ÖNDER YILMAZ Ankara – AK Parti Milletvekili Recep Uncuoğlu da “Bütün denetçilerin e-devlet şifreleri yapı denetim firmalarının elinde, ellerinde hazır kaşe, imzaları var” diyerek usulsüzlüğün ciddi boyutlara ulaştığını söyledi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürü Banu Aslan ise, yapı denetimi ve çipteki istismara ilişkin şunları kaydetti:
“Bu sektör maalesef, her taraftan manipüle etmeye uğraşanların da, istismar etmeye çalışanların da olduğu çok dinamik bir sektör. Çipteki istismar da şuydu: E-devlet şifresiyle, T.C. kimlik numarasıyla RFID’ye girer adam ve o denetçi ona göre bakardı. T.C. kimlik numarasının birbirine verildiğini duyduk. Buna ASELSAN’la birlikte çok farklı bir sistem getirdik, sadece koordinat değil, IP atama gibi; adamın kendi telefonu oraya giriş yaptığında o neredeydi, bunu anlayacak bir sistem geliştirdik. 40-50 gün önce bu sistemi devreye koyduk yani o manipülatörlüğü, o istismarı kapattık. Yarın başka bir şey olabilir. Gerçekten hiç akla gelmeyecek istismar yöntemleri kullanılabiliyor ama biz de bunu fark ettiğimiz anda teknoloji geliştirme yönünde de çalışmalarımız devam ediyor.”
130 bin bina çiplendi
Aslan, taşıyıcı sistemlerin denetimiyle ilgili Bina Kimlik Sistemi uygulamasına geçildiğini ve beş yılda bir yapıların statik incilemesi sürecinin başlatıldığnı söyleyerek, şöyle devam etti: “Yapı denetimle başlayan, iskân alan bütün yapılara bu takılıyor. Bunun içerisinde bulunan çip sistemiyle yapının içerisinde ne var ne yok hepsi bulunuyor. Bunu kim denetledi, beton sonuçları neydi, iskânı ne zaman aldı; ruhsatı kim verdi, kim onayladı; fennî mesulü kimdi gibi bu binayla ilgili bütün projeleri de dâhil bütün veriler zaten bunda var. Bu 2021 yılının Haziran sonunda Temmuz başında devreye girdi ve şu an itibarıyla 81 ilde eş zamanlı olarak 130 binin üzerinde bina kimliklendirildi. Böylece hiçbir istismar yapılamayacak. Eğer bunu yapan varsa çok ciddi bir cezalandırmayı da göze almış olacak.”
Depremin ardından bölgede karton gibi çöken binalar, birçok yapının kâğıt üstünde denetlendiğini gözler önüne sermişti. -Foto: Hakan Akgün Milliyet