayata döndü. Kripto para piyasasının toplam değeri 1.1 trilyon dolara geriledi. Bitcoin’in piyasa değeri 441 milyar dolar. Ethereum’un 201 milyar dolar, Tether’in 66 milyar dolar, U.S Dolar Coin 54 milyar dolarlık piyasa değeri var. Kasım ayında dünyada piyasa büyüklüğü 3 triyon doları yakalamıştı.
Rusya-Ukrayna savaşı, Tayvan gerginliği gibi dünya siyasetinden de etkilenen kripto paralarda yeni büyük bir gelişme olmazsa artış trendinin sürmesi bekleniyor. En kötünün geride kalabileceği belirtiliyor. Yüksek enflasyon ve faiz oranlarındaki artış da sektörü etkileyen diğer unsurlar. Bitcoin’in düşüşünde elektrikli araç üreticisi Tesla’nın hamlesi de etkili oldu. Tesla 2021’de Bitcoin’e 1.5 milyar dolar yatırım yapmıştı. Ancak son süreçte bu yatırımın yüzde 75’ini sattığını duyurdu.
Kripto para piyasalarındaki genel düşüşe karşın Türk yatırımcıların ilgisi devam ediyor. Ancak geçmişe göre daha temkinliler. Kripto para birimlerinin dip yapmasından yararlanmak isteyenler var. Türkiye halen kripto paranın ilgi gördüğü ülkeler arasında ancak batan borsalardan ders alan yatırımcıların daha temkinli olduğu görülüyor.
Artış devam eder mi?
Marmara Üniversitesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Dijital İletişim Araştırmacısı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, kripto parada son dönemde yukarı doğru bir ivme bulunduğunu anımsatarak, “2022 itibariyle dalgalı, inişli ve çıkışlı bir grafik çizen kripto paralara yönelik güvenin geçtiğimiz yıllara oranla kaybolduğu göze çarpıyor. Sabit coinler Terra ve Luna’nın çöküşünün ardından piyasadan ciddi çekilmeler yaşandı. Bu durum ciddi bir güven sarsıntısı oluşturarak kripto paraların balon olabileceğine dair söylemlerin artmasına neden oldu.
Ancak son günlerde piyasada olumlu bir tablo çiziliyor. Bitcoin bu hafta yaklaşık yüzde 13 oranında arttı ve haziran ortasından bu yana ilk defa 23.000 doların üzerinde işlem gördü. ABD’de açıklanan enflasyon verileri de Bitcoin’in yükselişine yönelik önemli bir konu olarak göze çarpıyor. Özellikle Bitcoin 24.000 dolar seviyesinde kalarak direnci kırabilir. Önümüzdeki aylarda 27.000-28.000 dolar seviyesine yükseleceğine dair öngörüler de var. Kısa vadeli yatırımcıların al-sat yapması ister istemez çıkışın yavaşlamasına neden oluyor. Kripto para birimleri özellikle enflasyona karşı yatırımcıları koruyor. Fakat piyasadaki dengesizlik, güven ortamının yok olması ve para politikalarının kripto piyasasına doğrudan sirayet etmesi nedeniyle sert iniş ve çıkışlar gözlemleniyor. Aylık ABD enflasyon verilerinin açıklanmasından sonra olumlu bir tablo çıkar ve FED faiz artırımı gerçekleştirmezse kripto para piyasasının canlanacağı ve yatırımcının Bitcoin ve diğer kripto para birimlerine ilgi göstereceğini söyleyebilmek mümkün” değerlendirmesini yaptı.
Kırık, şu uyarılarda da bulundu: “Unutulmaması gereken bir diğer nokta ise kripto para dolandırıcılığı. Ne yazık ki kripto paralardaki anlık sert düşüşlerin bir diğer nedeni ise dolandırıcılık oluyor. Özellikle son günlerde tüm Solana ekosisteminin itibarını zedeleyebilecek önemli bir rapor yayınlandı.”
Yavaş bir toparlanma var
Bybit Türkiye Araştırma Müdürü Beste Naz Süllü, kripto para piyasalarının haziran ayında dibi görmesinin ardından son 1.5 aydır yavaş bir toparlanma evresine girdiğini anımsattı. Süllü, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bitcoin piyasanın ana sürücüsü olarak kalmaya devam ediyor. Bitcoin’in ilk etapta 26.500 dolar ve sonrasında 30.000 dolar seviyesine çıkması söz konusu. Eylül ayına doğru bu hareketin gelmesini bekliyoruz. Regülasyonların 2023 yılına ertelenmesi ve ekim ayındaki Ripple davası, kripto paralar için yükseliş anlamına gelebilir. Fakat yıl içerisinde Bitcoin’in en fazla yükselişlerde 36.000-38.000 dolar aralığında olmasını beklediğimizi belirtmek isterim. Ethereum’un 19 Eylül’de madencilik yapısını değiştirmesi, PoW’dan PoS’a geçmesi DeFi piyasasını hareketlendirebilir ve kripto paralara ilişkin yükseltici etmen yaratabilir.”
Süllü, yatırım yapacaklara da şu tavsiyelerde bulundu: “Birçok yatırımcı bu uzun ayı zararla kapattı. Halen daha aktif ve yeni adres sayılarında toparlanma görmesek de Bitcoin’in dip yaptığına dair birçok veri ve analist görüşleri sıralanıyor. Bu nedenle kripto varlıkların geleceğine dair yatırım yapmak isteyen yatırımcılar mevcut seviyelere odaklanabilir ve piyasa ile olan küslüğünü tekrardan gözden geçirebilir. Başta Ethereum’un dipten dönüşü olmak üzere hareketlilik beklediğimiz piyasa için bu seviyeler aynı zamanda altcoin yatırımları için de sepet oluşturma fırsatı sunuyor.”
BİTCOİN’DEN ZİRVE VE DİP
Bitcoin 2013 yılında 189 dolardan işlem görüyordu.
2014 yılında 526 dolar değere ulaştı.
2017’de 4 bin doları gördü.
2018’de 7.558 dolarla işlem yaptı.
2019’da 7.196 dolar oldu.
2020’de 29 bin doları yakaladı.
2021 yılı kasım ayında ise 69 bin dolarla zirve yaptı.
Geçen süreçte 17 bin dolarla dibi gördü.
Ağustos 2022 itibariyle 23 bin dolar seviyesine geri çıktı.
Yarın: Yabancı borsalar Türkiye’de