Derleyen: Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – Günlük hayatın içinde sık sık tehlikeli durumlarla karşı karşıya kalabiliyoruz. Başta trafik kazaları olmak üzere özellikle büyükşehir ve otoyollarda olumsuz durumlarla karşılaşılmaması için çok az kişinin dikkat ettiği bazı önlemler alınıyor. Biz farkında olmasak da özellikle metropollerde tehlike arz eden olayların yaşanmaması için bazı hayat kurtaran basit sistemler mevcut. İşte her gün görsek de anlamının ve taşıdığı önemin pek de farkında olmadığımız hayat kurtaran basit sistemler.
1- ELEKTRİK TELLERİNDEKİ KIRMIZI TOPLAR
Yüksek gerilim hatlarında ve uzun elektrik tellerinde görülen kırmızı balonların görevi sanılanın aksine telleri aşağı çekmek ya da onları birbirinden uzak tutmak değil. Farklı açılarda ışık seviyesinin de etkisiyle bazen görünmez hale gelen elektrik telleri ‘ikaz balonları’ ile helikopter ve uçaklar için kazaları önleme amacı taşıyor. Kırmızı ve beyaz renklerde olan ikaz küreleri, gün ışığındaki kullanımı yüksek iletim hattı ve nehir geçen iletim hattı kablolarını işaretleyerek hava araçlarının tellere çarparak akıma kapılmasına engel oluyor.
İkaz küreleri, havaalanlarına yakın bölgelerde bulunan enerji nakil hatlarında ve üzerinden kablo çekilen nehir, göl, fiyort, vadi, yol, demiryolu, inşaat alanı ve boru hatlarında kullanılıyor. Ayrıca askeri üslerin, polis istasyonlarının, helikopter rotalarının ve diğer ‘alçak uçuş’ bölgelerinin yakınlarında da bu küreler görülebiliyor. İkaz küreleri paslanmaz çelikten, UV ışınlarına ve ozona dayanıklı materyallerden üretilip çok kolay şekilde yüksek gerilim tellerine adapte edilebiliyor.
2- YÜKSEK BİNALARIN TEPESİNDEKİ KIRMIZI IŞIKLAR
Yüksek binalarda ve gökdelenlerin tepesinde görülen kırmızı ışık kuleleri de tıpkı ikaz küreleri gibi hava araçlarının uyarılması konusunda hayati bir görev üstleniyor. Çeşitli seçeneklerle aydınlatılan binalar uçak ve helikopterlerin çarpmasını engellemek amacıyla 3 farklı şekilde ışıklandırılabiliyor.
Genellikle gece kırmızı olarak görülen ikaz lambası; yalnızca gece kırmızı, gündüz beyaz, gece kırmızı ya da gece-gündüz beyaz uçak ikaz lambası kombinasyonuyla da kullanılabiliyor.
İkaz lambaları, kullanıldığı yapının şeklini ve büyüklüğünü gösterecek şekilde kullanıldığı için sayısı ve konumu her binaya göre değişkenlik gösterebiliyor. Ancak ikaz lambalarının özellikle yüksek binalar için vazgeçilmez birer koruyucu olduklarını hatırlatmamız gerekiyor.
3- TÜNELLERDEKİ PERVANELER
Uzun tüneller içinde yaşanacak gaz sızıntısı ve kazalardan sonra ortaya çıkabilecek olumsuz durumlarda yolcuların etkilenmemesi için çeşitli önlemler alınıyor. Tünellerin tavanlarında sık sık görülen ‘jet fan’ diye adlandırılan pervaneler de ileri yönlü bir hava akımı oluşturarak tünel içinde yanıcı ya da zehirli gaz birikmesini engelliyor. Hava kalite sensörleri ile uyumlu bir şekilde çalışan pervaneler insan müdahalesine gerek kalmadan gerekli güvenliği sağlıyor.
Sadece tünellerde değil, otoparklarda da pervaneler yardımıylahavalandırma yapılıyor. Otoparkı egzoz gazlarından ve olası bir yangında ortaya çıkacak zehirli gazlardan arındırmak amaçlı jet fanlar kullanılıyor. Tünellerdeki ve otoparklardaki pervaneler hava sirkülasyonu sağlayarak yolcuların güvenliğini sağlıyor.
4- TÜNELLERDEKİ ACİL ÇIKIŞ KAPILARI
Uzun tünellerde acil çıkış ya da yangın çıkışı kapıları aslında herkesin dikkatini çeken detaylar arasında. Ancak birçok kişi bu kapıların tam olarak nereye açıldığını pek de bilmiyor. Bir tünel içinde olası bir yangın, kaza sıvı ya da gaz sızıntısı olduğunda kullanılmak için planlanan acil çıkış kapıları genellikle ters yöne giden yan tünele açılıyor.
Tünellerin yüksek ve uzun dağların delinmesiyla inşa edilmesi birçok yeraltı kaynağının da inşaat sırasında açığa çıkmasını mümkün hale getiriyor. Olası bir olumsuz durumda kullanılan kapılarda da bir mikro anahtar bulunuyor. Bu mikro anahtar ile yetkililerin acil durumdan haberdar olmaları sağlanıyor.