Elif Altın / Umut Ünver / Mert İnan İstanbul- Antakya’da biri 8 2’si 13 katlı 3 bloklu sitede bloklardan biri depremde yıkıldı, bir diğeri ağır hasar alırken, 14 yıl önce yapı güçlendirilmesi yapılan A2 blok ayakta kaldı. Yıkılmayan blokun apartman sakinleri tarafından 14 yıl önce daire başı 6 bin TL vererek yapı güçlendirmesine müracaat ettikleri, güçlendirme çalışmasının da duvarlarda lifli karbon polimer kullanılarak yapıldığı öğrenildi. Güçlendirilen blokta yaşayan bir kadın deprem sonrası çektiği videoda, gözyaşları içinde güçlendirme çalışmasını yapan bilim ekibine teşekkür ederek, 55 kişiyi ölümden kurtardıklarını söyledi. Güçlendirme ekibinin ODTÜ öğretim üyelerinden oluştuğu, ekibin başında da Prof. Dr. Güney Özcebe’nin bulunduğu öğrenildi.
14 yıl önce yapıldı
Belediye Kooperatif Evleri’nde A2 Blok’ta evi bulunan bina sakinlerinden Hatice Nakip Milliyet’e konuştu. Nakip, şunları söyledi: “Hatırladığım kadarıyla 14 yıl önce A2 Blok’ta yapı güçlendirilmesi yapıldı. A1 ve A3 Blok’ta güçlendirme yapılmadı. Ben A2 Blokta oturuyordum. Bina yönetimi olarak yapı güçlendirme kararı aldık. Binanın temelinde bir sorun görüldü hatta kolonlarda düz olması gerekirken kaymalar görüldü. O dönem daire başı 6 bin TL gibi bir para ödemiştik. 4 taraftan bina askıya alındı. Zaten yıkılmamasının en büyük sebebi de o çalışma. Burada 24 daire var ve hiç can kaybı yok. Sadece yöneticimiz kalp krizinden vefat etti. Yıkılan A3 bloktan ise sadece 2 kişi sağ çıkabildi maalesef. Orası 34 daireydi. A2’de de ağır hasar var. Eşimin amcası, kızı, teyzesi hepsinin cansız bedenleri A3’ten çıkarıldı. Onlar her halde yapı güçlendirmesine yanaşmadılar” dedi.
Hatice Nakip, “Hiç can kaybı olmadı” dedi.
‘Yüz binlerce kişiyi kurtarırdık’
Yıkılmayan blokun 2008 Ekim ayı ile 2009 Mart döneminde duvarlarda lifli karbon polimer kullanılarak güçlendirildiği öğrenilirken, ilk kez denenen bu yöntem sayesinde bir kişinin bile depremde burnu kanamadı. 55 kişiyi ölümden kurtaran isim olan ve güçlendirme ekibinin başındaki TED Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Güney Özcebe, yapılan çalışma hakkında şunları anlattı: “Gölcük depreminden sonra insanları evlerinden çıkarmadan güçlendirmenin nasıl yapılacağı üzerine kafa yoruyorduk çeliğe göre çok daha güçlü 0.1 milimlik karbon lifli polimerler ile bina güçlendirme nasıl olur diye modellemeler yapmaya başladıktan sonra bu malzemenin evlerin iç duvarlarına çaprazlama monte edilmesiyle binaların çökmesinin engellenebileceğini saptadık. Buna da ‘betonarme dolgu duvar’ uygulaması dedik. Projemizde amacımız binanın hasar alması değil göçmesini önlemekti. Karbon lifli polimer çelikten 4-5 kat hafif, üstelik 7-8 kat daha sağlamdır. Amacımız tuğla duvarı adeta beton duvara çevirmekti. Karbon lifli polimer, çok ince bir malzeme olmasına karşın uygulama sonrasında da levha gibi katılaşıyor. Böylelikle iç duvarların çökmesini engelliyor. Üstelik bütün duvarlara uygulanabiliyor. Bizim uygulamamız binayı boşaltmadan içinde insanlarken yaşarken yapılabilmesini sağlıyordu. Söz konusu bina, içinde insanlar otururken, güçlendirilmiş ilk ve tek yapıdır. Eğer vaktinde aksiyon alınsaydı enkaz altında kalan yüzbinlerce vatandaşımızı kurtarırdık. Söz konusu yöntemi merak eden belediye veya devlet kurumu olursa ücretsiz olarak danışmanlık vermeye hazırım. Yeter ki insanlar ölmesin. Son depremden sonra 200’den fazla kişi bireysel başvuru yaparak yöntemin uygulanmasını talep ediyor.”