Mithat Yurdakul / ANKARA – Hükümetin tüketim talebini kısmak için kullanımını azaltmak istediği kredi kartlarıyla yılbaşında 346 milyar liralık kredi kartlı alışveriş yapılırken, temmuzda bu rakam 497 milyar liraya çıktı.
Temmuz ayında bankaların 10.3 trilyon liralık kredi alacaklarının 2.6 trilyon lirasını tüketici kredileri ve kredi kartları oluştururken, her iki kalem de ihracat kredilerini geride bıraktı. Aynı dönemde, 1.4 milyon liralık tüketici kredilerinin 441.7 milyar lirasını konut, 85.8 milyar lirasını ise taşıt kredileri oluşturdu, ihtiyaç kredileri ise konut ve taşıt kredileri toplamını geride bıraktı. Kredi kartında daha yüksek harcamalarda tercih edilen taksitli işlemler, tek çekim işlemlerin altında kaldı. Temmuz ayı itibarıyla tek çekimlerde, taksitli işlemlere göre 48 milyar liralık fazlalık meydana geldi.
Alışveriş arttı
Kredi kartı kullanımı, alınan önlemlerin de etkisiyle nakit çekimde azalırken, alışverişte arttı. Yerli kredi kartlarıyla yurt içinde bu yılın ocak ayında 629 milyon 629 bin kredi kartlı alışveriş işleminde 346 milyar 936 milyon liralık işlem yapılırken, temmuz ayı itibarıyla 762 milyon 405 bin kredi kartlı alışveriş işleminde 497 milyar 119 milyon liralık alışveriş gerçekleştirildi. Nakit çekimde ise ocak ayında 20 milyon 624 bin kalemde yapılan 57 milyar 130 milyon liralık işlem, temmuz ayında 17 milyon 646 bin işlemde 40 milyar 985 milyon liraya düştü. Karttan nakit çekim tutarı nisanda 85.6 milyar lirayla zirve yapmış, mayıstan itibaren düşüşe geçmişti. Bu düşüş haziran ve temmuz aylarında da sürdü.
Kart kullanımını daraltma çabası
Ücretli kesimin, başta temel ihtiyaç harcamalar olmak üzere gelir-gider dengesini kurabilmek için yoğun şekilde kullandığı kredi kartlarının ekonomideki payının azaltılması için geçmişte pek çok adım atıldı. “Enflasyonun kontrolü ve iç talebin dengelenmesi” kapsamında kredi kartı nakit kullanımlarına uygulanan aylık azami faiz oranı ve kredi kartı gecikme faizi yükseltilirken, nakit avans çekimine getirilen menkul kıymet tesisi şartıyla bazı bankalar nakit avans limitlerini kısıtladı, bazıları ise nakit çekimini tamamen kaldırdı. Daha sonra bu düzenlemeden vazgeçilirken, bir diğer kararla, yurtdışı havayolu, seyahat ve konaklama harcamalarında kredi kartı taksiti kaldırıldı. Elektronik gibi bazı ürün türlerinde kredi kartı taksitleriyle ilgili düzenlemeler gündeme geldi. Son alarak da Orta Vadeli Program’da “Kredi kartı kullanımı parasal istikrarı etkilemeyecek ve tüketim talebini dengeleyecek şekilde uluslararası standartlarda yeniden düzenlenecektir” ifadesine yer verildi.