Bilim insanları, Dünya’nın yörüngesinin küresel uzay endüstrisinin gelecekteki genişlemesinden onarılamaz bir şekilde zarar görmemesini sağlamak için yasal olarak bağlayıcı bir anlaşma yapılması çağrısında bulundu. Yörüngedeki uydu sayısının bugün 9.000’den 2030 yılına kadar 60.000’in üzerine çıkması beklenirken, tahminlere göre halihazırda gezegenin etrafında 100 trilyondan fazla takip edilemeyen eski uydu parçası bulunuyor. Bu sorunun çözümü ise küresel iş birliğinde yatıyor. Bilim insanları tarafından Science dergisinde yayınlanan yeni bir makalede yasal olarak bağlayıcı bir anlaşmanın yapılması gerektiği belirtildi. Kısa bir süre önce Dünya’nın uzaya açılan penceresi için olmasa da bir başka uzay olan okyanuslar için 200 ülkenin dahil olduğu bir antlaşma kabul edildi. Bilim insanları buna benzer bir anlaşmanın şart olduğunun altını çiziyor.
Dünya’nın yörüngesi “mega” çöplük haline geldi
Bilim insanları bir dizi şirketin ve ülkenin daha sürdürülebilir uydu teknolojileri üzerinde çalıştığını kabul etse de bunun sadece birkaç aktörle çözülebilecek bir sorun olmadığını ifade ediyorlar. Yayınlanan makalede uyduların fırlatıldıkların andan itibaren oluşturacakları enkazlar için üretici ve kullanıcının sorumluluğu olduğu ve bunları gidermeleri gerektiğinin altı çiziliyor. Plymouth Üniversitesi’nde araştırma görevlisi olan Dr. Imogen Napper, yeni yayınlanan çalışmaya öncülük etti ve şunları aktardı: “Plastik kirliliği ve okyanuslarımızın karşı karşıya olduğu diğer pek çok sorun artık küresel ölçekte dikkat çekiyor. Ancak iş birliğine dayalı eylemler sınırlı kaldı ve uygulama yavaş ilerledi. Şimdi de uzay çöplerinin birikmesiyle benzer bir durumla karşı karşıyayız. Açık denizlerden öğrendiklerimizi göz önünde bulundurarak, aynı hataları yapmaktan kaçınabilir ve uzayda müştereklerin trajedisini önlemek için kolektif olarak çalışabiliriz.”
Dünya’nın yörüngesinin sorumsuzca doldurulması sonucunda bilimsel çalışmaların aksayabileceği veya çok daha pahalı olacağı söyleniyor. Bu enkazların neden olabileceği maddi hasarların da boyutunun yüksek olabileceği ifade ediliyor. Öte yandan uydular insan sağlığı, ekonomi, güvenlik ve Dünya’nın kendisi için hayati önem taşıyor. Fakat, sorumsuz kullanım tıpkı okyanuslarda ve açık denizlerde olduğu gibi geri dönülemez etkiler doğurabilir. Aslında “doğurabilir” kelimesini kullanmamak gerek, çözüm olmazsa doğuracak.
[twitter=https://www.youtube.com/watch?v=-LL1MBpTN4w]