AYLİN RANA AYDİN/Kahramanmaraş – Türkiye’de tekstil üretiminin en önemli merkezlerinden biri olan Kahramanmaraş’ta iş dünyasının gündemi ilçe bazlı teşvik ve çek oldu. 11 şehirde depremzedelere verilecek teşviklerin ilçeler özelinde belirlenmesi gerektiği belirtildi. 6 Nisan’da çek takas sisteminin yürürlüğe gireceğini hatırlatan iş dünyası temsilcileri, “Bu çeklerin ödenme şansı yok. Çeklerin takas işleminin durması ve tekrar uzatılması gerekiyor. Gerekirse çek ödeme kredisi çıkarılmalı” dedi. Gazetecilere bilgi veren sanayiciler Kahramanmaraş’ta yeniden üretime geçmek için destek ve teşvike ihtiyaçları olduğunu, her ölçekteki sanayi tesislerinde zarar görüldüğü belirtildi. İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, Kahramanmaraş’ta sanayi ve üretim tesislerinin yüzde 95’inin zarar gördüğünü açıkladı. Üretimi devam ettirmek için devletten teşvik ve destek beklediklerini kaydeden Öksüz, “Ancak devletin kaynakları sonsuz değil. Bu yüzden teşviklerin il bazlı değil, ilçe bazlı verilmesinde yarar var” dedi.
Kahramanmaraş’ın tekstil üretiminin, Türkiye’deki konfeksiyon ve hazır giyim sektörünün ara malı ihtiyacının yüzde 50’sini sağladığını kaydeden Öksüz, şöyle konuştu: “Şehrimiz büyük göç verdi. Nitelikli iş gücümüzü kaybettik. Bu yüzden deprem bölgesinde asgari ücretin işverene olan toplam maliyeti, yani 11 bin 759 TL doğrudan çalışana verilmeli. Hızlı bir şekilde barınma sorunu çözülmeli. Böylece çalışanlarımızı geri döndürebiliriz. Ayrıca sanayicilerin kredi ödemeleri ve çekleri için adım atılmalı. Kredi borçları faizsiz ertelenmeli ya da politika faizi ile uzun dönemli ertelenmeli.”
Enerji desteği
Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı ve Kipaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Hanefi Öksüz, “Kahramanmaraş’a birkaç yıl uygun enerji desteği verilmesi lazım. Bu destekler bu felakete uğramış yerlere ve firmalara verilmeli” diye konuştu.
Teşvik yasası
Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Buluntu, şehirde 5 OSB’de bine yakın büyük sanayi, 29 bin de esnafın olduğunu söyledi. Küçük sanayi sitesindeki 2 bin 500 işyerinden bin 500’ünün hasar gördüğünü aktaran Buluntu, “İnsanlarımız makineleriyle başka şehre göç ediyor. Tüm grupları kapsayan ilçe bazlı destek verilmesi çok önemli. Depremden etkilenen iller 6’ncı bölge destek kapsamına alındı. Ancak bu yeni yatırımlar için geçerli. Halihazırda faaliyette olan ve depremden etkilenen tesisler bu teşvikten yararlanamıyor” diye konuştu.
Finansman sorunu
Şehirdeki sanayicilerin finansman sorununun çözülmesi gerektiğinin altını çizen Mustafa Buluntu, şöyle konuştu:
“Krediye ulaşım kolaylaşmalı. 6 Nisan’da çek takas sisteminin yürürlüğe girmesi durdurulmalı. Hatta çek ödemelerine kredi desteği verilmeli. Çünkü bölgedeki sanayici çeklerini ödeyemeyince buradan ödeme alacak başka şehirlerdeki işletmeler de zor duruma düşecek. Tekstil sektöründe genel bir kriz de yaşanabilir.”
Kahramanmaraş Ticaret Borsası Başkanı Mustafa Narlı ise, “Bu şehir için ne yapılacaksa acil ve hızlı bir şekilde bir an önce yapılması gerekiyor” dedi.
‘Tedarikçi arayışındalar’
Şehirden dünyanın sayılı markalarına üretim yapıldığını kaydeden Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanvekili Mahmut Arıkan, “Tedarikçilerimiz bize ‘Ne zaman depremden önceki halinize döneceksiniz’ diye soruyorlar. Konfeksiyonda siparişlerde azalma var. Bizim net bir tavır koymamız lazım. Hepsi bir tedarikçi arayışında Bangladeş, Vietnam, Hindistan gibi ülkeler ile görüşmeler yapıyorlar. Demeliyiz ki 1 ay-3 ay sonra eski halimize döneceğiz. Böylece yabancı markalar da bize destek vererek siparişlerini bu bölgeye kaydırabilir” dedi.
‘Çalışanlarımızı kaybetmeyelim’
Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkan Yardımcısı ve Kipaş Holding Yönetim Kurulu Üyesi Hikmet Gümüşer, “Denizli, Bursa, Kayseri’den gelip, depremzedeleri götürüp kendi şehirlerinde istihdam ediyorlar. İnsan kaynağımızı kaybetmemek için sistematik bir çalışma yapmalıyız” dedi. İlde 700 kuyumcu atölyesi de üretimini durdurdu. Kahramanmaraş Kuyumcular Odası Başkanı Hacı Mustafa Öz, atölyelerdeki 10 bin kişinin işsiz kaldığını, ülke genelinde altın işçiliği ücretlerinin yüzde 30 arttığını söyledi.