Şu anda uluslararası kıymet görüyor ama 25 yıl önce finans dünyasında “euro” diye bir para birimi yoktu.
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde kullanılan euro para birimi, 25 yıl önce kullanılmaya başladı ve değerini koruyan bir yatırım aracı da oldu.
üyesi 27 ülkenin 20’sinin resmi para birimi olarak kullanılan euro, 1999’da kaydi olarak yürürlüğe girmişti.
Bu tarihte euro, dünya finans piyasalarına tanıtılarak giriş yapmıştı.
1 Ocak 2002 tarihinde banknot ve bozuk para olarak kullanıldı
3 yıllık bir geçiş sürecinin ardından günlük yaşamda tedavüle sokulan euro, 1 Ocak 2002 tarihinde banknot ve bozuk para olarak piyasaya sürülmüş ve günlük işlemlerde kullanılmaya başlanmıştı.
Halihazırda euroyu; Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya, Yunanistan ve Hırvatistan olmak üzere 20 AB üyesi ülke kullanıyor.
Euro Bölgesi
“Euro Bölgesi” olarak adlandırılan bu ülkelerin para politikası, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve üye ülkelerin merkez bankalarından oluşan Euro Sistemi tarafından idare ediliyor.
ECB’nin görevleri
Euro Bölgesi bankalarını denetlemek, mali sistemi izlemek, euro banknotları basmak, kartla veya çevrim içi olarak euro ile güvenli ödeme yapılmasını sağlamak ve kripto varlıklarını araştırmak da ECB’nin diğer sorumlulukları arasında yer alıyor.
Euroyu Avrupa’da 344 milyon kişi kullanıyor
Avrupa Para Birimi, “ekü” ve “euro” olarak da adlandırılan euro, çeşitli renk ve boyuta sahip 5, 10, 20, 50, 100, 200 ve 500 olmak üzere 7 farklı banknot ve 1, 2, 5, 10, 20, 50 sent ile 1 ve 2 euro metal para olarak tedavülde bulunuyor.
500 euroluk banknotların basımı durduruldu
En yüksek değere sahip olan 500 euroluk banknotların basımı, terörün finansmanına ve kara para aklamaya karşı mücadele nedeniyle 2019 yılında durduruldu.
Artık günlük yaşam ve alışverişte kullanılamamasına rağmen 500 euroluk banknotlar, banka hesaplarına yatırılabiliyor ve bankalardan değiştirilebiliyor.
Danimarka’nın durumu farklı
dışındaki bütün AB ülkelerinin, gerekli kriterleri yerine getirmesi halinde euro para birimine geçmesi zorunluluğu bulunuyor. Referandumla euroya geçmeyi kabul etmeyen Danimarka, AB anlaşmaları gereği bütün ekonomik ve uyum kriterlerini karşılamasına rağmen bu konuda mesafeli duruyor.
Euroya en son Hırvatistan katıldı
Euroya en son katılım 1 Ocak 2023 tarihinde Hırvatistan’la gerçekleşirken, birkaç yıla kadar Bulgaristan’ın da katılımı bekleniyor. Euro para birimine geçiş süreci için başvuruda bulunan Bulgaristan’ın da 2025 başında Euro Bölgesi’ne girme hedefi bulunuyor.
İlk piyasaya sürüldüğünde 1 euro 1,17 dolardı
Euro, 1999 yılında piyasaya sürüldüğünde 1 euro 1,17 seviyesindeydi. Bu tarihten sonra euro, dolar karşısında hızla değer kaybetti. Ekim 2000’de euro 0,83 dolara kadar geriledi.
1,60 dolara kadar çıktı
Euro, 2002 yılından 2008’e kadarki süreçte dolara karşı değer kazandı. 2008 yılında 1 euro 1,60 dolara kadar çıkarak rekor kırdı.
2022’de, Rusya-Ukrayna savaşı, enerji krizi, dünya genelinde artan jeopolitik riskler ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) şahin politikaları, doları diğer para birimleri karşısında daha değerli hale getirmiş ve euro dolara karşı gerilemişti.
Fakat ECB’nin son dönemdeki şahin tutumu, euronun bu yıl 2020’den beri ilk kez dolar karşısında değer kazanmasına yardımcı oldu. 28 Aralık itibarıyla euro/dolar paritesi Fed’in parasal sıkılaştırmayı yavaşlatması ve Euro Bölgesi ekonomisindeki bazı iyileşmelerin desteğiyle bu yıl yaklaşık yüzde 3,5 yükseldi.
Euro dolar paretisi 1,1041 seviyelerinde
2023 başında 1,07 olan euro dolar paritesi 29 Aralık itibarıyla 1,1041 seviyelerinde seyrediyor.
Küresel döviz rezervlerinin yüzde 19,6’sı Euro
Uluslararası Para Fonu (IMF) raporlarında euro para biriminin küresel döviz rezervlerinin yüzde 19,6’sını oluşturduğu öngörülüyor.
Dijital euro çalışmaları
ECB, euro banknotlarının yeniden tasarımının yanında, kendi para biriminin dijital versiyonunu piyasaya sürmeye de hazırlanıyor.
ECB Yönetim Konseyi, dijital euronun ihracına yönelik iki yıl sürecek bir “hazırlık aşamasına” geçmek için yeşil ışık yakarken, 1 Kasım 2023’te başlayan hazırlık aşamasıyla altyapıyı geliştirecek sağlayıcıların seçilmesini içeren çalışmalarla potansiyel bir dijital euronun zeminini oluşturuluyor.
Bunun yanında, AB’de dijital euronun yürürlüğe sokulması halinde uygulanacak denetim mekanizmasını ve temel yasal unsurlarını düzenleyecek bir çerçeve üzerinde çalışılıyor.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)