Çiğdem Yılmaz – 14 Mayıs seçimlerinin resmi olmayan sonuçlarına göre, 31 ilde kadın milletvekilli çıkmadı. Giresun, Nevşehir ve Osmaniye ise ilk kez Meclis’e kadın milletvekili gönderdi. Giresun’da CHP’den Elvan Işık Gezmiş, Osmaniye’de CHP’den Asu Kaya Gedik, AK Parti’den Derya Yanık kentte Meclis’e giren ilk kadın vekiller oldu. Nevşehir’de ise Meclis’e giren ilk kadın vekil unvanını MHP’den Prof. Dr. Filiz Kılıç aldı.
Giresun’un ilk kadın vekili 49 yaşındaki eczacı, sosyolog Elvan Işık Gezmiş, evli ve iki çocuk annesi. Gezmiş, 25 yıldır kentte eczacılık yapıyor. Geçmişte Atatürk Düşünce Derneği Kurulu üyeliği ve Giresun Eczacılar Odası Yönetim Kurulu üyeliği yapan Gezmiş, birçok sivil toplum kuruluşunda da aktif olarak çalıştı. CHP Gençlik Kolları’ndan itibaren ise parti içeresinde aktif olarak rol aldı. Cumhuriyet tarihinden bu yana Giresun’un kadın vekil çıkaramayışını büyük bir eksilik olarak değerlendiren Gezmiş, Milliyet’e şunları söyledi:
‘Çok fazla sorun var’
“Karadeniz kadını aktiftir. Tarlada, bahçede olsun, iş hayatında olsun her alanda aktif ve çalışkandır. Ama görünürlüğü eksik. Giresun’da ve ülkede genel olarak büyük sorunları var. Özellikle, kadın haklarıyla ilgili çok fazla sorun var. Önümüzde fesih edilen bir İstanbul Sözleşmesi var sadece bu da değil, bunların dışında kadınlarla ilgili çok ciddi sorunlar mevcut. Önceliğim bu sorunların çözümüne yönelik olacak. Kadınların siyasette temsiliyeti çok az ve sadece bu siyasetle de sınırlı değil. Bürokrasi ve toplumun her alanında görünür kademlerde kadınların sayısı erkekler kıyaslandığında çok az. Kadınların, daha görünür ve aktif olması için mücadele edeceğim.”
‘Örnek olmak istiyorum’
Nevşehir’den Meclis’e giren ilk kadın ise MHP Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Filiz Kılıç oldu. İki çocuk annesi 58 yaşındaki Kılıç, 2008-2017 yılları arasında Nevşehir Kurucu Rektörlüğü’nü yaptı ve Nevşehir’in ilk kadın rektörü oldu. Kılıç, 2019 yerel seçimlerinde de, Nevşehir’de ilk kadın belediye başkan adayı oldu. Kılıç, Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir kadın milletvekilinin Nevşehir’de Meclis’e girmesiyle ilgili şunları söyledi:
“Çok geç kalınmış bir durum ama her şeyin bir ilki vardır. Türkiye’de ne yazık ki kadınlar birçok meslekte ve alanda erkeklere göre çok daha az temsil hakkına sahip. Ancak şunu da rahatlıkla söyleyebilirim, özellikle son yıllarda bazı mesleklerde kadınların sayısı erkeklerle eşit düzeye geldi ya da geçtiğini söyleyebilirim. Örneğin akademide bu böyle. Ama şöyle bir sıkıntı var kadınlar üst düzey yönetici olamıyor. Birçok sektörde siyasette bu böyle. Üst düzey yönetici noktasına gelmeye çalıştığımızda, cam tavan dediğimiz şeyi tam da bu noktalarda görüyoruz. Üst düzey yönetici pozisyonuna bir kişi seçilecekse genelde ve iki seçenek varsa erkek olan genelde seçiliyor. Biz kadınların, bunu kırması gerekiyor. Bunun için de daha fazla talepkar ve ısrarcı olmalıyız. Özellikle siyasette kadın sayısı çok az. Siyasette kadınları temsil eden biz kadılar, bunun önünü açmalıyız ve daha fazla zorlamalıyız. Benim birazda Nevşehir’deki kadınlara rol model olabilmek için milletvekilliği adaylığım söz konusu oldu, bunu da başardık. Siyaset yapmak isteyen kadınlara da Türkiye’de örnek olmak istiyorum ve bunu da başaracağımıza inanıyorum. Belediye başkanlığı adaylığım sürecinde Nevşehir’in sorunlarıyla ilgili çok ciddi projeler hazırladım. Bu kentin çok ciddi sorunları var. Özellikle kadınların istihdam sorunları var. Bu sorunların birçoğu aslında Türkiye genelinde de mevcut. Ankara’dan Nevşehir’in sesi olmak istiyorum. Aynı zamanda eğitimciyim. Eğitimin daha da iyileştirilmesi noktasında projelerimizi ve raporlarımızı meclise sunup, ısrarcı olmak istiyorum.”
Çukurova bölgesinde oran % 26.20’ye çıktı
DHA – 14 Mayıs seçimlerinin kesin olmayan sonuçlarına göre Çukurova kentleri Adana, Mersin, Hatay ve Osmaniye’de seçilen 42 vekilin 11’i kadın. Çukurova kentlerinde AK Parti 3, CHP 4, YSP 2, MHP 1, İYİ Parti 1 kadın milletvekili çıkardı. 2018 seçimlerinde 8 kadın vekilin çıktığı bu kentlerde kadın vekil oranı yüzde 26.20’ye yükseldi.
AK Parti’yi Adana’dan Sunay Karamık, Mersin’den Havva Sibel Söylemez, Osmaniye’den Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Derya Yanık’ı mecliste temsil edecek. CHP Adana’dan Müzeyyen Şevkin’i, Mersin’den Gülcan Kış, Hatay’dan Nermin Yıldırım Kara’yı, Osmaniye’den Asu Kaya Gedik’i meclise gönderdi. MHP Adana’dan Ayşe Sibel Ersoy meclise girdi. İYİ Parti’yi Adana’dan Alparslan Türkeş’in kızı Ayyüce Türkeş Taş kadın vekil olarak temsil edecek. YSP’de ise Adana’dan Tülay Hatımoğulları Oruç, Mersin’de Perihan Koca kadın vekil olarak mecliste yer alacak.
31 kentte kadın vekil yok
Kadın vekil seçmeyen iller: Adıyaman, Aksaray, Amasya, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bilecik, Bingöl, Bolu, Burdur, Çanakkale, Çorum, Elazığ, Erzincan, Gümüşhane, Iğdır, Karabük, Karaman, Kilis, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir Kütahya, Niğde, Ordu, Rize, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak.
17 il ise tarihinde hiç kadın vekil seçmedi: Adıyaman, Ardahan, Artvin, Bayburt, Burdur, Erzincan, Gümüşhane, Karabük, Karaman, Kilis, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Niğde, Rize, Sinop ve Yozgat.