Kent merkezine 14 kilometre uzaklıkta bulunan Salkaya köyünde tarlasında fidan diken çiftçi, tesadüfen üzerinde çeşitli desenlerin yer aldığı mozaik desenli yapı olduğunu fark etti.
Bulduğu yapının tarihi bir kalıntı olabileceğini düşünen tarla sahibi, durumu Elazığ Müze Müdürlüğü ile jandarmaya bildirdi. Ekiplerin bölgede yaptığı inceleme sonucunda erken Bizans ya da geç Roma dönemine ait olduğu değerlendirilen tarihi bir yapının taban mozaikleri olduğu tespit edildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinesinde Elazığ Müze Müdürlüğünce kazı ve kurtarma çalışmaları başladı. Kentin ilk mozaik kazı çalışması olurken, şu ana kadar yapılan çalışmalarda ilk etapta 1×2 ebatındaki taban mozaiğin 100 metrekarelik alanı ortaya çıkarıldı.
Yakın bölgelerde ortaya çıkarılan benzer mozaiklerden yola çıkarak erken Bizans dönemi ya da geç Roma dönemine ait olabileceğini tahmin ettiklerini belirten Elazığ Müze Müdürlüğü Kazı sorumlusu Arkeolog Bilal Aydın, “Müze Müdürlüğü olarak alanda mart ayında taşınma sahibi tarafından ağaç ekimi yapılırken mozaik tabana rast gelmesi ve müdürlüğe haber vermesi üzerine alanda ilk incelemeleri yaptık. Yapılan incelemelerde 1×2 metre ebatındaki taban mozaiğin olduğu, renkli taşlarla tessera (küp) parçaları kullanılarak taban mozaiği yapıldığı görülmüştü. Ondan sonra müdürlüğümüz tarafından yapılan incelemelerde alanın bir yapı içerisindeki taban mozaiği olduğu ortaya çıktığı belirlendi. Alanda geniş bir kazı çalışması yapılarak mozaiğin devamının ve dönem özelliklerini ortaya çıkarılması için çalışmalar başlatmak üzere yazışmalar yapılmıştı” dedi.
‘ELAZIĞ’DA ORTAYA ÇIKARILMIŞ VE KAZISI YAPILAN İLK MOZAİK KAZISI’
Çapılan kazı çalışmalarında 100 metrekarelik bir alan ortaya çıktığını ifade eden Arkeolog Aydın, “Yapılan yazışmalar üzerine Bakanlığımız Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü’nün destekleri ve ödenekleri doğrultusunda 1 Ağustos 2023’te 1 arkeolog, 1 sanat tarihçisi ve 4 işçi ile birlikte kazı çalışmalarımız başlamıştır.
Başlatılan çalışmalar öncelikle mozaiğin devamını ortaya çıkarılması yapılmıştır. Yapılan ilk çalışmalarda plan kare sisteminde oluşturulan kareler sisteminden 4 tane çalışmamız tamamlanmış olup, 100 metrekarelik alan ortaya çıkarılmıştır.
Şu an kazısını yapmış olduğumuz mozaik Elazığ’da ortaya çıkarılmış ve kazısı yapılan ilk mozaik kazısı. O yönden de ayrı bir öneme sahip. Mozaiğin tam tarihinin belli olması için kazının bitirilip, üzerinin temizlenmesi sonra kesin olarak belirlenecektir. Ancak yakın bölgelerdeki kazısı yapılan mozaiklerde erken Bizans ve geç Roma dönemine mozaiği olabileceği üzerine duruluyor” diye konuştu.