Japonya, Osaka merkezli bir girişim olan EX-Fusion, uzay çöplüğünü ortadan kaldırmaya yardımcı olacak yer tabanlı bir lazer sistemi geliştirmeyi planlıyor. Bu yenilikçi yaklaşım, eğer başarılı olursa, dünyamızın etrafında giderek artan ve tehdit oluşturan uzay enkazlarından kurtulmamızı sağlayabilir. Uzay çöpü veya uzay enkazı, eski uydular ve kullanılmış roket parçaları gibi dünyanın yörüngesinde bulunan insan yapımı nesneleri ifade ediyor. Boyutları değişen bu parçalar, operasyonel uzay araçları ve Uluslararası Uzay İstasyonu için çarpışma riski oluşturuyor. Birkaç milimetre kadar küçük parçacıklar bile, çalışan uydulara ve uzay araçlarına çarptığında sorun yaratabilir.
Çözüm için birçok farklı yaklaşım mevcut
Sonuç olarak, uzayla ilgili faaliyetler küresel olarak arttıkça, daha küçük uzay çöplerini takip etme ve kaldırma ihtiyacı da artıyor. Bu amaçla, Tokyo merkezli bir girişim olan Astroscale Holdings, nispeten büyük uzay enkazlarını ortadan kaldırmak için özel bir uydu fırlatmayı planladığını açıkladı. Bir diğer Japon şirket Sky Perfect JSAT ise Riken ve diğer ortaklarıyla beraber, uzay çöplerini yanması için dünya atmosferine yönlendiren, uyduya monte bir lazer sistemi geliştirmek için işbirliği yapıyor.
EX-Fusion, başlangıçta füzyon enerjisi için geliştirilen lazer teknolojisinden yararlanan startup, yer tabanlı yaklaşımı benimsediği için diğerlerinden ayrılıyor. Ekim ayında EX-Fusion, uzay enkazlarını tespit etme teknolojisine sahip Avustralyalı bir yüklenici olan EOS Space Systems ile bir anlaşma imzaladı. EX-Fusion, Canberra yakınlarındaki EOS Uzay Gözlemevi’ne güçlü bir lazer sistemi kurma planlarını duyurdu.
Bu projenin ilk aşaması, 10 cm’den daha küçük olan uzay çöplerini takip etmek için lazer teknolojisinin kurulmasını içeriyor. Bu boyuttaki parçaları lazer kullanarak yerden hedeflemek zor bir görev. İkinci aşamada EX-Fusion ve EOS Space, uzaydaki çöpleri temizlemek için yüzeyden ateşlenen lazer ışınlarını kullanacak.
Çöplerin dünya atmosferine girmesi sağlanacak
Yöntem, lazeri, çöpün ilerleme yönünün tersine, onu yavaşlatmak için aralıklı olarak ateşlemeyi içeriyor. Yörünge hızındaki bu azalma, teorik olarak enkazın dünya atmosferine girmesine ve yanmasına neden olacak. EOS Space grubu şu anda dronları yok etmek için lazer silah sistemleri üretiyor ancak yüksek güçlü lazerlerin başka uygulama alanları da var.
Nikkei Asia’nın haberine göre EOS Space’in başkan yardımcısı James Bennett, uzay enkazlarını ortadan kaldırmak için tasarlanan lazerlerin silah düzeyindeki lazerlerle aynı olmadığını söyledi. Mevcut lazer silahları, metali kesmek, kaynaklamak ve dronları sürekli ateşleyerek yok etmek için sıklıkla fiber lazerler kullanıyor.
Ancak EX-Fusion’ın yöntemi, diyot pompalı katı hal (DPSS) lazerlerini kullanacak. Bu lazerler, hızlı hareket eden parçalara kuvvet uygulayarak onu bir fren gibi durduracak şekilde darbeli olarak gönderiliyor. EX-Fusion CEO’su Kazuki Matsuo, “Uzay çöplerini yok etmek için kullanılan lazerlerin gücü, nükleer füzyondan çok daha düşük, ancak bunları özel aynalar aracılığıyla kontrol etmek gibi teknik zorluklara sahipler.” dedi.
EX-Fusion’ın uzay çöplerini yerden yok etme planı, hassasiyet ve lazerin gücü gibi çözülmesi gereken sorunlara sahip. Ancak bakım ve geliştirmelerin dünyadan kolaylıkla yapılabilmesi sistemi avantajlı kılıyor.