Mithat Yurdakul – Üreticinin sigara alışkanlığı nedeniyle gıda ürünlerine nikotin bulaştığı ortaya çıktı. Gıda ürünlerine bulaşan nikotin, analizlerde “kalıntı” olarak tespit edilince, Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan üreticilere uyarı geldi. Bakanlık, tarım ürünlerinin toplanması, taşınması, depolanması; gıda işletmelerindeki üretim, depolama, taşıma ile resmi denetim ve numune alım işlemlerinde sigara içilmemesini istedi.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın konuyla ilgili yazısında, bazı gıdaların doğal yapısında bulunan nikotin dışında, üretimden başlayarak gıdanın depolanması, taşınması ve satış yerlerinde sigara içilmesine bağlı olarak gıdada nikotin bulaşısı oluştuğu bildirildi.
Sigaranın neden olduğu bulaşmanın analizlerde nikotin olarak tespit edilebildiği ifade edilen yazıda, bu durumun “iyi üretim” ve “hijyen” uygulamalarına da aykırılık teşkil ettiği ve “gıdada kalıntı” olarak kabul edildiği kaydedildi.
Görevliler de uyacak
Bu duruma yönelik tedbirler alındığı ifade edilen yazıda, nikotinin yaş meyve ve sebzede, gıdanın doğasından kaynaklanan bir sorun oluşturmayacağı ancak diğer gıdalar, ürünler için önlem alınması gerektiği vurgulandı. Bakanlık bu kapsamda tarımdaki birincil üretimde; ürünlerin toplanması, taşınması, depolanması ve benzeri aşamalarda sigara içilmemesini istedi.
Bakanlık talimatı uyarınca gıda işletmelerinde de üretim, depolama ve nakliye gibi aşamaların yanı sıra resmi denetim ve numune alım aşamalarında da sigara kısıtlamasına gidilecek. Sigara kullanımına bağlı nikotin bulaşının önlenmesi amacıyla üretici, nakliyeci, gıda işletmecisi, ihracatçı ve resmi kontrol görevlileri sigara kullanmayacak. Ayrıca, sigara kullanan kişiler, kişisel temizliğini yapmadan, işletmelerin üretim ve işleme aşamasının yapıldığı birimlere geçmeyecek. Bu kapsamda üretici ve yetkililer uyarılacak, sigarayla ilgili uyarı levhaları hazırlanarak işletmelerin görünür yerlerine asılacak.
‘Pestisit’ kabul ediliyor
Halihazırda tarımdaki bakteri ve haşere gibi zararlılarla mücadelede “pestisit” adı verilen çok çeşitli ilaçlar kullanılıyor. Pestisitlerin insan sağlığına zararlı bir çok türü, dünyada yasaklı ürün olarak kabul edilirken, bazı pestisitlerin içeriğinde nikotin de yer alıyor. Özellikle Avrupa’ya yapılan ihracatlarda, belli miktarın üzerinde nikotin kalıntısı da pestisit olarak kabul edilebiliyor. Avrupa Birliği’nin “Pestisit Tüzüğü”nde de nikotin için MRL (tarımsal ürünlerde yasal olarak bulunmasına izin verilen azami pestisit kalıntı miktarı) düzenlemesi yer alıyor.
AB’den Türk ürünlerine iade
Nikotinin AB’de ve Türkiye’de ruhsatlı bir pestisit olmaması nedeniyle, bu uluslararası mevzuat, gıdalarda doğal olarak bulunan nikotine göre ayarlanıyor. Bu yüzden de sigara içilmesiyle oluşan nikotin, AB’ye yapılan ihracatlarda normalin üzerinde tespit edilerek, “gıda kalıntısı” ve “pestisit” olarak görülebiliyor. Gıda ürünlerinin ithalatında hassas olan AB, daha önce çok miktarda Türk menşeli ürünü limit üstü pestisit gerekçesiyle iade etmişti. AB’nin iade kararlarında daha çok, gıdalarda tespit edilen farklı türde zararlı pestisitler ile aflotoksin gibi kanserojen maddeler etkili oluyor.