Protez uzuvlu 57 yaşındaki bir adam, MiniTouch adı verilen yeni bir teknoloji sayesinde hayalet elinde sıcağı ve soğuğu hissetti. Bu biyonik teknoloji, protez uzuvlara sahip bireylerin sadece algılamasını değil, aynı zamanda hafif sıcaklık değişikliklerine aktif olarak tepki vermesini de sağlıyor. MinTouch teknolojisi bunu yapay elin parmaklarından “termal bilgiyi” ampute kişinin kalan uzvuna kusursuz bir şekilde aktararak yapıyor. İsviçre‘nin Lozan şehrinde bulunan École Polytechnique Fédérale de Lausanneenstitüsündeki araştırmacılar, bu duyusal girdinin, ampute kişilerin çevrelerini daha güvenli bir şekilde keşfetme ve onlarla etkileşime geçme kapasitelerini artıracağına inanıyor.
Basın bülteninde çalışmanın baş yazarı Solaiman Sholur, “Sıcaklık bilgisi eklemek, dokunuşu daha insani hale getiriyor. Sıcaklığı hissetme yeteneğine sahip olmanın, protez kullananların bedenlerini benimseme deneyimini artıracağını düşünüyoruz” dedi.
Basınç, ağrı, titreşim ve sıcaklık gibi duyuları tanımak, çevremizle güvenli ve verimli bir şekilde etkileşim kurmak için kritik öneme sahip. Sonuç olarak, protez takan kişilere yeniden his kazandırabilecek teknolojilerin yaratılması kritik önem taşıyor.
Bu invaziv olmayan teknoloji, ampute kişilerin protez uzuvlarına kolayca yerleştirilebiliyor. Basın açıklamasına göre duyu ve motor nöronlar arasında geri bildirim gerektiren aktiviteler sırasında “aktif termosensasyon” sağlayarak çalışıyor.
%100 doğrulukla şişelerin sıcaklıkları ayırt edilebildi
Yapılan testlerde araştırmacılar, bu yeni biyonik cihazı, 37 yıl önce transradial amputasyon geçirmiş bir adamın protez uzvuna entegre etti. Cihaz, katılımcının kalan uzvundaki hayalet işaret parmağında termal duyuları tetikleyen bir noktaya stratejik olarak bağlandı. Araştırmacılar daha sonra adamın değişen sıcaklıklardaki nesneler ve malzemeler arasında ayrım yapma yeteneğini değerlendirdi. Dikkat çekici bir şekilde, MiniTouch’ın yardımıyla katılımcı farklı sıcaklıkları etkili bir şekilde ayırt etme yeteneği sergiledi.
Bir test senaryosu sırasında adam, farklı sıcaklıklarda (12°C, 24°C ve 40°C) su içeren şişeleri tanımlamayı başardı. Sonuçlar çarpıcıydı: Cihaz olmadan %33 doğruluğa şişelerin sıcaklıklarını tanımlayabilen katılımcı, MiniTouch’ın yardımıyla %100 doğrulukla sıcaklıkları tespit edebildi. İnsan dokunuşunu ayırt edebilidi
Ayrıca katılımcı, metal küpleri sıcaklıklarına göre sınıflandırma ve insan dokunuşunun hissini tanımlama yeteneği de gösterdi. Cihaz ile gözleri bağlıyken bile insan uzuvlarını ve yapay uzuvları ayırt edebildi ve %80 gibi etkileyici bir doğruluk oranına ulaştı.
Açıklamada, cihazın sağlam kol ile karşılaştırıldığında insan dokunuşu açısından hala bazı sınırlamalara sahip olduğu vurgulanıyor. Araştırmacılar bu kısıtlamanın, protezin cilt yumuşaklığı ve dokusuna ilişkin bilgileri iletememesi gibi diğer termal olmayan duyusal verilerdeki sınırlamalarla bağlantılı olabileceğini düşünüyor.
Shokur basın açıklamasında gelecek hedeflerinden bahsederek, “Şimdiki hedefimiz dokunma, hareket algısı (profriyosepsiyon) ve sıcaklık duyularını birleştiren çok modlu bir sistem geliştirmek. Bu tür bir sistemle insanlar size ‘bu yumuşak ve sıcak’ veya ‘bu sert ve soğuk’ diyebilecekler” dedi.