ÖNDER YILMAZ Ankara – Jandarma Genel Komutanlığı’nın TBMM’de açıkladığı veriler, depremin ardından yüz binlerce afetzedenin yıkılan kentinin kırsalına sığındığını da gözler önüne serdi. Verilere göre depremden etkilenen illerde kırsalda yaşayan nüfus sayısı 3 milyon 302 bin 777’ken, deprem sonrası sayı 867 bin 334 kişi artarak 4 milyon 170 bin 111’e ulaştı. Kırsala kaçışta Hatay ilk sırada yer aldı. .
TBMM Deprem Araştırma Komisyonu’na sunum yapan Jandarma Genel Komutanlığı Lojistik Komutanı Tuğgeneral Ersel Özer, afet bölgesinden tahliye ve yerleştirme faaliyetlerini anlattı. Depremzedelerin kara, hava, deniz ve demir yolu araçlarıyla tahliyesi için “depremzede nakil modülü” oluşturularak, her vatandaşın kaydının tutulduğunu aktaran Özer, sistemin başarısını “altın dolu kayıp çantayı” jandarmanın eliyle koymuş gibi bulması vakasıyla örneklendirdi. Özer, şunları anlattı:
Altın dolu çanta
“Gaziantep’ten İstanbul’a tahliye etmiş olduğumuz bir vatandaş çantasını otobüste unutuyor. Üzerinden beş altı saat geçiyor. Sonra bizi aradı; ‘İstanbul’a geldim ama çantam otübüste kaldı’ dedi. Biz otobüse binerken; TC kimlik numaralarını ve otübüs şoförünün telefonu, plakası dahil her bilgiyi kaydettiğimiz için adama dedim ki, ‘sadece kimlik numaranı ver’. ‘Anlamadım ama’ deyip verdi. Biz bu modülden kişinin hangi otobüse, hangi numaralı koltuğa bindiğini tekpit ettiğimiz için şoförü ve otobüsü bulduk. Şükür ki kıymetli malzemelerinin, altınlarının bulunduğu çanta otobüste kalmış ve otobüs şoförünü aradık ‘Evet, 41 numaralı koltukta duruyor’ dedi. İstanbul’da kendisine sağ salim ve eksiksiz teslim ettik.”
Özer, depremin ilk gününden itibaren 644 bin 779 vatandaşın tahliye edildiğini, 342 bin vatandaşın da yol masrafı belgesi alarak kendi araçlarıyla afet bölgesinin dışına çıktığını kaydetti. Özer, halen deprem dışında barındırılan vatandaş sayısının 207 bin 67 olduğunu belirtti. Özer’in komisyona sunduğu rakamlar depremzedenin başka illere göç ederken, yüzbinlercesinin de kırsala sığındığını ortaya koydu. Özer, deprem sonrası jandarma sorumluluk bölgesindeki nüfusun 867 bin 334 kişi arttığını kaydetti. Verilere göre; bu illerin başında 325 bin 52 artışla Hatay geliyor. Deprem öncesi 550 bin 251 olan Hatay’ın kırsal nüfusu, felaket sonrası 875 bin 303’e ulaştı. Diğer 10 ilde de benzer tablo gerçekleşti.
Mahkum operasyonu
Jandarma Genel Komutanlığı Asayiş Başkanı Tümgeneral Ferdi Korkmaz da, depremde cezaevindeki mahkumların da unutulmadığını, Adalet Bakanlığı ile tahliyesine karar verilen 14 cezaevindeki 10 bin 675 hükümlü ve tutuklunun tamanının çevre illere sevk edildiğini bildirdi. Korkmaz, bu operasyonda, 9 bin 470 personel tarafından 847 nakil devriyesi yapıldığını söyledi.
Deprem bölgesinde 34 bin 835 göçmenin idari gözetim altında tutulduğu 16 geri gönderme merkezi ve geçici barınma merkezi bulunduğunu kaydeden Korkmaz, bu merkezlerden üçünün kullanılmaz hale geldiğini, buradaki 3 bin 302 göçmenin de diğer geri gönderme merkezlerine nakledildiğini belirtti.