Konut satışlarındaki düşüşün etkisiyle birlikte artık gayrimenkul piyasasında fiyatları alıcıların belirlediği söyleniyor. Piyasada bir ‘alıcı pazarı’ mı oluştu? Piyasada son durum ne? Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı milliyet.com.tr’ye cevapladı.
Özelmacıklı açıklamasında şu ifadeleri kullandı: “Özellikle konutta satılık arzının arttığı bir dönemdeyiz. Kredi faiz oranları nedeniyle ipotekli satışlardaki düşüş, deprem sonrası eski yapıların elden çıkartılmaya çalışılması, EYT sonrası kentler arası göçün artması, konutların yüzde 25 sınırlama nedeniyle kiraya verilmek istenmemesi arzı artıran etkenler olarak belirtilebilir.
‘SATIŞA DÖNME SÜRESİ 2 KAT ARTTI’
Bu dönemde teklif üzerinden ilerleniyor ve pazarlık payı daha yüksek diyebiliriz. Ayrıca satılık konutların satışa dönme süresi de yaklaşık 2 kat arttı. Yani 2 sene kadar önce 30 güne kadar düşen satılık gayrimenkullerin işleme dönmesi, şu anda 60 günün üzerinde.
FİYATLARDA YÜZDE 15’E VARAN DÜŞÜŞ!
Fiyatlarda da ilan listeleme sonrasında yüzde 10 ile yüzde 15 bandında gerilemeler görülüyor. Ama kiralıkta tam tersi bir durum var.
Konut satışlarında verilen teklifler yüzde 10-15 indirimli verilebiliyor. Şu anda mevduat başta olmak üzere KKM gibi araçlar yüksek getiri sağlıyor. Daha önce 30 gün çerçevesinde gerçekleşen satışlar 60 günlük ilan sürelerine dönmüş durumda bu bazı yerlerde 90 güne kadar çıkıyor. Gayrimenkullerin ilanda kalma süreleri bu dönemde artmış durumda.
KONUT FİYAT ARTIŞINDAKİ KÖPÜK GİTTİ Mİ?
Bu kapsamda fiyatlar daha realize oluyor diyebiliriz. Köpük gitti, fiyatlar kredi dışında kabul edilebilir seviyelere doğru normalleşiyor. Bu normalleşmeyi hemen fiyatlarda düşüş olarak görmesek bile enflasyona göre fiyatların bu dönemde artış göstermemesi gayrimenkullerde reel artışın düştüğünü bizlere gösteren bir ölçüttür. Bu sadece konutla sınırlıdır. Özellikle 1 milyon TL altı arsalarda, tarlalarda ve kiralık konutta fiyatlar yükselmeye devam ediyor.
Hükümetin boş ofisleri konuta dönüştürmek için bir çalışması olduğu biliyor. Böylelikle İstanbul’da 50 bin, Türkiye genelinde ise toplamda 100 bin ofisin konuta dönüşmesi planlanıyor. Ofis dönüşü konut arzını artıracağından kiralık ve satılık fiyatları üzerinde bir etki yaratır mı?
Resmi Gazete’de yayımlanan düzenleme ile ofislerin konut olarak kullanımına bir miktar daha izin verilmesi düzenlendi. Özellikle mevcutta iş merkezi niteliğinde olup imar fonksiyonunda konut alanında kalan yerlerde bu kapsamda konuta dönüşüm yapılabilecek.
Bu düzenleme yapılırken yüzde 30’una kadarlık çerçeve tadilat projesi ile mümkün hale getirilirken, belediye meclis kararı ile oranın yüzde 50’ye çıkarılması planlanıyor. Bizim aslında sektör temsilcileri olarak arzumuz tamamen ofis niteliğinde ya da büro niteliğinde olan yerlerinde konuta dönüşmesinin imkan dahilinde olmasıydı. Bu yapılmadığı taktirde etkisinin sektörde çok fazla olacağını söyleyemiyoruz.
‘YENİ KONUT ARZI İMKANI SAĞLAYACAK’
Yapılan düzenleme konutun da yapılabileceğine dair hüküm bulunan alanlarda 1 Temmuz 2023 tarihinden önce ofis veya büro amaçlı yapı ruhsatı düzenlenerek yapımına başlanmış veya yapı kullanma izni düzenlenmiş olan yapılarda, 1 Temmuz 2024 tarihine kadar sonuçlanmak kaydı ile, parselin tamamında konut kullanım oranı yüzde 30’u geçmeyecek şekilde kullanım amacı değişikliğine yönelik tadilat ruhsatı düzenlenebilecek. Hatta bu oran ilgili idare meclisi kararı alınmak kaydıyla da yüzde 50 ye kadar çıkartılabilecek. Yapılan düzenleme yeni konut arzına imkan sağlayacaktır.”