Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – M.Ö. 2000’li yıllarda Antik Mısır toplumunda ortaya çıkan dövme, Mısır dışında Britonlar, Galyalılar ve Traklar’ın bedenlerinde de tespit edildi. İnsanlık, çağlar boyunca kimi zaman kalıcı kimi zamanda geçici boyalarla bedenlerine bir şeyi, bir yeri ya da bir anıyı temsil eden işaretleri resmettiler. Şimdilerde bir tercih olan dövmenin geçmiş yıllarda bazı geleneklerde uygulanmasının şart olduğunu bile görebiliyoruz. Ancak dövmenin tarihte daha önce çok az kişi tarafından duyulmuş gizemli bir yanı var. Japon doktor Fukushi Masaichi’nin dövmeyle ilgili keşfi ve sonrasında yaptıkları duyanlara hayret verecek cinsten.
Takvimler 1900’lü yılları gösteriyordu. Fukushi Masaichi önce Tokyo İmparatorluk Tıp Üniversitesi’nde ve Almanya’da okudu. Ardından bir hekim olarak çalışmalarına başladı. Masaichi o güne dek çaresi bulunamamış ‘frengi’ hastalığı üzerinde çalışıyordu. Sayısız insan üzerinde yaptığı inceleme sonucunda bir şey fark etti. Frengi hastalığına yakalanmış dövmeli bir kişinin frengi olmuş dövmesiz kişilere göre daha az frengi lezyonu olduğu sonucuna vardı.Üstelik dövmeli bir ciltte bu hastalık daha farklı görünüyordu.
ÖLDÜKTEN SONRA DERİ ALMA ŞARTI
Bunu fark eden Dr. Masaichi daha fazla dövmeli hastayı inceledi. Sonunda araştırması esnasında birçok gangster, işçi ve diğer dövmeli hastayla tanıştı ve tuhaf bir teklif sunmaya başladı. Teklif nereden bakılırsa bakılsın oldukça ilginçti. Dövmeli hastalara, öldükten sonra derilerini alıp alamayacağını ve çalışması için derilerinin hazırlamasına izin verip vermeyeceklerini sordu. Hatta vücudunda henüz bitmemiş dövmeleri olan birkaç kişiye öldükten sonra derilerini alabilmesi şartıyla dövmelerinin tamamlanması için ödeme yapmayı bile teklif etti. Masaichi’nin bu teklifini azımsanmayacak sayıda insan kabul etti.
Doktor Masaichi’nin çalışmalarından elde ettiği sonuçlara göre dövme mürekkebinin ciltteki frengi lezyonlarını iyileştirdiğini gösteriyor. Ancak bu bilimsel olarak kanıtlanmış değil.
Deri koleksiyoncusu olarak anılmaya başlanan Dr. Masaichi Japon dövme kültüründe kısa sürede resmen ünlü oldu. Bazı dövmeli kişiler, onu itici veya korkutucu bulsa da Masaichi’ye olan hayranlık azımsanamayacak kadar fazlaydı. Sonunda Masaichi anlaşma yaptığı kişiler öldükçe çalışmasına daha fazla sonuç eklemeye başladı. Ancak birinin ölmesini beklemek uzun bir süre olduğundan daha fazla kişiye ulaşmak istedi. Bunun yöntemini ise halka açık hamamlarda buldu. Halktan kişilerin toplu bir şekilde yıkandıkları yerlerde ‘Japonya Dövme Ligi’ adlı bir etkinlik düzenleyen deri koleksiyoncusu burada dövmeli kişileri tespit etti ve daha fazla kişiye ulaştı. 1910’ların başından 1940’lara kadar hızla büyüdü ve sonunda yaklaşık 2 bin insan derisine ulaştı.
Akıllardaki en büyük soru ise dövmeli bir kişinin derisi öldükten sonra nasıl bedeninden ayrılacaktı? Bunun için bir sistem geliştirdi Masaichi. Önce deri dikkatlice çıkarıldı, sinirler ve diğer dokular kazındı ardından kimyasal banyoya daldırılarak muhafaza edildi. İkinci aşamada da deri kurutularak gerdirildi ve cansız bir mankenin üzerine giydirildi.
Ölmüş 2 bin insanın derisi toplayan ve üç binden fazla fotoğrafla bunları belgeleyen Masaichi, yüzlerce derilik bir dövme sanatı sergisi bile açtı.
II. DÜNYA SAVAŞI KOLEKSİYONU DELDİ GEÇTİ
Deri koleksiyoncusu Dr. Masaichi tüm bunları frengi hastalığına çözüm olsun diye yaparken kimilerine göre onun yaptıklarının hiçbiri etik değildi. Ancak bazıları da bir kişinin öldükten sonra derisinin alınmasının pek de büyük bir sorun olmadığını düşünüyordu. Masaichi’yle ilgili tartışmalar devam ederken II. Dünya Savaşı patlak verdi. Bu ilk başta onun için büyük bir tehlike değildi. Ancak savaş boyunca yaşananlar Masaichi’nin ilmek ilmek işlediği koleksiyonunu yerle bir etti. Nasıl mı?
II. Dünya Savaşı günlerinde ABD’nin Japonya’nın hava sahasına düzenlediği bombalı bir saldırı sonucunda Masaichi’nin koleksiyonunun olduğu mekan yerle bir oldu. 2 bin küsür deriden oluşan koleksiyondan geriye yalnızca 105 tanesi kaldı. Dr. Masaichi’nin çalışmaları bu saldırıdan olumsuz anlamda etkilendi. Birçok aşaması zarar gören çalışma sonuçsuz kaldı diyebiliriz. Ancak yaşanan saldırıdan geriye kalan derilerden Dr. Masaichi’yi onurlandırmak için Tokyo Üniversitesi tarafından Tıbbi Patoloji Müzesi’nde bir bölüm ayrıldı ve orada sergilendi.
Doktor Masaichi, dünyanın bilinen ilk ve tek dövme koleksiyoncusuydu. Her ne kadar yaptıkları çeşitli eleştirileri beraberinde getirse de tıp dünyasında ona olan saygının büyük olduğu söylentiler arasında.