Süper Lig’in 21. haftasında Fenerbahçe sahasında karşılaştığı Kasımpaşa’yı 5-1 mağlup etti. Mücadelenin ardından yayıncı kuruluş BeIN Sports’ta Trio ekibi, Volkan Bayarslan’ın kararlarını ve maçın tartışılan pozisyonlarını değerlendirdi.
İşte Lale Orta’nın ayrıldığı Deniz Çoban ve Bülent Yıldırım’ın yorumlarıyla masaya yatırılan Fenerbahçe – Kasımpaşa maçının tartışmalı pozisyonları…
TIRPAN’IN CEZA SAHASI İÇERİSİNDEKİ MÜDAHALESİNDE PENALTI VAR MI?
Deniz Çoban: Ben hep aynı cümleleri kuruyorum ve yine aynı şeyi söyleyeceğim. Aday Hakem Kursu’nda ‘Penaltı nasıl olmaz?’ için örnek olur bu. Oyuncu olabildiğince kolunu vücuduna kapatmış, sırtına dönüyor. Muhtemeldir ki ihlal olan bölgeye de çarpmıyor top. Penaltı nasıl olmaza bir örnek bu.
Bülent Yıldırım: Topun cezalandırılmayacak bölgeye, omuz başına çarptığını görüyoruz. Dolayısıyla burada herhangi bir sorun görünmüyor. En başından oynatırsak bir de avantaj uygulaması var. Onunla ilgili gözlemin ne?
Deniz Çoban: Doğru yapmış. Oyuna güzellik katan bir uygulamadır avantaj. Hakemin kalitesini ortaya çıkartır.
KASIMPAŞA’NIN GOLÜ ÖNCESİ TAÇ ATIŞI
Deniz Çoban: Top, üçüncü koyu renkli alanın ortasından çıktı. Burada iki şey tartışılıyor. Bir, yerinden atıldı mı atılmadı mı? İki, atarken ayağını kaldırdı mı kaldırmadı mı? Tacı attığı ana bakıyoruz ki ayağının ucu, muhtemelen zemine dokunuyor. Görmüyorum, ispatlayamam. Sağ ayağının çizgiye basıyor olması sıkıntı değil. Çizgiye basabilir. Ayağının bir kısmıyla çizgiye basması yeterlidir. Sol ayağının zeminde olduğunu düşünüyorum. Tacın atılış şeklinde bence bir sıkıntı yok. Tacı atarken oyuncunun durduğu yere de bakalım. Koyu renkli alanın ortasından çıkmıştı, açık renkli alanın ortasından atıyor.Sizin ifadenize göre burası 6 metre ileride. Şimdi hakem, o 6 metrenin hesabını yapıp durdur, gel geri yerinden atan falan çok da böyle oyunun beklediği bir şey de değil aslında. Kurala göre doğru mu? Hayır, 6 metre ileriden atmış. Atış şekli itibariyle sıkıntı yok, yeri itibariyle 6 metre ileriden kullanılmış. Bu durum beyazlı takıma bir avantaj sağlamış mı? Sağlamış. Neticesinde de gitmiş gol olmuş. Hakem, kaleye yakın bir mesafe ve bunun gole gidebileceğini hissedip düdük çalarak ‘Gel şuradan at’ şeklinde gösterebilseydi çok daha iyi olurdu. Ama burada da, ‘Ya kardeşim nasıl da hesap edemezsin? Gitmiş de 6 metre ileriden atmış’ diyemiyorum çünkü futbol oyununda çoğu taç atışı bu şekilde yapılıyor.
Bülent Yıldırım: Bunun da bir standardı yok. ‘Şu kadar metrenin üzeri ihlal, bu kadar metrenin altı değil’ diye bir kural da yok. ‘Çıktığı yerden taç atışı yaptır’ diye kural kitabı yazıyor. Hemen yakınında futbolun beklentisi mantığıyla 1 metre, duruma göre bazen 1.5 metre çok fahiş değilse zaten karışılmıyor. Futbol zaten hızın kesilmemesini bekliyor. Her taç atışına müdahale ettiğinizde oyunu soğutan, oyunu durduran bir hakem var oluyor. Ancak doğrusu şu bence de; bu taç atışında şekil olarak değil ama topun çıktığı yerin daha ilerisinde ve avantaj sağlanan şekilde taç atışı kullanıldığı için proaktif davranamadıysanız düdük ile rakip lehine verilmesi gerekirdi.
