Ramazan ayı geldi, hoşgeldi. Hem bedeninize hem ruhunuza şifa olan, hoşgörünün hâkim olduğu bir Ramazan ayı olması dileğiyle… Bu Ramazan ayı sofranızın olmazsa olmazlarından geçtiğimiz hafta yazımda bahsettim. Bu hafta ise olmaması gereken bir şeyden bahsedeceğim. ‘İsraf’. Evet doğru duydunuz, maalesef maniveyatı yüksek bu ayda israf seviyeleri artıyor. Büyük iftar sofraları yerine ihtiyacımız kadar olanı tükettiğimiz bir Ramazan’ın, hem insan hem gezegen sağlığına iyi geleceği unutulmamalı…
Sürdürülebilir şekilde gıda kaybını ve israfını azaltmak, gıdanın erişilebilirliğini ve erişimini artırma potansiyeline sahip. Bu noktada sizlere ‘zero waste’ yani sıfır atık yerine ‘low waste’ yani düşük atık terimini hatırlatmak istiyorum. Esas hedef toplumsal bilinç üzerinde olmalı. “Bir kişiden ne olur” bakış açısından uzaklaşarak bu konuda yapabileceklerinizi gözden geçirin.
Güncel veriler neler söylüyor?
Küresel olarak, tarım-gıda sistemleri her yıl yaklaşık 11 milyar ton gıda üretiyor ve birçok ekonominin omurgasını oluşturuyor. 2019’da küresel tarım-gıda sistemlerinin emisyonlarının toplam antropojenik emisyonların yüzde 31’ini oluşturduğunu biliyor musunuz? Küresel gıda kaybı ve israfı ise toplam antropojenik sera gazı emisyonlarının yüzde 8- yüzde10’unu oluşturuyor. FAO’nun güncel raporlarına göre Küresel Gıda Kaybı Oranı yüzde 13.2 olarak belirlendi. Meyve ve
sebzeler yaklaşık yüzde 32’lik bir gıda kaybı oluştururken, et ve hayvansal ürünler yüzde 12.4’lük bir gıda kaybı oluşturuyor.
Ortalama olarak, her birimiz hane düzeyinde yılda 74 kg gıda atığı üretiyoruz, neredeyse bir insanın ağırlığından daha fazla. Ülkemizdeki duruma bakacak olursak ise BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) raporuna göre ülkemizde her yıl kişi başına 93 kilogram, toplamda ise 7.7 milyon ton yiyecek çöpe atılıyor. Türkiye, dünya genelinde en fazla gıdanın israf edildiği ülkeler arasında. 2050 yılında dünya nüfusunun 9-10 milyara ulaşacağı tahmin ediliyor ve artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılayabilmek için gıda israfının mutlaka önüne geçilmeli.
Ramazan pidesi israf olmasın
Mis kokusu ve lezzeti ile Ramazan ayının vazgeçilmezi pide maalesef ki israf edilen gıdalarda ilk sıralarda geliyor. Artan pidelerinizi değerlendirmek için yapmayı çok sevdiğim aşağıdaki tarifimi deneyebilirsiniz.
Tüketebileceğiniz kadar ekmek almak veya artanı dondurucuya atmak israfı önlemede ilk adım!
Artan pideden pizza
– Yarım pide,
– 2-3 çay bardağı ılık su,
– 4 yumurta,
– 2-3 yemek kaşığı yoğurt,
– Üzeri için kırmızı/yeşil biber,
– 50-60 gr kaşar,
– Dilediğiniz baharatlar
Yapılışı: Yarım pide küçük parçalara ayrılır. Üzerine ılık su ilave edilir ve hamur kıvamında karıştırılır. Yumurta, yoğurt ve baharatlarla karıştırıldıktan sonra tavaya alınır. Üzerine evdeki sebzelerinizi ekleyebilirsiniz. Kaşar da koyulup, eridikten sonra pizzanız hazır.