Genç yetişkinler arasında kalp krizinin artması endişe verici bir durum ve sonuçların kadınlar için daha kötü olması da dikkatleri çekiyor. Yapılan araştırmalar, genç yetişkinler arasında kalp sorunlarının arttığını ve bunun kötü yaşam tarzı alışkanlıkları, yetersiz egzersiz ve kötü beslenme gibi faktörlerden kaynaklandığını gösteriyor. Bazı araştırmalar ise COVID enfeksiyonlarının kalp krizlerini artırdığını belirtiyor. Gençlerde kalp krizi vakaları artıyor
Özellikle endişe verici olan trend, yaşlı yetişkinler arasındaki kalp krizi oranının düşmesine rağmen genç yetişkinler arasında artmasıdır. Birçok doktor, bu durumu bir halk sağlığı acil durumu olarak görüyor. Son olaylar da bu endişeleri açıkça vurguluyor. NBA yıldızı LeBron James‘in oğlu olan 18 yaşındaki Bronny James’in geçirdiği kalp durması, gençler ve kalp sağlığı hakkında daha geniş soruları gündeme getirdi.
Kalp krizi ile kalp durması aynı şey değildir.Kalp durması, kalbin aniden atmayı bırakması durumudur, kalbe kan akışının tamamen veya kısmen engellendiği kalp krizi ile farklılık gösterir. Kalp durması, kalınlaşmış kalp kası, kalp yetmezliği, düzensiz kalp atışı gibi çeşitli durumlardan kaynaklanabilir. Kalp krizi belirtileri arasında ise göğüs ağrısı, çene, boyun, sırt veya kollara yayılan ağrı, nefes darlığı ve halsizlik yer aldığı bildiriliyor. Ancak kalp durması yukarıda söylediğimiz nedenlerin yanında çeşitli durumlardan kaynaklanabildiğinden, doktorların genç yetişkinlerde daha yaygın hale gelip gelmediğini araştırması ve belirlemesi oldukça güç. 2000 ile 2016 yılları arasında ABD’deki iki hastanede gerçekleştirilen bir araştırma, kalp krizi nedeniyle başvuran genç yetişkinlerin yüzde 20’sinin 40 yaşında veya daha genç olduğunu ve bu oranın son 10 yılda yıllık yüzde 2 artış gösterdiğini buldu. 2019 yılında American Journal of Medicine dergisinde yayınlanan bir çalışma da 40 yaş ve altındaki kalp krizi geçiren kişilerin, yaşlı yetişkinler kadar yüksek oranda ikinci bir kalp krizi, felç veya ölüm riski taşıdığını göstermiştir.
Kadınlarda durum daha ciddi
Sorunu sadece Amerika’ya özgü değil elbette, diğer ülkelerde de genç yetişkinler arasında kalp krizi oranının yükseldiği görülüyor. Araştırmalar, özellikle Pakistan ve Hindistan gibi ülkelerde de daha genç yaşlarda kalp krizi yaşandığını gösteriyor. Son çalışmalar, genç kadınlar arasında kalp krizi geçirme oranının genç erkeklerden daha yüksek olduğunu ve sonuçlarının da daha kötü olduğunu gözler önüne seriyor. Bu çalışmalarda genç kadınların daha çok siyahi olduğu ve yüksek tansiyon, diyabet, kronik böbrek hastalığı gibi risk faktörlerine sahip oldukları belirtiliyor. Kalp hastalığı için risk faktörleri arasında yüksek tansiyon, diyabet, yüksek kolesterol ve obezite gibi durumla bulunuyor. Bu faktörler, arterleri ve kan damarlarını tıkayarak kalbe oksijen bakımından zengin kan akışını engelleyebilir ve zarar verebilir. Araştırmalar ayrıca, kalp krizi geçiren genç ve sağlıklı görünen insanların çoğunun altta yatan bir sağlık sorunu olduğunu ortaya koyuyor.
COVID-19 etkisi
Öte yandan COVID‘in kardiyovasküler sağlık üzerinde daha acil bir etkisi olduğu görülüyor. Journal of Medical Virology‘de yayınlanan 2022 tarihli bir çalışma, pandeminin ilk yılında kalp krizi ölümlerinin yüzde 14 oranında arttığını ortaya çıkardı. En büyük artış 25 ila 44 yaş arasındaki yetişkinler arasında görüldü. COVID-19’un vücuttaki enflamatuar tepkileri artırarak kanı daha kalın ve yapışkan hale getirerek, arterlerin tıkanmasına ve kalp krizine yol açabileceği kan pıhtılarının oluşumunu artırabileceği belirtiliyor. Bununla birlikte, genç yetişkinlerin COVID’in kardiyovasküler komplikasyonlarına karşı neden daha savunmasız göründüğü hala net değil.
Tütün, kokain, marihuana ve alkol kullanımı gibi diğer faktörler de genç yetişkinlerde kalp krizi riskinin artmasıyla ilişkilendiriliyor.
Genç yetişkinler risklerinin farkında değil
Ancak genç yetişkinler bu risklerin farkında değil gibi görünüyor. Ohio Eyalet Üniversitesi Wexner Tıp Merkezi tarafından yapılan anket, genç yetişkinlerin kalp hastalığı riskinin farkında olmadıklarını gösteriyor. Ayrıca, önemli risk faktörlerine sahip genç yetişkinlerin çoğunluğu, kalp krizi riski altında olduklarına inanmamakta ve daha da ilginci doktorlarının kendilerine risk altında olduklarını söylemediğini belirtmekteler. Ancak tek suçlu gençler değil, sağlık sistemlerinin de gençlerdeki kalp hastalığı tespit etmek için tasarlanmadığı belirtiliyor.
Kalp krizi riskini azaltmak için erken önlem almak önemli. Amerikan Kalp Derneği AHA, sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite, sigara içmeme ve yeterli uyku gibi temel önlemlerin yanında kilonuzu, kolesterolünüzü, kan şekerinizi ve kan basıncınızı takip etmenin önemli olduğunu vurguluyor.