FENERBAHÇE’YE VERİLEN PENALTI
Deniz Çoban: Her şey zaten gözüküyor. İhlalde bir şüphe yok. Savunma oyuncusu topa hamle yapacakken hücum oyuncusu çok güzel bir hamle yapıyor ve yanıltıyor rakibini. Öyle olunca ayak, boşta kalıyor ve dikkatsiz davranıp oyuncuyu düşürüyor. Sadece faulü tespit etmek yeterli mi? Top, Enner Valencia’nın kontrolünde. Geçtikten sonra da top hâlâ kontrolünde. Düşmeyecek olsa da topla devam edecek. Top, düştükten çok sonra kaleciye gidiyor. Kontrolünden uzaklaşmayacak ve geçtiği anda bence vurup gol yapacak. Bu çok net bir bariz gol şansı fakat beyazlı oyuncu aslında topla oynama mesafesinde, topla oynama niyetinde. Hamlesini topla oynamak üzerine yapıyor ama çalımı yediğinde ayağı boşta kalıyor. Eğer böyle bir ihlal yapıyorsanız yani niyetinizde top varsa, top sizin oynama mesafenizdeyse, topla oynama niyeti içerisinde bir ihlal yapıyorsanız ve penaltı ile de cezalandırılıyorsa kırmızı kart da sarı karta düşüyor. Burada hakemin penaltıyı vermesi çok doğru ama burada bariz gol şansı olduğu için ve beyazlı oyuncu da topla oynama niyeti içerisinde bu bariz gol şansını engellediği için kırmızı değil de bir alt ceza olan sarı kartın verilmesi gerekirdi. Fenerbahçe lehine verilen penaltı doğru, bunda şüphe yok ama sarı kartın da verilmesi gerekirdi.
Bülent Yıldırım: Şu faul, penaltıyı gerektiren hamle. Gecikmiş ayağa vurulan bir darbe. Top, Valencia’nın kontrolünde ve kontrol olasılığı aynen devam ediyor. Daniel Graovac, bu hamleyi top kadrajın içindeyken yapıyor. Dolayısıyla seninle hemfikirim. Penaltı, %100 doğru. Bariz gol şansının da bir tık altı. Topla oynama alanındayken zamanlama hatasından kaynaklanıyor. Eğer defans oyuncusu, Valencia kendisinden kurtulduktan sonra arkadan bu hamleyi yapsa kırmızı kart olurdu. Ancak burada bir sarı kartla doğru kararın taçlandırılması gerektiğinin fikrindeyim.
PENALTININ TEKRARI
Bülent Yıldırım: Yardımcı hakem Samet Çiçek, hangi ihlal için bu bayrağı kaldırmış olabilir? Bu, bizim için çok değerli. Bayrağını niçin kaldırmış olabilir?
Deniz Çoban: Kalecinin çizgi üzerinde yapacağı ihlaller, yardımcı hakemin sorumluluğuna bırakılır. Çünkü görev paylaşımı açısından çizgi üzerinde daha rahat görür. Hakem de daha çok vuruşu yapan oyuncunun ihlali var mı diye bakar ve ceza sahasına giren oyuncuların ihlalini takip eder. Yani çizgi ihlali, yardımcı hakeme ait.
Bülent Yıldırım: Çizgi ihlaline ve topun gol olup olmadığına bakacak kişi yardımcı hakemdir.
Deniz Çoban: Eğer bu kalkan bayrak, Valencia topa ikinci defa dokundu diye kalksa bir, sorumluluğu değil ve öyle bir ihlal tespit ettiyse belki telsizden söyleyebilir ama bunun için bayrak kaldırmaz; iki, hadi diyelim onun için bayrak kaldırdı ama bir yardımcı hakem, ofsayt haricinde bir endirekt serbest vuruş için bayrak kaldırırsa bayrak tutmayan sol elini de kaldırarak bir endirekt serbest vuruşu işaret eder. Bunu kaleci çıktı diye kaldırdığına dair benim için üçüncü bir sebep de; bayrağı Valencia ikinci kez topa vurdu diye kaldırmış olsa bayrağı indirdikten sonra yerine döner. O zaman bir tekrar olmayacak ve oyun endirekt serbest vuruş ile başlayacak. Fakat yardımcı hakem bayrağı kaldırıp indirdikten sonra orada kalmaya devam ediyor. İkinci penaltının atılmasını bekliyor. Dolayısıyla yardımcı hakem, burada kaleci ihlal yaptı diye kaldırıp Volkan Bayarslan’a bunu bildiren kişi. Orada şüphe yok. Volkan’ın kararının üzerinde etkisi olan kişi, yardımcı hakem.
