Ulaşım şeklinden bağımsız olarak herkes konforlu bir yolcuk sürecini talep eder. Örneğin hava yolculuğunu ele alalım; uçağın maruz kaldığı türbülans hem araca hem de yolcuya zarar verebilir. Bunun nedenleri genellikle atmosferik basınç farklılıkları, jet akımları, dağların etrafındaki hava, soğuk veya sıcak hava cepheleri veya gök gürültülü fırtınalar olabilir. Ancak yeni bir çalışma, bu türbülansların önüne geçme veya etkilerini minimuma indirmeyi amaçlıyor. Türbülans sorunu tarihe karışabilir
Birkaç ay önce yayınladığımız haberimizde uçakların artık daha çok türbülansa girdiğinden bahsetmiştik. Bunun arkasında iklim değişikliği bulunurken Avusturyalı bir işletme, türbülans sorununu büyük ölçüde çözecek bir sistem geliştirdiğini duyurdu. Viyana merkezli Turbulence Solutions firması, sensörler, lidar ve uçuş kontrol yazılımından oluşan bir karışımla akımları izleyerek, tahmin ederek ve yöneterek türbülansın sonuçlarını azaltmayı amaçlıyor.
Firmaya göre, Turbulence Cancelling olarak adlandırılan sistem kontrol yüzeyi sapmalarına karşı koyarak yolcular tarafından hissedilen türbülansı yüzde 80’den fazla azaltabiliyor. Sistem, uçağın kanatlarına takılan sensörlü iki metre uzunluğundaki çubuklardan oluşuyor. Ekipman, uçağın gövdesinin farklı kısımları boyunca hava basıncındaki küçük dalgalanmaları tespit ediyor. Koşullara bağlı olarak ise kanatlarda ince ayarlamalar yapıyor. Toplanan veriler, uçağın kontrol yüzeylerini milisaniyeler içinde dengelemeye karar veren bir “Turbulence Suppressing Program” ile besleniyor.
Turbulence Solutions proje yöneticisi Yves Remmler yaptığı açıklamada, “Hava basıncı farklı olarak ölçüldüğünden, temel olarak hava akışının yönünü okuyabiliyoruz ve hava akışının yönünden türbülansın ne yönde olacağını ve türbülansın büyüklüğünü tahmin edebiliyoruz” dedi. Bununla birlikte teknolojinin kalkış ve inişten ziyade uçuş için tasarlandığı belirtiliyor. Firmaya göre, insanlı gösteri uçaklarıyla yapılan uçuş testleri, yolcular tarafından hissedilen türbülans yüklerini yüzde 80’den fazla azaltmaya yardımcı olarak olumlu etkileri şimdiden doğruladı. Şirkete göre, sistemin sürekli ayarlamaları pilotun müdahalelerinden farklı, bu nedenle her an geçersiz kılınabiliyorlar ve normal uçuş kontrollerine müdahale etmiyorlar. Bununla birlikte teknoloji halihazırda küçük uçaklar için uygulanabilir olsa da ticari uçaklardaki kullanım için biraz daha yol alınması gerekmekte.
Yeni bir araştırmaya göre, ölümcül açık hava türbülansı, iklim değiştikçe artan bir eğilime tanık oluyor. 1979’dan 2020’ye kadar, dünyanın en yoğun hava rotalarından biri olan Kuzey Atlantik üzerindeki yıllık toplam şiddetli türbülans uzunluğu yüzde 55 oranında artış göstermiş durumda. Havayolu şirketleri, türbülansa bağlı olarak yılda onlarca milyon dolar zararı göğüslemek zorunda kalıyor.