Son dönemde emlak sektöründeki fiyat yükselişi devam ediyor.
Konut fiyatları yanında aidatlar da son dönemde aşırı yükseldi.
Konumu, sosyal alanları, temizlik ve güvenlik hizmetleri gibi kriterlere göre değişiklik gösteren konut aidatları, site ya da apartmanlarda yaşayan ev sahipleri ve kiracılar için yüklü giderler arasında yer alıyor.
Zamlar yüzde 100’ü geçti
Yeni yıldaki artışlarla birlikte aidat miktarları, site sakinlerinin protestolara da yol açıyor. Bir gayrimenkul teknoloji platformunun, İstanbul’un 39 ilçesinde site içi ve site dışı aidat rakamlarını incelediği İstanbul Konut Aidat Raporu’na göre; İstanbul’da ortalama aidatlar site içerisinde yüzde 107, site dışında yüzde 118 artış gösterdi.
Sitelerde en yüksek aidat ödeyen ilçe ortalama bin 971 lira ile Şişli olurken en düşük aidat ödemesi 423 lira ile Arnavutköy ilçesinde gerçekleşti. En yüksek aidatlarda ise 8 bin 575 TL ortalama ile Şişli, 7 bin 477 TL ile Büyükçekmece, 7 bin 334 TL ile Beşiktaş ilk üçte yer alıyor.
Aidatlar kiralarla yarışıyor
Sarıyer, Beykoz, Beyoğlu, Çatalca, Esenler, Zeytinburnu, Silivri, Fatih, Bakırköy, Şişli, Kadıköy, Beşiktaş, Bayrampaşa, Kartal, Sultanbeyli, Çekmeköy, Kâğıthane, Küçükçekmece, Pendik, Üsküdar, Ataşehir olmak üzere İstanbul’da 21 ilçede konut aidat fiyatlarında yüzde 100’ün üzerinde artış gözlemlendi.
Rapora göre, en yüksek aidat talep eden ilçelerdeki ortalama rakam Şişli’de 8 bin 575, Büyükçekmece’de 7 bin 477, Beşiktaş’ta ise 7 bin 334 lira. Site dışı aidat ödemelerinde ise, ilk sırayı 533 lira ile Sarıyer ve Beyoğlu paylaşıyor. Bu ilçeleri 420 lira ile Kadıköy ve 359 lira ile Beşiktaş ve 275 lira ile Bakırköy takip ediyor.
Onay olmadan fiyat artışı yapılamaz
Türkiye Kentsel Tesis Yönetim Derneği Genel Başkanı Suat Sandalcı,
“Toplu konut yaşam alanlarını site ve apartmanları mevzuatlar yönetir. Kişiler ancak ve sadece hizmet sağlarlar. Bir sitenin toplu konut yaşam alanının bir işletme giderleri vardır. Bu işletme giderleri de 634 sayılı kat mülkiyeti kanununa göre aidat avans gideri diyorlar. Toplu konut yaşam alanlarını site ve apartmanları mevzuatlar yönetir. Kişiler ancak ve sadece hizmet sağlarlar. Bir sitenin toplu konut yaşam alanının bir işletme giderleri vardır. Bu işletme giderleri de 634 sayılı kat mülkiyeti kanununa göre aidat avans gideri diyorlar.
Asgari ücretlerdeki artışlar, malzeme alımındaki artışlar nedeniyle yöneticiler, aidat avans giderlerine de zam yapmışlardır. Artışları fırsat bilip yöneticilik vazifesini doğru yapamayan ve bunları kendi lehine kullanmak isteyen art niyetli çalışan kişiler de türemiştir.
Sitelerdeki bu sorunlar da mevzuat ve yönetmeliği bilmeyen, kanunu uygulayamayan yöneticiler tarafından gündeme gelmiştir. Kat maliklerinden onay almadan, kat malikleri toplantısı yapmadan aidat talep eden yöneticiler var. Aidat zammı yapacaksak, kat malikleri kurumundan geçirmeliyiz.
Kat maliklerinin onayını alarak karar defterleriyle ilgili mevzuata ilişkin çalışmalar yaparak, kat maliklerinin bizlere verdiği yetkiyi kullanmalıyız. Onay almadan aidatı 900 liradan 2 bin 900 liraya çıkardım demek yöneticinin görev ve yetkileri arasında bulunmuyor.”
dedi.
Müfettişler denetleyecek
Kat maliklerine de uyarılarda bulunan Sandalcı, şöyle konuştu:
“Kat malikleri genel kurula katılmıyorlar. Katılmadıkları gibi toplantıya katılanların yüzde 50 artı1 oy çokluğuyla orada alan tüm kararlar yasal olarak geçerli oluyor. Bu geçerli olduktan sonra da siz imza da atmasanız, onay da vermeseniz, o yıl içerisinde aidat avansını ödemek zorunda kalıyorsunuz.
Şişli, Büyükçekmece ve Beşiktaş gibi ilçelerimizde Beykoz, Çengelköy gibi yerlerde, buralarda aidat avans giderleriyle ilgili 5 bin lirayla 8 bin lira arasında değişen talepler var. Bunlar doğru bilgi mi diye de tartışmak lazım çünkü sitenin aidat gideri, sitenin yapısına göre değişmektedir.
Konut Politikaları ve Tesis Yönetimi Hizmetleri Şube Müdürlüğü kuruldu. Site bütçeleri artık müfettişler tarafından ve bakanlık yetkilileri tarafından denetlenecek.”
Fiyatlar fahiş
Site sakini Ulvi Avcıata, “Genel kurul yapılmadan kararlar alınabiliyor. Geçen sene 660 lira aidat öderken bu sene ödediğim aidat bin 490 liraya çıkarıldı. Yüzde 125’lik bir artış var. Site yönetimlerinde keyfi artışlar yapılabilmektedir. Buna karşı çıkmaktayız. Vatandaş bu noktada mağdur edilmektedir. Hiçbir artış bu kadar büyük olmamalı. Fahiş artışlardır ve dolayısıyla, enflasyonun artmasında da en büyük etkeni sağlayan hususların başında gelmektedir.” diye konuştu.
Bir diğer site sakini Tarık Akay da, bin 500 liraya yakın aidat ödediğini belirterek, “Aidatla ilgili sorunları herkes gibi biz de yaşıyoruz. 634 sayılı kanuna göre yönetilmediğimizden dolayı olduğunu düşünüyorum. Harcamaların daha kontrollü yapılması gerektiğini düşünüyorum. Kat maliklerine sorularak yapılmalı. Sitemizde bir tek güvenlik, peyzaj ve temizlik var” dedi.