Bülent Yıldırım: Video Hakem sisteminde bu tarz riskli beden dili kullanımına gerek yok. Telsizden ihlali söylersiniz. Video Hakem’in de değerlendirme şansını bütün ekibe bırakırsınız. Belki hakem, başka bir ihlal görecek. Niye acele edip de o bayrağı kaldırıyorsunuz? Bakın iş nereden nereye gitti. Hakem, başka bir gördüğü ihlale yönelecekken yardımcı hakemin bayrağı havada olduğu için Video Hakem de devre dışına çıktı.
Deniz Çoban: Bu top, kaleye girseydi sorun yok. Bu topu kaleci kurtarsaydı zaten Video Hakem sistemiyle de birlikte ayağını bir kısmı çizgi üzerinde değilse çok net, penaltının tekrarı gerekecekti. Fakat burada, top direkten oyun alanına geri dönüyor.
Bülent Yıldırım: IFAB; sayfa 119 – kural 14, “Eğer top kaleye isabet etmezse veya üst direkten veya kale direklerinden dönerse vuruş; sadece kalecinin ihlali, vuruşu kullanan oyuncuyu açık bir şekilde etkilemişse tekrarlanır” diyor.
Deniz Çoban: Kaleci öne çıkmış mı? Çıkmış. Bu ifadeye baktığımız zaman öne çıkan kalecinin açık şekilde vuruşu yapan oyuncuyu etkilemesi lazım. Yani Valencia’nın vuruşunun kalitesini açık şekilde düşürmesi lazım ki bu penaltının tekrarı gereksin. Yarım metre bir öne çıkışın; ben bu vuruşun şeklini açık şekilde etkilediğini, Valencia’nın bu vuruştan dolayı karar değiştirdiğini, vuruşun kalitesinin düştüğünü ben bu pozisyonda görmüyorum. Burada en doğru karar, bu penaltının tekrar edilmemesi olurdu. Çünkü kaleci, yarım metre öne çıkıyor. Buna da şunu dayanak gösterebilirim; VAR sistemi ilk geldikten sonra kalecinin bu öne çıkışları açık, bariz hata kabul edip Video Hakem karışmıyordu bile. Yarım metre, 40 santimetre, 50 santimetre çıkarsa bile karışılmıyordu. Açık, bariz hata olarak kabul edilmiyordu. Yarım metre öne çıkıp direkten dönen bir topta da bunun açık bir ihlal olarak kabul edilmesi benim görüşüme göre yanlış bir yorum.
Bülent Yıldırım: Pozisyonda bir küçük ihlal, bir de daha kaba bir ihlal var. Futbol Oyun Kuralları’nın temel felsefesi, daha ağır bir ihlal olduğu zaman ağır olanın cezalandırılması şeklindedir. Burada aynı gerekçelerle bence de verilmesi gereken karar Enner Valencia’nın aleyhine bir endirekt serbest vuruştu.
AYTAÇ KARA VE CRESPO’YA ÇIKAN SARI KARTLAR
Deniz Çoban: Hakemin çaldığı faul, doğru. Sonrasında Aytaç’ın uzatmasına gerek yoktu, uzattı. Crespo; karşılık vermese olurdu, verdi. Biz, bu gerginlikleri izlemek için izlemiyoruz bu maçı. Bu gerginliği yapıyorsanız hakem de doğru olanı yaptı. İki oyuncuya da sarı kart gösterdi.
Bülent Yıldırım: İki sarı kart da net doğru.
BATSHUAYI’NİN GOLÜ ÖNCESİ İSMAİL YÜKSEK’İN HAREKETİ
Deniz Çoban: Beyazlı oyuncu faul bekliyor ve bu top, gidip gol olacak. Oyuncu yerde, atak ileri yönlü devam ediyor. Atak fazı değişmiyor.
Bülent Yıldırım: Yani Video Hakem’in müdahale edebileceği bir şey varsa Video Hakem de müdahale edebilir.
Deniz Çoban: Evet, müdahale de edebilir. Bu, atak fazının içinde olan bir ihlal ve bana çok açık bir ihlal gibi geldi. Üzerine sıçrıyor, darbesi rakibinin kafasına doğru gidiyor. Burada bir faul var ve bu golün iptali daha doğru olurdu.
(NOT: Görseller BeIN Sports’tan alınmıştır)