İçinden geçtiğimiz dönem bir kriz dönemi değil “krizler dönemi”. Kovid-19 salgını, Rusya-Ukrayna savaşı, yüksek enflasyon ilk akla gelen sıcak krizler, ancak arka planda farklı coğrafyalardaki gerilimler, keskinleşen toplum için kutuplaşmalar, iklim değişikliği ve göç gibi diğer küresel problemler de varlıklarını şiddetle sürdürüyorlar.
Sorunların hissedilme seviyesi ülkeden ülkeye değişiyor elbette, ancak büyük bir çoğunluk mutsuz ve umutsuz hissediyor. Ipsos Global Advisor araştırmasının yapıldığı 36 ülkenin yalnızca 4’ünde 2022 yılının ülke için kötü bir yıl olduğunu düşünenler yarıdan az. Yani en iyimser ülkelerde bile durum bu. Genele baktığımızda ise dört kişiden üçü 2022 yılının ülkesi için kötü olduğunu belirtiyor. 36 ülkenin 15’inde bu oran %80’in üzerinde. Siyasi belirsizlikler içinde başbakan değişiklikleri ile dolu bir yıl geçiren İngiltere’de ise vatandaşların %87’si ülke için kötü bir yıldı diyorlar. İşin çarpıcı tarafı tüm bu olumsuz tablonun bile önceki 2 yıla kıyasla daha pozitif olması. Ülkeler ortalamasında 2021’e göre 4 puan gelişme var. Yani bu iyileşmiş (!) bir tablo. 36 ülke ortalamasında 2022’nin kendisi ve ailesi için kötü bir yıl olduğunu düşünenlerin ortalaması %56. Neyseki umut umutsuzluktan daha güçlü olmaya devam ediyor. Gelecek yılın daha iyi bir yıl olacağına dair iyimserlik içinde olanlar daha fazla. Ancak biten yıla dair olumsuz bakış açısı başlayacak olan yıla dair beklentilere de sirayet ediyor, burada da alarm veren bir gidişat ile iyimserlik çoğunluk giderek azalıyor. 2021’den 2022’ye geçerken iyimserlerin oranı %77 iken, 2023’e yönelik oran %65’e geriledi. Türkiye’de iyimserlerin oranı önceki yıla göre 5 puan düşerek %54 oldu. Krizler arasından yüksek enflasyonu seçip baktığımızda araştırmaya katılanlarındeğerlendirmesinin oldukça olumsuz olduğunu görüyoruz. Araştırmanın yapıldığı 36 ülkedeki vatandaşlar 2023’te de enflasyonun yükselmeye devam edeceğine inanıyorlar. Her dört kişiden üçü gelecek yıl daha da yüksek enflasyon olacağını düşünüyor. Bu şekilde olumsuz düşünenlerin oranında geçen yıla kıyasla artış var, her on kişiden altısı kötümser.
Ancak bunun yanında 2023’e dair iyimser olanların oranında da artış var. 2023’te önemli bir seçim olacak, toplumun bir kısmı umutlanırken, çok daha büyük bir kısmı kötümser. Öne çıkan diğer bulgu ise bu baş döndürücü değişim içinde ülke ve kişisel ekonomilerinin aynı kalacağını düşünenlerin önemli ölçüde azalıyor olması. Elbette iyimserlerin haklı çıkmasını umalım.
4 kişiden birine göre 2022 kötü geçti
SORU: “2022 ülkem için kötü bir seneydi” ifadesine ne derece katılıp katılmadığınızı belirtir misiniz?
Türkiye de ise bireyler dünya ortalamasına (%73) göre 2022’nin Türkiye için daha kötü bir yıl olduğu görüşünde (%83).
Dünyada fiyat artışı gelirden fazla
SORU:“Ülkemdeki fiyatlar kişilerin gelirlerinden daha fazla artacak” ifadesine ne derece katılıp katılmadığınızı belirtir misiniz?
Türkiye’de de durum benzer. Her 10 kişiden 8’i bu düşünceye katılıyor.
Dünya 2023 yılı için ne düşünüyor
SORU: “2023 senesinin 2022 senesinden daha iyi bir yıl olacağı konsunda iyimserim” ifadesine ne derece katılıp katılmadığınızı belirtir misiniz?
Türkiye’deki bireyler ise 2023 yılı için en umutsuz görüş bildiren 10 ülke içinde. Ülkeler ortalamasında bireylerin %65’i 2023 için daha iyimserken, Türkiye’de bu oran %54.
2023’te enflasyon beklentisi
SORU:“Ülkemdeki enflasyon 2022 senesinden daha yüksek olacak” ifadesine ne derece katılıp katılmadığınızı belirtir misiniz?
Bütün dünyada enflasyonun 2022’den daha yüksek olacağını belirten bireylerin oranı yükseliyor.
Vatandaşa göre önümüzdeki sene ekonominin durumu
SORU: 2023 yılında genel olarak Türkiye ekonomisinin durumu sizce nasıl olur?
SORU:2023 yılında kişisel ekonomik durumunuz sizce nasıl olur?
