Alman enerji şirketi Eon ve Aachen Üniversitesi tarafından yapılan bir analiz, fotovoltaik güneş paneliyle desteklenen ısı pompalarının, doğalgaz ile çalışan kombilerden daha ekonomik olduğunu ortaya koydu. Geleceğin ısıtma yöntemi olarak gösterilen ısı pompalarının ilk maliyeti doğalgaz kombilerinden yüksek olsa da uzun vadede daha ekonomik, aynı zamanda çok daha çevreci. Araştırmacılar çeşitli yerleri, ev tiplerini ve hane profillerini incelediler ve iklim dostu teknolojilerin satın alma ve işletme maliyetlerinin doğalgazlı ısıtma sistemleriyle başa baş maliyete geldiği süreyi ortaya koydular. Bunun yanında karbondioksit emisyonlarının ne kadar düşeceğini de hesapladılar.
10 yılda doğalgaz ile başabaş hale geliyor
Araştırmacılar, Almanya’nın Essen kentinde 1990 yılında inşa edilen teraslı bir evin en hızlı başa baş noktasına geldiği buldu. Bu eve yerleştrilien bır ısı pompasının 10 yıl sonra doğalgazdan daha ucuza geldiği tespit edildi. Güneş enerjisi sisteme eklendiğinde 11 yıl, batarya depolama sistemi ilave edildiğinde ise 12 yıl geçmesi gerektiği ortaya kondu.
1980 yılında inşa edilen tek aileli bir evde ise güneş enerjisi sistemi başabaş süresini kısalttığı tespit edildi. Dikkate alınan tüm senaryolarda, ısı pompası ve güneş enerjisi kombinasyonu, gazlı ısıtma sistemini 12 yıl sonra geride bırakıyor. Güneş enerjisi desteği olmadan bu süre 14 ila 15 yıl, ek pil depolama sistemiyle ise 13 yılı buluyor.
2005 yılında inşa edilen tek aileli bir evde bile ısı pompası, güneş enerjisi sistemiyle birleştirildiğinde başabaş hale gelme süresi 13 ila 14 yıl arasında gerçekleşiyor. Güneş sistemi olmadan bu süre 15 ila 16 yıl, pil depolamayla 13 ila 14 yıl sürüyor.
Isı pompası nedir?
Isı pompası, klima ve buzdolaplarıyla aynı prensiple çalışan (carnot çevrimi) bir sistem olarak ısının bir yerden başka bir yere taşınması mantığıyla çalışıyor. Bu sayede çok daha az enerji harcayarak, aynı ısıtma performansı sağlanabiliyor. Isı pompalarının birçok çeşidi olsa da en çok tercih edileni havadan suya ısı pompaları. Evin dışına yerleştirilen dış üniteyle emilen sıcaklık, iç üniteye taşınarak suyu ısıtıyor, daha sonra sıcak su normal kalorifer tesisatıyla peteklere dağıtılıyor. Özetle klimadan farklı olarak havadan havaya ısıtma/soğutma yerine, havadan suya ısıtma/soğutma gerçekleştiriliyor. Bunun yanında sudan veya topraktan ısı emerek çalışan ısı pompaları da mevcut.
Araştırmaya göre, 1980 yılında inşa edilen, gazlı ısıtmalı bir evin yıllık enerji maliyeti ortalama 6.393 euro, ısı pompasıyla ise 4.521 euro olarak ölçüldü. Güneş enerjisi sistemiyle bu tutar 3.139 euro‘ya düşüyor. Pil depolama sistemi eklenirse bu rakam sadece 2.870 euro oluyor. 1990’dan kalma teraslı evde ortalama maliyetler, 2.870 euro (gazlı ısıtma), 2.068 euro (ısı pompası), 1.171 euro (ısı pompası + PV) ve 904 euro (ek depolama) olarak ölçüldü. 2005 yılında inşa edilen evde ise maliyetler, 2.947 euro (gazlı ısıtma), 2.126 Euro (ısı pompası), 1.045 euro (ısı pompası + PV) ve 815 euro (ek depolama) oldu.
Karbondioksit emisyonları çok daha düşük
20 yıllık süre içerisinde CO2 emisyon miktarı da ısı pompalı sistemlerde çok daha düşük oldu. 1980 yapımı evde ortalama 162 ton (gazlı ısıtma), 36 ton (ısı pompası), 30 ton (ısı pompası + PV) ve 26 ton (ek depolama) CO2 salınımı yapılacağı tespit edildi. 1990 yapımı için bu değerler, 64 ton (gazlı ısıtma), 17 ton (ısı pompası), 12 ton (ısı pompası + PV) ve 10 ton (ek depolama) olarak ölçüldü. 2005 yapımı ev için ise uzmanlar, 66 ton (gazlı ısıtma), 17 ton (ısı pompası), 12 ton (ısı pompası + PV) ve 9 ton (ek depolama) değerlerini buldu.
Araştırmacılar ayrıca balkon güneş enerjisi sistemlerinin ekonomik verimliliğini de inceledi. Çoğu durumda sistemlerin, kurulum açısına ve yönelimine bağlı olarak birkaç yıl içinde kendilerini amorti ettiği sonucuna vardılar. Güneye bakan ve optimum açıda olan panellerin ortalama 3 yıl 3 ayda kendini amorti ettiğini hesapladılar.
Ayrıca Eon, tüketicilerin ısı pompası, güneş enerjisi ve depolama yatırımlarının karlılığı hakkındaki görüşlerini belirlemek için 5.000 kişinin katıldığı bir anket gerçekleştirdi. Bu ankete göre katılımcılar, gerçekte elde ettiklerinden çok daha az kar edeceklerini tahmin etti. Eon Enerji Almanya CEO’su Filip Thon şunları söylüyor: “Birçok kişi, enerji çözümlerinin mali açıdan ne kadar çabuk kendini amorti ettiğini hafife alıyor ve aynı zamanda halk arasında da bu konu hakkında çoğunlukla bilgisizlik var. İnsanları kişisel enerji geçişleri hakkında düşünmeye teşvik etmek istiyoruz ve bu nedenle çalışmamızla güvenilir gerçek bilgiler sunmak istiyoruz.”
Türkiye’de durum nasıl?
Ülkemiz için konuşursak, daha ılıman iklim ve daha yüksek güneş enerjisi potansiyeli sebebiyle, ısı pompası ve güneş enerjisi sistemlerinin kendini daha çabuk amorti edeceğini söyleyebiliriz. Ancak ısı pompalarının oldukça pahalı olması ve devletin doğalgaz fiyatlarını ev kullanıcıları için piyasa fiyatından düşük tutması, ısı pompalarının çekiciliğini azalıyor. Şuanda ülkemizde ısı pompası kullanımı çok düşük olsa da, gelecekte ismini daha fazla duyacağımız kesin.